Sau hơn một tuần xét xử và nghị án, ngày 14-9, TAND TP Hà Nội đã đưa ra phán quyết với 29 bị cáo trong vụ án "Giết người" và "Chống người thi hành công vụ" ở xã Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức, TP Hà Nội. Theo đó, HĐXX tuyên tử hình Lê Đình Công và Lê Đình Chức cùng về tội "Giết người". Cùng tội danh trên, tòa tuyên Lê Đình Doanh án chung thân; Bùi Viết Hiểu lĩnh 16 năm tù, Nguyễn Quốc Tiến 13 năm tù, Nguyễn Văn Tuyển 12 năm tù. 23 bị cáo còn lại lĩnh các mức án từ 15 tháng tù treo đến 6 năm tù giam đều về tội "Chống người thi hành công vụ".

Chiếm đất để chia nhau

Theo bản án sơ thẩm, đất đồng Sênh ở xã Đồng Tâm là đất quốc phòng nhưng từ năm 2013, ông Lê Đình Kình (đã chết) và một số người thành lập "Tổ đồng thuận" lôi kéo nhiều người dân tham gia khiếu kiện, vu khống chính quyền cướp đất với mục đích chiếm mảnh đất trên để chia nhau. Từ năm 2017 đến đầu năm nay, "Tổ đồng thuận" cùng một số bị cáo đã gây ra nhiều vụ việc trái pháp luật.

Khoảng tháng 9-2019, khi biết thông tin Công an TP Hà Nội phối hợp với Quân chủng Phòng không - Không quân (Bộ Quốc phòng) triển khai bảo vệ lực lượng thi công xây dựng tường rào sân bay Miếu Môn trên đất đồng Sênh, ông Lê Đình Kình đã cùng với Lê Đình Công và đồng phạm góp tiền mua 10 quả lựu đạn, mua xăng làm 85 chai bom xăng, mua khoảng 10 tuýp sắt có gắn dao bầu và liềm, nhặt gạch đá, làm bùi nhùi, mua pháo… nhằm tấn công lực lượng chức năng.

Ngoài ra, các bị cáo còn tổ chức quay video, ghi hình trực tiếp và đăng tải các video clip trên mạng xã hội, mạng internet. Đồng thời, nhóm này tuyên bố nếu cơ quan chức năng đưa lực lượng đến Đồng Tâm thì sẽ tiêu diệt từ 300 người đến 500 người.

Phạm tội có tổ chức

Đầu tháng 1-2020, khi biết lực lượng Công an TP Hà Nội sẽ về xã Đồng Tâm, Lê Đình Kình đã cùng nhiều đối tượng tổ chức họp tại nhà vào các ngày 6, 7 và 8-1-2020 để chỉ đạo chống đối, sát hại lực lượng công an. Rạng sáng 9-1-2020, khi lực lượng công an đến chốt tại cổng thôn Hoành, xã Đồng Tâm để bảo vệ mục tiêu theo kế hoạch thì Bùi Văn Niên và Lê Đình Quân đánh kẻng báo động. Các đối tượng liên quan lập tức dùng gạch đá, bom xăng, dao bầu tấn công lực lượng công an, khiến cho 3 cán bộ, chiến sĩ công an bị rơi xuống hố ở gần nhà Lê Đình Kình. Lúc đó, Lê Đình Chức bảo Lê Đình Doanh đổ xăng từ can ra chậu để đổ xuống hố nơi 3 chiến sĩ rơi xuống khiến 3 chiến sĩ này bị tử vong do ngạt khí và bị thiêu cháy.

Bản án sơ thẩm đánh giá đây là vụ án hình sự nghiêm trọng, hành vi của các bị cáo là đặc biệt nguy hiểm cho xã hội, bất chấp pháp luật, bất chấp kỷ cương phép nước, ngang nhiên xâm phạm hoạt động đúng đắn của chủ trương nhà nước, địa phương.

Các bị cáo nhóm cầm đầu khi thực hiện hành vi phạm tội đã có bàn bạc, phân công, chuẩn bị các công cụ, phương tiện phạm tội. Mặc dù đã được cơ quan chức năng kêu gọi dừng lại nhưng các bị cáo đã quyết tâm thực hiện phạm tội tới cùng.

29 bị cáo nghe tòa tuyên án, chiều 14-9. Ảnh: TTXVN

"Mất hết tính người"

"Hành vi của các bị cáo là vô cùng tàn ác, dùng tuýp sắt có gắn dao bầu chọc, bom xăng, gạch đá tấn công khiến 3 chiến sĩ cảnh sát rơi xuống dưới hố. Sau đó, các bị cáo còn tiếp tục đổ xăng xuống dưới hố khiến 3 cảnh sát tử vong vô cùng thương tâm. Hành vi tàn bạo của các bị cáo đến mức mà thi thể của các bị hại không thể nhận dạng được" - HĐXX đánh giá và cho rằng các bị cáo phạm tội với lỗi cố ý trực tiếp nhằm mục đích tiêu diệt các chiến sĩ càng nhiều càng tốt theo đúng tuyên bố của các bị cáo đã đăng video lên mạng xã hội. Đối chiếu các quy định của pháp luật, việc thực hiện hành vi "mất hết tính người" của các bị cáo đã cấu thành tội "Giết người".

Trong vụ án này, Lê Đình Công được xác định là chủ mưu cầm đầu, thường xuyên hô hào việc giết công an và còn phân công nhiệm vụ cho các bị cáo khác. Công trực tiếp ném bom xăng, lựu đạn về phía công an nên có vị trí, vai trò cao nhất. Mặc dù bị cáo đã thành khẩn khai báo nhưng cần loại bỏ vĩnh viễn để bảo đảm tính nghiêm minh của pháp luật. Bị cáo Lê Đình Chức cũng ném bom xăng, chọc dao làm công an ngã xuống hố; trực tiếp đổ xăng xuống hố làm 3 cảnh sát bị thiêu chết. Việc này thể hiện quyết tâm phạm tội của bị cáo nên cũng cần áp dụng hình phạt nghiêm nhất để bảo đảm tính nghiêm minh.

Đối với bị cáo Lê Đình Doanh đã chuẩn bị vũ khí, trực tiếp ném gạch, bom xăng vào cảnh sát. "Lẽ ra cần loại bỏ vĩnh viễn Doanh khỏi xã hội nhưng trong vụ này, bố và chú của Doanh đã bị tước bỏ quyền sống nên không cần thiết phải loại bỏ bị cáo này khỏi xã hội để thể hiện tính nhân đạo" - HĐXX nêu rõ.

Bị cáo Bùi Viết Hiểu thuộc nhóm chủ mưu, cầm đầu, là thủ lĩnh tinh thần của "Tổ đồng thuận"; trực tiếp chuẩn bị vũ khí, ném bom xăng vào công an. Tuy nhiên, bị cáo này trên 70 tuổi, không trực tiếp gây ra cái chết, đã thành khẩn khai báo nên có thể giảm nhẹ hình phạt.

Đối với các bị cáo bị truy tố tội "Chống người thi hành công vụ", HĐXX xét thấy các bị cáo là nông dân, trong quá trình tham gia vụ việc, do thiếu hiểu biết về pháp luật nên các bị cáo làm theo chỉ đạo của nhóm cầm đầu. Tại tòa, các bị cáo khai báo thành khẩn, có thái độ ăn năn, hối cải nên có căn cứ được hưởng tình tiết giảm nhẹ.