Mua bán chung cư mini bằng giấy viết tay đang tiềm ẩn nhiều rủi ro với người mua.

Chung cư mini là loại hình nhà ở bắt đầu xuất hiện từ những năm 2006 và đa số do các hộ gia đình, cá nhân xây dựng. Vào thời điểm đó, tuy tính pháp lý của loại hình nhà ở này vẫn chưa được pháp luật thừa nhận, quy định trong luật cũng như các pháp lệnh đất đai, nhà ở nhưng vì giá cả hợp lý, lại nằm gần các trung tâm nên được những người có thu nhập trung bình tại các đô thị, thành phố lớn săn đón ráo riết.

Chính bởi tính “hợp lý” của loại hình nhà ở này nên ngay sau khi Nghị định 71 ra đời, chung cư mini đã phát triển mạnh mẽ. Từ những ngày đầu, chung cư mini chỉ xuất hiện nhỏ lẻ, rải rác tại khu vực Cầu Giấy, Thanh Xuân thì nay, chung cư mini xuất hiện ở hầu hết các quận, huyện Hà Nội. Tuy nhiên, chính vì sự phát triển của nhanh, quá “nóng” lại chưa được các cơ quan có thẩm quyền, chuyên trách quan tâm đúng mức, các giao dịch chung cư mini đang chứa đựng nhiều rủi ro với người mua.

Anh Trần Bá Long – nhân viên của một công ty du lịch tâm sự: Nghị định 71 ra đời đã tạo điều kiện cho nhiều người có thu nhập trung bình tại nhiều các khu đô thị, thành phố lớn có cơ hội sở hữu một ngôi nhà cho riêng mình. Ngay bản thân mình cũng vậy, năm 2009, do điều kiện kinh tế còn nhiều hạn chế nên cũng đã mua một căn hộ chung cư mini ở Cầu Giấy. Mọi thủ tục mua bán đều là giấy tờ viết tay, có xác nhận của chính quyền. Nhưng cũng chính vì thế nên giờ mình muốn bán lại là rất khó. Đã có nhiều người đến hỏi và xem nhưng đều lắc đầu ái ngại vì cách mua bán bằng giấy viết tay có thể kéo đến nhiều rắc rối về sau.

Anh Long cho biết, đến bây giờ, sau gần 2 năm mua căn hộ này, mình đã nhiều lần liên lạc với chủ nhà để hoàn thành các thủ tục cũng như giấy tờ theo quy định của pháp luật nhưng đều bị chủ nhà “từ chối khéo”. Cả khu nhà có 12 hộ thì cả 12 hộ chỉ cầm trong tay một tờ giấy mua bán viết tay, một bản sao công chứng Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của khu nhà mà thôi.

Nhiều người tìm đến mua nhà đã đặt câu hỏi, nếu tôi mua nhà của anh thông qua tờ giấy viết tay của anh với chủ đầu tư mà sau này có xảy ra tranh chấp, thậm chí có khi chủ đầu tư là người đứng tên trong Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đem bán thì sao, anh Long cho biết thêm.

Theo tìm hiểu của chúng tôi thì tình trạng này đang tồn tại ở hầu hết các khu chung cư mini hiện nay. Hầu hết giao dịch mua bán giữa chủ đầu tư tư nhân và khách hàng chỉ là bản hợp đồng mua bán có xác nhận của chính quyền. Còn sổ đỏ do chủ nhà nắm giữ toàn bộ khu nhà. Việc tách hộ cấp sổ đỏ cho từng căn không được các cấp chính quyền xác nhận.

Theo Luật sư Nguyễn Văn Tú – Đoàn Luật sư TP Hà Nội, sở dĩ để xảy ra tình trạng này là do đa phần các chủ đầu tư đều xin giấy phép xây nhà để ở hoặc xây dựng một cách tự phát… không đáp ứng các điều kiện cấp sổ. Ngoài ra, đây cũng là cách chủ đầu tư lách luật, trốn thuế.

Ông Nguyễn Mạnh Hà - Cục trưởng Cục Quản lý nhà, Bộ Xây dựng: Khái niệm chung cư mini chưa rõ ràng.

Xung quanh vấn đề này, đại diện của Bộ Xây dựng cho biết, pháp luật không cấm hộ dân xây dựng chung cư mini tư nhân nhưng phải đảm bảo tính pháp lý cho người mua, cũng như tiêu chuẩn xây dựng… Theo Nghị định 71/2010/NĐ – CP quy định việc xây nhà đơn lẻ ở đô thị thì chủ hộ sẽ phải thuê nhà thầu thi công xây dựng. Việc xây nhà phải đảm bảo yêu cầu kết nối với hệ thống hạ tầng kỹ thuật chung của khu vực… thậm chí có giấy chứng nhận an toàn xây dựng. Các cá nhân, hộ gia đình có thể yêu cầu cơ quan nhà nước cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu đối với từng ăn hộ trong nhà ở đó. Nếu muốn bán thì chủ hộ phải làm thủ tục chuyển quyền sử dụng đất cho người mua theo hình thức đất sử dụng chung.

Quy định là thế nhưng thực tế nhiều người sau khi mua chung cư mini lại đang phải đối diện với nhiều vấn đề phức tạp, đặc biệt là khi xảy ra tranh chấp hay mua bán cho một bên thứ ba vì giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà chỉ là thỏa thuận trên giấy giữa hai bên không đủ điều kiện được cấp sổ đỏ, còn chủ nhà sau khi bán công trình tỏ ra vô trách nhiệm khiến nhiều người dở khóc dở cười.

Ngoài ra, theo ông Nguyễn Mạnh Hà – Cục trưởng Cục quản lý nhà và thị trường Bất động sản thì cần phải thống nhất lại khái niệm về chung cư mini.

“Không có một văn bản nào có khái niệm “chung cư mini”. Chung cư có định nghĩa rồi: Nhà từ 2 tầng trở lên có cầu thang chung, có các hạ tầng kĩ thuật sử dụng chung. Chứ trong Nghị định 71, luật nhà ở hay bất kỳ văn bản nào, không có chỗ nào nói về “chung cư mini”. Tại sao lại cứ gọi như thế?”, ông Hà nhấn mạnh.