Tết với nhiều người không chỉ vỏn vẹn đôi ba ngày, mà là cả mùa. Tuy là một trong bốn mùa xoay vần trong trời đất, đến rồi đi theo lẽ vô thường, song mùa xuân, mùa Tết bao giờ cũng tươi mới, lạ lùng.

Ngồi xuống đây, bên hiên nhà

Tháng Chạp, người ta bắt đầu làm mới ngôi nhà của mình, đặc biệt là dọn dẹp mặt tiền đón Tết. Nếu mặt tiền từng ngôi nhà như những lời chào thì sự sắp đặt trong nhà chính là “chỉ dấu” về kinh tế, văn hóa của chủ nhân. Nếu phòng khách ba ngày Tết thể hiện rõ nét cái tôi, đẳng cấp của chủ nhân thì hàng hiên – hàng ba, nơi chuyển tiếp trong ngoài thú vị, chính là lời chào, lời mọi gọi thân tình, trang trọng. Tôi đặc biệt thích quan sát hàng hiên ngôi nhà Việt những ngày Tết.

Nhà ở nông thôn, hàng hiên thể hiện rõ nét nhất chức năng đúng nghĩa của nó: là không gian đệm, nơi chuyển tiếp trong ngoài; là không gian mang tính đối ngoại, giao lưu. Ba ngày tết ở quê, dễ dàng bắt gặp hình ảnh lũ trẻ nhỏ thập thò ngoài hiên. Bọn trẻ được ông bà cha mẹ dẫn đi chúc Tết họ hàng nhưng rụt rè không dám vào nhà. Lũ nhóc hàng xóm tò mò, lén lút dõi mắt nhìn mâm ngũ quả nơi bàn thờ tổ tiên với cặp mắt thèm thuồng. Ta dễ dàng bắt gặp cảnh những bà những mẹ quây quần bên con cháu, thăm hỏi chuyện buồn vui mùa vụ. Hàng hiên nhà quê ngày Tết cũng là nơi tiếp khách – gần như một phòng khách dã chiến. Hàng hiên nhà Việt nông thôn gần như một không gian đa năng, đậm nét văn hóa và đầy tính nhân văn.

Phố thị đất chật người đông, nhà phố cũng thu mình rúm ró đến tội. Hàng hiên đúng nghĩa gàn như bị triệt tiêu. Tuy vậy, nếu bạn chịu khó quan sát sẽ thấy cư dân phố thị cũng khéo vun vén cho ngôi nhà của mình một không gian chuyển tiếp trong ngoài tinh tế, uyển chuyển. Đó có thể chỉ là dăm mét vuông nơi mặt tiền, trước cửa vào nhà chính. Nếu chịu khó làm một cuộc dạo chơi quan sát phố phường đô thị những ngày tết hẳn sẽ có một bộ sưu tập phong phú về mặt tiền – hàng hiên nhà ở đô thị độc đáo, mới lạ.

Hoa ngày Tết

Chỉ với ba ngày Tết, việc trang trí nhà cửa phần nhiều là bằng xê dịch, sắp đặt, bài trí lại các vật dụng, đặc biệt là trưng bày nhiều loại hoa, thì giả như sự "vô độ" nếu có e cũng không có gì là "quá trớn". Nên nếu có lời khuyên cho việc bài trí hàng hiên những ngày Tết, tôi e rằng những nhà có chuyên môn về trang trí, sắp đặt chỉ có thể đưa ra những lời khuyên khá chung, đại loại như: bài trí sao cho bắt mắt, vui tươi, hòa hợp... Bởi theo nhiều người, cứ đã là hoa thì đã đẹp; rằng cái đẹp vốn dĩ không có "công thức".

Bài trí, sắp đặt hiên nhà ngày Tết vì vậy tránh câu nệ vào hình thức cầu kỳ vốn dễ đánh mất sự hồn hậu chất phác như bản chất vốn dĩ của hoa.

Và chỉ cần có thể để hiên nhà là những lời chào mùa xuân đầy màu sắc, cảm xúc và thi vị.