Theo chỉ đạo mới đây của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cần phối hợp với các đơn vị liên quan để có hướng xử lý các vướng mắc về tiền thuê đất tại các khu công nghiệp.

Diễn đàn Doanh nghiệp đã có bài phản ánh về việc tiền thuê đất trong các khu công nghiệp chạm đỉnh giá mới

Như Diễn đàn Doanh nghiệp phản ánh về việc tiền thuê đất trong các khu công nghiệp chỉ sau vài năm đã tăng 3-4 lần, thậm chí có nơi tăng cả chục lần. Điều này gây khó khăn cho nhiều doanh nghiệp, nhất là trong bối cảnh phải chịu tác động bởi dịch Covid-19.

Cụ thể, theo báo cáo nghiên của của JLL giá đất đạt đỉnh mới với 102 USD/m2/chu kỳ thuê trong quý 3/2020, tăng 7,1% so với cùng kỳ năm ngoái. Giá thuê nhà xưởng xây sẵn cũng tăng nhẹ, dao động từ 4,1-5,2 USD/m2/tháng trong quý 3/2020, tăng 2,1% so với cùng kỳ năm ngoái.

Tương tự, CBRE ghi nhận giá thuê của một số khu công nghiệp tại Hải Phòng, Bắc Ninh và Hải Dương tăng từ 20% đến 30% so với năm trước.

Các doanh nghiệp cho biết, trước đây, giá thuê sẽ ổn định trong 5 năm đầu và điều chỉnh sau 5 năm với mức tăng không quá 15% theo giá hợp đồng thuê đất. Nhưng từ năm 2015, nhiều doanh nghiệp không chủ động tính được chi phí do Nghị định 142 quy định tiền thuê đất chỉ ổn định trong 5 năm, sau đó phải tính lại "trên cơ sở tham chiếu giá thị trường của đất ở khu vực tiếp giáp".

Giá thuê bất động sản công nghiệp ở miền Bắc trên đà tăng

Theo quy định, có 2 phương án đóng tiền thuê đất là đóng tiền thuê từng năm và đóng một lần cho 50 năm mà doanh nghiệp được chọn. Tuy nhiên, doanh nghiệp vẫn còn nhiều lúng túng do không có quy định doanh nghiệp nào chọn hình thức đóng tiền nào mà tùy địa phương, tùy dự án.

Giá thuê đất biến động liên tục và một số địa phương chỉ cho phép doanh nghiệp đóng tiền hàng năm. Khi đóng từng năm, doanh nghiệp sẽ không được cấp sổ hồng nên sẽ không có tài sản để thế chấp vay vốn ngân hàng.

Một doanh nghiệp tiết lộ, tiền thuê đất có xu hướng tăng cao qua các kỳ điều chỉnh sẽ gây khó khăn cho các chủ dự án đầu tư vào KCN vì luôn bị động trong việc tính toán chi phí, hiệu quả sản xuất kinh doanh. Việc tiền thuê đất luôn bị biến động khiến trên thực tế, đã có nhiều dự án từ chối không thuê đất ảnh hưởng lớn đến việc thu hút đầu tư vào KCN.

Ông John Campbell, Trưởng bộ phận BĐS công nghiệp Savills Việt Nam đánh giá, việc tăng giá thuê đất quá nhanh ảnh hưởng đến tỷ lệ lấp đầy, nhất là tại các khu công nghiệp mới đang cần thu hút đầu tư. Thực tế, có một số nhà đầu tư nước ngoài bày tỏ sự lo ngại về việc giá thuê đất tăng cao như hiện nay, khi mà ở các địa phương trọng điểm đã có tỷ lệ lấp đầy cao, đồng nghĩa với việc quỹ đất còn lại không nhiều, từ đó dẫn đến giá thuê cao.

Dù vậy, thị trường vẫn có những yếu tố lạc quan, đó là việc ngày càng có nhiều hơn các khu công nghiệp mới cũng như các khu công công nghiệp hiện hữu mở rộng quy mô sẽ giúp gia tăng quỹ đất trong tương lai, qua đó tạo ra hi vọng cân bằng lại mặt bằng giá thuê KCN và kho xưởng.