Theo kế hoạch, kết quả kiểm tra, xử lý vi phạm pháp luật đất đai của các đơn vị thuộc Bộ Quốc phòng, Bộ Công an quản lý, cũng như kết quả UBND các địa phương rà soát, kiểm tra, xử lý vi phạm pháp luật đất đai của các tổ chức sử dụng đất ở địa phương được hoàn thành và gửi báo cáo về Bộ TN&MT trước 30- 10 tới đây. Nhưng kết quả mới nhất theo Bộ TN&MT, tiến độ thực hiện Chỉ thị 134 tại các địa phương còn chậm, chưa đảm bảo yêu cầu. Kết quả xử lý diện tích đất vi phạm của các tổ chức được Nhà nước giao đất, cho thuê đất còn thấp.

Tổng hợp báo cáo kết quả của 40 tỉnh, thành, sau 2 năm thực hiện Chỉ thị số 134/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường kiểm tra, xử lý vi phạm pháp luật đất đai của các tổ chức được Nhà nước giao đất, cho thuê đất thì tổng số tổ chức sử dụng đất có sai phạm là 3.159 tổ chức, tổng diện tích đất vi phạm là trên 26.937ha. Trong đó, đã xử lý 816 tổ chức (đạt 25,83%); diện tích đất đã xử lý là 6.159ha (đạt 23%). Một số tỉnh gửi báo cáo nhưng thiếu số liệu cụ thể, chi tiết. Đến nay còn 17 tỉnh thành chưa gửi báo cáo.

Lý do khiến tiến độ thu hồi các mặt bằng "đất hoang” chuyển động chậm chạp, ngoài sức ì của những đơn vị đang nắm giữ còn có nguyên nhân "vướng” do thủ tục thu hồi đất. Việc xử lý tài sản và giá trị đầu tư trên diện tích đất bị thu hồi cần có hướng dẫn chi tiết cụ thể của các bộ, ngành liên quan như TN&MT, xây dựng, tài chính...

Tăng tốc giám sát, kiểm tra thanh tra

Thường xuyên giám sát, kiểm tra quy hoạch và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm là gốc vấn đề để giải quyết tình trạng lãng phí đất công "quy hoạch treo”, làm sống lại đất ruộng bỏ hoang, đảm bảo sử dụng đất đúng mục đích, triển khai dự án đúng tiến độ...

Vừa qua, hai đoàn thanh tra của Tổng cục Quản lý đất đai đã hoàn thành thanh tra việc quản lý, sử dụng đất của 10 tổ chức được Nhà nước giao đất, cho thuê đất tại Quảng Nam và Đà Nẵng. Đồng thời, hai đoàn kiểm tra của Tổng cục đã triển khai kiểm tra tại 15 tỉnh, thành phố gồm Gia Lai, Kon Tum, Đăk Nông, Bình Phước, Lâm Đồng, Quảng Nam, Quảng Bình, Hà Tĩnh, Thái Nguyên, Tuyên Quang, Hoà Bình, Điện Biên, Lai Châu, Hải Dương và Phú Thọ, trực tiếp kiểm tra đôn đốc các địa phương đẩy nhanh tiến độ kiểm tra, xử lý vi phạm của các tổ chức được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, tháo gỡ vướng mắc khó khăn.

Trước đó năm 2010, Kết luận thanh tra của Bộ TN&MT đã kiến nghị UBND TP. Hồ Chí Minh chỉ đạo các Sở, ban ngành chức năng thu hồi 30.631m2 của 3 tổ chức sử dụng đất sai mục đích. Kiến nghị UBND TP. Hà Nội thu hồi 13.000m2 của 3 tổ chức sử dụng đất sai mục đích và chậm triển khai dự án. Đây là kết quả thanh tra của hai đoàn thanh tra liên ngành (Bộ TN&MT, Bộ Tài chính, Thanh tra Chính phủ và Bộ Xây dựng) thanh tra, kiểm tra 20 tổ chức đang quản lý sử dụng đất công.

Mới đây, Bộ Xây dựng cũng đã có Tờ trình đề nghị Chính phủ ban hành chỉ thị về một số giải pháp nhằm quản lý thị trường bất động sản phát triển lành mạnh, trong đó đề nghị kiên quyết thu hồi các dự án chậm triển khai, đã giao đất nhưng không sử dụng quá thời gian quy định.