Thửa ruộng bà Thính nêu nằm ở xứ đồng Đằng Sông thuộc Dự án hạ tầng kỹ thuật khu dân cư đường Lư Giang, xã Tân Mỹ. Công trình được triển khai năm 2019 (chủ đầu tư là Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng (ĐTXD) TP Bắc Giang), diện tích khoảng 4,63 ha, liên quan 150 hộ gia đình, cá nhân trong xã.

Thửa ruộng số 176 trước đó hộ gia đình bà Hoàng Thị Thính sử dụng nay đã bàn giao cho Nhà nước.

Bà Thính cho hay, khi địa phương thông báo quy hoạch khu dân cư, bà đã kê khai trên ruộng có 5 ngôi mộ cụ kị nhà mình. Gia đình bà chưa được nhận tiền hỗ trợ di dời mộ, chưa thấy ai thông báo việc này... Tuy nhiên, khoảng 7 giờ 30 phút ngày 13/3/2021, phát hiện lãnh đạo thôn Ba và một số người đang làm thủ tục di chuyển mộ, người thân của bà Thính không cho di chuyển, đề nghị để gia đình tự chuyển thì lãnh đạo thôn nói không chuyển mộ tại khu ruộng của bà Thính.

Nhưng chỉ vài giờ sau, gia đình phát hiện các nấm mộ "đã không cánh mà bay", có ngôi đã bị đào sâu cả mét. Sau đó, một cán bộ thôn thông tin các ngôi mộ trên ruộng của gia đình bà không có gì bên dưới. Đến nay, gia đình bà Thính chưa biết 5 ngôi mộ trên được thôn chuyển đi đâu.

Làm việc với phóng viên, bà Thính và người em tên Hạnh khẳng định đó là các ngôi mộ của người thân, song mộ của những ai thì không biết. Vì ông bà nội của họ mất từ rất sớm, khi đó bố bà là cụ Hoàng Văn Chuyên mới được vài tuổi. Giờ cụ Chuyên đã hơn 90 tuổi, không còn minh mẫn. Lễ, Tết hằng năm bà Thính vẫn ra hương khói, vun đắp…

Bản khai về tài sản trên thửa đất bị thu hồi (trong đó có thửa 176) của bà Hoàng Thị Thính.

Một số người dân ở thôn Ba cũng khẳng định lâu nay đã thấy trên ruộng của bà Thính có mấy nấm mộ đất. Anh Hoàng Văn Thành, thôn Tân Phượng cùng xã từng xin đất trên ruộng của bà Thính xác nhận, khi lấy đất sát một trong 5 ngôi mộ trên có va vào tiểu sành.

Trao đổi về đơn kiến nghị của bà Thính, ông Thân Văn Chiến, Trưởng thôn Ba thông tin: Khi thực hiện công tác giải phóng mặt bằng (GPMB), thôn đã thông báo nhiều lần để các hộ có mộ trong khu vực dự án kê khai, nhận hỗ trợ của Nhà nước di chuyển mộ đi nơi khác. Việc di chuyển được thực hiện nhiều đợt nhưng không thấy hộ bà Thính kê khai, ý kiến gì.

Về vụ việc này, ông Nông Bằng Sơn, Phó Giám đốc Ban Quản lý dự án ĐTXD TP Bắc Giang cho hay: Thực hiện dự án hạ tầng kỹ thuật khu dân cư đường Lư Giang, Ban Quản lý dự án đã phối hợp với các đơn vị liên quan, UBND xã Tân Mỹ triển khai công tác bồi thường, GPMB theo đúng trình tự, thủ tục pháp luật quy định. Hộ bà Thính có 2 thửa đất nằm trong dự án (trong đó, thửa số 176, diện tích 340,3 m2 ở xứ đồng Đằng Sông là nơi gia đình nói có 5 ngôi mộ).

Ngày 27/4/2019, bà Thính có tờ tự khai về đất và tài sản trên đất. Trong bản khai này, bà Thính chỉ kê tài sản ở thửa đất 176 gồm: 157 cây bưởi, tường xây, giếng khoan mà không nhắc gì đến các ngôi mộ. Ngày 21/1/2021, bà Thính đã nhận tiền hỗ trợ, bồi thường, ký bàn giao mặt bằng cho đơn vị thi công. Quá trình san gạt đất, đơn vị thi công phát hiện tại thửa 178 (giáp thửa 176) có chum sành lộ ra nên đã tạm dừng thi công để di chuyển mộ.

Ngày 13/3/2021, được Ban Quản lý dự án ký hợp đồng thuê, Ban quản lý thôn Ba đã gọi nhân công di chuyển mộ vô danh tại thửa 178 (mộ này bà Thính nhận nằm trên đất nhà mình, nhưng cơ quan chuyên môn xác định nằm trên thửa 178), đồng thời tổ chức thăm dò 4 nấm đất nhô cao hơn mặt ruộng tại thửa 176 nhưng không thấy có tiểu sành hay hài cốt…

Theo ông Sơn, trong khu vực dự án có hơn 400 ngôi mộ, liên quan 82 hộ gia đình. Đến thời điểm này, 82 hộ đã nhận tiền hỗ trợ và tự tổ chức di dời mộ. Riêng hộ bà Thính không kê khai, thăm dò không có mộ mà yêu cầu bồi thường, hỗ trợ là không có cơ sở.

Qua vụ việc cho thấy, sở dĩ gia đình bà Thính khiếu kiện là do quá trình thực hiện dự án, chính quyền địa phương, cơ quan liên quan đã chủ quan, thiếu chặt chẽ trong việc thiết lập hồ sơ, biên bản kiểm kê đất và tài sản trên đất. Biết ruộng của hộ bà Thính có các nấm đất cao hơn mặt ruộng nhưng lại không lập biên bản xác định rõ đó là mộ hay chỉ là mô đất; nếu là mộ thì của gia đình nào hay mộ vô danh.

Hơn nữa, khi tổ chức di chuyển mộ vô danh tại khu vực này (có sự giám sát của cán bộ Ban Quản lý dự án ĐTXD), dù gia đình bà Thính đã có ý kiến, đề nghị để họ tự chuyển nhưng Ban Quản lý dự án và thôn Ba không dừng lại để kiểm tra, xác định kỹ mà tiếp tục cho người đào thăm dò không có sự chứng kiến của gia đình bà Thính, không lập biên bản vụ việc.

Rõ ràng những người thừa hành nhiệm vụ đã không lắng nghe ý kiến công dân, thậm chí nhân lúc gia đình bà Thính không có mặt tại hiện trường đã "vội vã" khai quật các nấm đất (theo gia đình bà Thính đó là mộ)... là những việc làm dư luận không đồng tình.

Đề nghị UBND TP Bắc Giang chỉ đạo các cơ quan, đơn vị liên quan phối hợp với UBND xã Tân Mỹ giải quyết dứt điểm khiếu kiện của gia đình bà Thính, bảo đảm quyền lợi công dân theo quy định pháp luật, không để đơn thư vượt cấp, đồng thời kiểm điểm làm rõ trách nhiệm của cán bộ, tập thể liên quan.