Hội thảo này do Tổng hội Xây dựng Việt Nam phối hợp với Ủy ban Nhân dân tỉnh Hải Dương tổ chức ngày 21/12 tại thành phố Hải Dương, với sự tham gia của một số hội nghề nghiệp, các chuyên gia cùng nhiều địa phương phía Bắc.

Thứ trưởng Bộ Xây dựng Phan Thị Mỹ Linh khẳng định: Quy hoạch xây dựng nông thôn mới liên quan tới nhiều bộ, ngành và có đặc thù riêng. Nếu so tỷ lệ đô thị hóa cả nước đạt khoảng 35% thì tỷ lệ nông thôn vẫn rất lớn, tác động mạnh đến quản lý và phát triển xã hội. Nông thôn Việt Nam trải dài và có đặc thù riêng của từng vùng, miền. Bởi vậy, công tác lập, quản lý, thực hiện quy hoạch nông thôn mới phải nhằm mục tiêu tạo điều kiện cho cả người dân và chính quyền dễ thực hiện; tổ chức cuộc

sống cho người dân thuận tiện cả trong sản xuất và sinh hoạt. Muốn vậy, phải quy hoạch đồng bộ từ xây dựng đến sản xuất và sử dụng đất.

Theo Chủ tịch Tổng Hội Xây dựng Việt Nam Trần Ngọc Hùng, qua hơn 3 năm triển khai thực hiện Nghị quyết 24 của Chính phủ về “Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết TW Đảng khóa X về nông nghiệp, nông dân, nông thôn,” nhiều địa phương đã cố gắng lập, duyệt, quản lý quy hoạch nông thôn mới. Hiện đã có trên 60% xã hoàn thành quy hoạch chung với nhiều địa phương đạt tỷ lệ cao như Thái Bình, Hải Dương, Bắc Ninh, Vĩnh Phúc, Bắc Cạn, Tuyên Quang...

Tuy nhiên, nhiều địa phương, nhất là cấp xã còn rất lúng túng trong quá trình triển khai và thực hiện. Một số nơi triển khai mạnh nhưng chất lượng quy hoạch vẫn yếu, thiếu đồng bộ. Nhiều nội dung quy hoạch đòi hỏi yêu cầu cao nhưng kinh phí lại hạn hẹp, thiếu liên kết liên ngành để tạo đồng bộ về hạ tầng, giao thông, thủy lợi...

Bên cạnh đó, trình độ thẩm định, phê duyệt quy hoạch còn hạn chế, quản lý thực hiện yếu... Các văn bản quy phạm pháp luật còn nhiều điểm chồng chéo, mâu thuẫn, chưa phù hợp thực tế cả về chuyên môn cũng như nguồn nhân lực và kinh phí thực hiện.

Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Hải Dương, ông Nguyễn Dương Thái cho biết: Quy hoạch đang trở thành tiêu trí được quan tâm đầu tiên tại địa phương. Hải Dương phấn đấu hết năm nay sẽ phủ kín quy hoạch xây dựng nông thôn mới. Tuy nhiên, để tránh “quy hoạch treo,” cần phải xác định chức năng, nhiệm vụ của từng cấp, từng đơn vị được giao triển khai thực hiện.

Tại hội nghị, các đại biểu đều cho rằng hiện vẫn còn thiếu cơ chế để các nhà đầu tư mạnh dạn tham gia vào các dự án xây dựng nông thôn mới. Đây là lĩnh vực mang tính xã hội nên càng cần phải có cơ chế ưu đãi đặc thù mới thu hút nguồn lực đầu tư. Phản ánh về các bất cập, Chi Cục trưởng Chi cục Phát triển Nông thôn (Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hải Dương) Trần Khắc Đoan cho rằng các tiêu trí đề ra quá nhiều nhưng quỹ thời gian để thực hiện lại quá ngắn trong đó một số tiêu trí khó thực hiện, thậm chí không thực hiện được như xây dựng chợ. Nhiều nơi chợ xây xong nhưng tiểu thương không muốn vào bán vì dân không vào mua do thói quen.

Các đại biểu tập trung kiến nghị điều chỉnh một số tiêu chí trong bộ tiêu chí quốc gia nông thôn mới để sát hơn với thực tế như về cơ cấu lao động, tỷ lệ lao động qua đào tạo, tỷ lệ hộ nghèo, bình quân thu nhập đầu người... Cùng với việc nghiên cứu cơ chế hỗ trợ khi thực hiện dồn điền đổi thửa, cần xem xét đổi mới mô hình quản lý hợp tác xã cho phù hợp với chương trình xây dựng nông thôn mới nhằm giúp nông dân tiêu thụ sản phẩm.

Việc dồn điền đổi thửa phải hướng tới mục tiêu quy hoạch thành vùng sản xuất hàng hóa tập trung để có những cánh đồng mẫu lớn; tập trung đầu tư khoa học kỹ thuật tăng năng suất và hiệu quả kinh tế, giảm chi phí đầu tư cho sản xuất và lao động nặng nhọc cho nông dân. Qua đó, tạo đầu ra cho sản phẩm, đổi mới mô hình quản lý của hợp tác xã cho phù hợp với điều kiện mới.