Ðụng đâu cũng gặp nhà không phép

Trong vai một người đang cần mua nhà với giá khoảng 300 triệu đồng, chúng tôi tìm về xã Vĩnh Lộc B, huyện Bình Chánh. Chỉ cần vào một trung tâm môi giới nhà đất trên đường Hương Lộ 80, chúng tôi đã được các "cò" nhà đất nhanh nhảu mời chào dẫn đi xem các căn nhà. Những căn nhà này được xây dựng kiên cố với tường gạch, mái tôn, hầu hết ở trong tình trạng chưa hết mùi vữa. Khi đã thỏa thuận được giá, hỏi đến giấy tờ nhà, một "cò" nhà đất lắc đầu: Với giá này thì anh không tìm được căn nhà nào có giấy tờ đầy đủ đâu, anh cứ vào ở, từ từ sẽ hợp thức hóa giấy tờ sau.

Ði tiếp sang khu vực đường Quách Ðiêu, chúng tôi được một "cò" giới thiệu hàng chục căn nhà được xây dựng trên một khu đất thuộc ấp 1A, xã Vĩnh Lộc B. Không vòng vo, "cò" này nói thẳng: "Những căn nhà này được xây dựng "lụi" nên chúng tôi không lo được giấy tờ vì dạo này tình hình rất căng, các anh đồng ý thì chồng tiền rồi nhận nhà luôn".

Trong một đợt khảo sát mới đây, Thanh tra Sở Xây dựng TP Hồ Chí Minh đã thống kê có hơn 600 căn nhà xây dựng trái phép tại địa bàn huyện Bình Chánh. Tuy nhiên, đó mới chỉ là con số khảo sát được trong vòng một tháng, thực tế còn cao hơn gấp nhiều lần, và con số này có thể lên đến hàng nghìn căn. Từ những khu đất nông nghiệp được phân lô nền đất đến những căn nhà được xây dựng khang trang có điện, nước, địa chỉ rõ ràng..., nhưng tất cả đều không có giấy phép xây dựng. Tình trạng này đang ngày càng lan rộng ở hai xã Vĩnh Lộc A, Vĩnh Lộc B. Nhiều trường hợp xây nhà xong chỉ trong một đêm đã có người vào ở, gây khó khăn trong việc quản lý đô thị của chính quyền địa phương.

Sẽ xử lý dứt điểm

Theo lý giải của UBND huyện Bình Chánh, sở dĩ có tình trạng xây nhà trái phép tràn lan là do địa bàn huyện Bình Chánh rất rộng. Cả huyện có 12/16 xã, thị trấn có diện tích hơn 1.000 ha. Xã Vĩnh Lộc A là 1.972 ha, xã Vĩnh Lộc B 1.744 ha, xã Phạm Văn Hai 2.700 ha... Diện tích của thị trấn Tân Túc là 855 ha, bằng một phần hai xã Vĩnh Lộc B nhưng lớn gấp hai lần diện tích quận 4. Xã nhỏ nhất của huyện thì diện tích cũng tương đương một quận nội thành. Do địa bàn rộng, lực lượng thanh tra xây dựng mỏng, nên việc kiểm tra đôi lúc không sát sao được. Một nguyên nhân khác nữa là do công tác quy hoạch hiện nay trên địa bàn huyện chưa cụ thể và công tác quản lý trật tự đô thị của các xã chưa kiên quyết.

Theo Giám đốc Sở Xây dựng TP Hồ Chí Minh Trần Trọng Tuấn, nguyên nhân số lượng nhà xây dựng trái phép của huyện lại chỉ tập trung nhiều ở các xã Vĩnh Lộc A, Vĩnh Lộc B và Bình Hưng là vì ba xã này giáp ranh với các quận 7, 8 và Bình Tân. Ðây là những xã có tốc độ đô thị hóa nhanh. Khi người dân có nhu cầu về nhà ở mà chưa được đáp ứng kịp, cộng với ý thức chấp hành pháp luật kém của một bộ phận người dân, trong đó có sự góp tay của các "đầu nậu", công tác quản lý chưa theo kịp thì tất yếu xảy ra tình trạng xây dựng nhà trái phép. Cụ thể, trong vấn đề quy hoạch (sử dụng đất và xây dựng), đầu tư xây dựng (hệ thống giao thông, nhà ở, trường học...), ban hành các quy định, kiểm tra, phát hiện vi phạm và xử phạt. Tất cả những vấn đề này đều không theo kịp với nhu cầu nhà ở của người dân ở những vùng tốc độ đô thị hóa nhanh. Xã Vĩnh Lộc A và Vĩnh Lộc B còn có một đặc điểm nữa là nền đất cứng, xây nhà cấp bốn rất dễ, không cần làm móng cũng có thể xây nhà nên mới có tình trạng chỉ sau một đêm, từ khu đất trống, đã xuất hiện ngay một ngôi nhà. Chính tốc độ xây dựng "thần kỳ" như vậy nên chính quyền địa phương rất khó khăn trong khâu kiểm tra, giám sát.

Trước tình trạng xây dựng nhà trái phép bùng phát, mới đây, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Hữu Tín vừa có văn bản chỉ đạo các sở, ngành thành lập tổ công tác đặc biệt do Giám đốc Sở Xây dựng làm tổ trưởng, Chủ tịch UBND huyện Bình Chánh và Phó Giám đốc Sở Xây dựng làm tổ phó để xử lý tình trạng xây dựng không phép tại huyện Bình Chánh. Hạn chót đến ngày 15-8 phải hoàn thành công tác này, đồng thời không để phát sinh tình trạng xây dựng trái phép mới. Trước mắt, TP Hồ Chí Minh đã cho phép Chủ tịch UBND xã, thị trấn trên địa bàn huyện Bình Chánh thực hiện việc tháo dỡ ngay đối với các công trình xây dựng không phép trên đất nông nghiệp khi mới phát hiện. Ðối với các đối tượng là "đầu nậu", người sử dụng đất có vi phạm cần lập hồ sơ xử lý nghiêm theo quy định, tập trung xử lý điểm ngay một số trường hợp. Bên cạnh đó, thành phố cũng đề nghị Bí thư Huyện ủy Bình Chánh chỉ đạo tổ chức kiểm điểm, xử lý trách nhiệm các bí thư xã, thị trấn liên quan đã để xảy ra tình trạng nhiều công trình xây dựng không phép, sai phép trên địa bàn.