(NoithatXHome.vn) Cùng với làng cổ Đường Lâm tại Hà Nội thì làng cổ Phước Tích tại Huế cũng là 1 trong 2 ngôi làng được công nhận là Di tích quốc gia của Việt Nam.

Làng cổ Phước Tích nằm ở bên bờ Ô Lâu hiền hòa, thơ mộng, cách quốc lộ 1A chỉ 1km.

Ngôi làng này yên bình và nổi tiếng với làng nghề gốm cổ truyền. Theo chân Portfolio đi tìm hiểu về làng cổ Phước Tích nhé!

1. Tìm hiểu làng cổ Phước Tích

Làng cổ Phước Tích thuộc thôn Phước Phú, xã Phong Hòa, huyện Hương Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế. Làng cổ Phước Tích chính là ngôi làng thứ 2 được nhà nước công nhận là di tích cấp quốc gia sau làng cổ Đường Lâm.

Làng cổ Phước Tích vẫn còn lưu giữ những di sản vật thể vô giá. Trong tổng số 117 nóc nhà của làng, hiện tại còn tới 27 ngôi nhà cổ, đa số là nhà rường 3 gian 2 trái và 10 nhà thờ họ tổ.

Tên gọi đầu tiên của làng chính là Phúc Giang như mong muốn 1 vùng gần sống nước có nhiều phúc lộc.

Đến thời Tây Sơn, Phúc Giang được đổi thành Hoàng Giang để nhớ đến những dòng họ khai canh lập làng. Đến đời Gia Long, thì làng được đổi tên thành Phước Tích như là mong muốn của người dân được tích lỹ phúc đức để cho con cháu.

2. Làng cổ Phước Tích nổi tiếng với nghề gốm

Làng cổ Phước Tích còn nổi tiếng với làng nghề truyền thống làm gốm từ hơn 500 năm nay với kỹ thuật nung bằng rơm, tạo ra những sản phẩm nổi danh với thời câu thơ :“Om Phước Tích ngon cơm hoàng đế/ Sen Hà Trì quý thể Phú Xuân”. 

• Khám phá với làng nghề tò he truyền thống ở Xuân La, Hà Nội
• Khám phá nét độc đáo trong kiến trúc nhà sàn của người Mường cổ
• Độc đáo nghề chằm nón lá ở Tây Ninh – giữ hồn nón lá Việt

Vì thế làng Phước Tích nổi tiếng khắp cả nước bởi nghề làm gốm. Gốm ở Phước Tích nổi tiếng bởi độ bền, bón mịn và tinh xảo.

Và tất cả những dòng sản phẩm gốm cổ nơi đây đều được làm bằng tay, và được đun bằng củi trong các lò sấp, lò ngửa.

Tuy nhiên, nghề gốm của làng đã không hoạt động từ hơn 20 năm nay và cho đến tận kỳ Festival Huế 2006 nó đã bắt đầu hồi sinh qua tour Hương Xưa làng cổ.

Theo như lời bác Lê Trọng Diễn chủ nhân ngôi nhà rường – Nơi lưu giữ những sản phẩm hay mẫu gốm cổ của làng Phước Tích cho biết:

Trong làng không có lấy 1 tấc đất để trồng ruộng. Và dân làng nơi đây chỉ biết bám làm nghề gốm như nghề chính để sinh sống. Có thời kỳ nghề gốm Phước Tích nổi tiếng khắp miền Trung.

Thời kỳ ấy, trong làng có tới hơn 10 lò làm gốm chẳng bao giờ tắt lửa. Đặc biệt.

Thời kỳ hưng thựng, gốm làng cổ Phước Tích còn được chọn để tiến Vua – Chiếc om ngự để vua ăn cơm. Nhờ có nghề làm gốm đã nuôi sống bao nhiêu thế hệ con cháu làng nghề Phước Tích.

Ngôi nhà của bác Lê Trọng Nghĩa là ngôi nhà trưng bày gốm cổ có 1 – 0 – 2 ở Phước Tích.

Xuất phát từ chính tình yêu dành cho nghề làm gốm từ thời ông, cha để lại bác đã sưu tầm gần như đầy đủ các mẫu gốm cổ. Năm 1900 tới năm 1968 lò gốm ở làng Phước Tích đã tạm thời hoạt động do chiến tranh.

Và kể từ năm 1975, sự xuất hiện của đồ gốm tạp với nhiều mẫu mã bắt mắt và đồ nhựa đã khiến gốm cổ Phước Tích không còn khả năng cạnh tranh. Tới năm 1989 gốm Phước Tích chính thức tắt lửa.

Và 1 nét đặc trưng khác ở chính làng cổ Phước Tích là cấu trúc nhà vườn được ngăn cách bởi những hàng cây cảnh được trồng thẳng tắp, gọn gàng.

Người Phước Tích chồng tàu xanh để ngăn cách giữa những ngôi nhà cổ với nhau. Nhưng hàng rào chỉ cao tới hông người lớn, và nhà này có thể nhìn sang được nhà bên.

Người Phước Tích vẫn hay nói đùa rằng hàng rào ngăn mà không cách. Và đa phần người làng Phước Tích bây giờ đều làm nghề bác sĩ và giáo viên. Với hơn 300 nhân khẩu mà trong làng có tới hơn 40 giáo viên.

Theo nhận xét của kiến trúc sư Hoàng Đạo Kính: Cấu trúc cũng như tổ chức không gian làng Phước Tích có thể được coi là điển hình cho mô hình cư trú nơi thôn quê của người Việt tại vùng Bắc Trung Bộ.

Đây là cấu trúc mở với những căn nhà trong vườn, nhà vườn. Tại Phước Tích, quỹ kiến trúc cổ và cũ hay song cảnh quan và vườn luôn được bao quanh thì lại vô cùng trẻ và tràn đầy sức sống.

Một nét độc đáo khác nữa trong kiến trúc nhà vườn ở Phước Tích là hầu hết mọi gia đình đều có 1 bể chứa nước trong sân và 2 chiếc gầu múc nước dựng gần đấy.

Và tìm hiểu mới biết, ngày xưa nhà nào cũng có lò nung gốm, mà hệ thống nhà rường trước lại lợp mái lá nên rất hay xảy ra hỏa hoạn.

Công dụng của bể nước và gầu dùng để phòng khi có hỏa hoạn chủ nhà có thể tự chữa cháy.

Về làng cổ Phước Tích được đi trên những con đường thanh vắng lát gạch bạn sẽ thấy lòng mình bình an đến lạ kỳ.

Đến đây bạn sẽ được tận hưởng không gian cổ kính làng quê xưa với nhiều nét hoài cổ của làng nghề làm gốm.

Nếu có dịp đặt chân đến Huế thì đừng quên ghé thăm ngôi làng cổ Phước Tích này nhé. Chắc chắn có nhiều điều thú vị đang chờ đón bạn khám phá đấy nhé.

Và đừng quên rằng, gotrangtri.vn như là người bạn đồng hành của bạn trong mỗi chuyến hành trình tìm hiểu về nét văn hóa mỹ nghệ Việt Nam.

Đồng thời cũng là địa chỉ tin cậy với mang lại những mẫu thiết kế nội thất độc đáo cho ngôi nhà của mình.