Theo đó, đã có nhiều vi phạm, thiếu sót trong việc giao đất, cho thuê đất, cấp giấy chứng nh quyền sử dụng đất như:

UBND tỉnh Kiên Giang chưa ban hành mức thu tiền bảo vệ, phát triển đất trồng lúa nước trên địa bàn Tỉnh, dẫn đến chủ đầu tư các dự án có sử dụng đất chuyên trồng lúa nước để chuyển sang mục đích khác không xây dựng phương án thực hiện khai hoang, phục hóa, cải tạo đất lúa khác thành đất chuyên trồng lúa nước được cấp có thẩm quyền phê duyệt, để bổ sung diện tích đất chuyên trồng lúa nước bị mất tại địa phương; hoặc nộp kinh phí để tổ chức thực hiện phương án nêu trên, vi phạm Khoản 2, Điều 5 Nghị định số 35/2015/NĐ-CP của Chính phủ; Điều 2 Thông tư số 18/2016/TT-BTC của Bộ Tài chính.

Dù UBND tỉnh Kiên Giang đã chỉ đạo cơ quan chức năng kiểm tra, giám sát tiến độ thực hiện các dự án đầu tư được Nhà nước chấp thuận chủ trương đầu tư, giao đất, cho thuê đất. Tuy nhiên, việc kiểm tra, giám sát chưa được thường xuyên, dẫn đến có nhiều dự án đầu tư chậm tiến độ trong thời gian dài so với giấy chứng nhận đăng ký đầu tư hoặc dự án đầu tư được duyệt, đã được gia hạn tiến độ nhiều lần nhưng chậm được xử lý để thu hồi theo các quy định của pháp luật về đầu tư và đất đai, gây lãng phí nguồn tài nguyên đất, đặc biệt là các dự án đầu tư trên địa bàn huyện Phú Quốc.

Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn không đôn đốc chủ đầu tư các dự án có sử dụng đất rừng để chuyển đổi sang mục đích khác lập phương án trồng rừng thay thế để phê duyệt và tổ chức thực hiện, vi phạm quy định của pháp luật về bảo vệ và phát triển rừng; Ban Quản lý Khu kinh tế Phú Quốc giao đất, cho thuê đất, chuyến mục đích sử dụng từ đất rừng sang mục đích khác khi chủ đầu tư chưa lập phương án trồng rừng thay thế đối với diện tích rừng chuyển sang mục đích khác trình cơ quan có thẩm quyền phê duyệt là chưa đủ điều kiện chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích không phải lâm nghiệp theo quy định tại Điều 29 Nghị định số 23/2006/NĐ-CP của Chính phủ và Điều 2 Thông tư 24/2013/TT-BNNPTNT của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.

UBND tỉnh Kiên Giang chậm triển khai thực hiện điều chỉnh quy hoạch xây dựng phân khu chức năng trong Khu kinh tế Phú Quốc theo Đồ án điều chỉnh Quy hoạch chung xây dựng đảo Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang đến năm 2030 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 633/QĐ-TTg ngày 11/5/2010 và Quyết định số 868/QĐ-TTg ngàỵ 17/6/2015, dẫn đến Ban Quản lý Khu kinh tế Phú Quốc giao đất, cho thuê đất đối với một số tổ chức để thực hiện dự án đầu tư chưa phù hợp hoặc vượt diện tích so với chỉ tiêu sử dụng đất đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, vi phạm quy định tại Khoản 1, Điều 11 Luật Đất đai 2003; Khoản 1, Điều 6 Luật Đất đai 2013.

Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Ban Quản lý rừng phòng hộ Phú Quốc và Vườn Quốc gia Phú Quốc buông lỏng quản lý rừng, dẫn tới tình trạng các hộ dân lấn chiếm đất rừng diễn ra trong một thời gian dài nhưng chậm được ngăn chặn xử lý, dẫn đến có một số hộ dân được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất chồng lấn với diện tích đã cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho Vườn Quốc gia Phú Quốc, cần phải được xử lý nghiêm.

UBND tỉnh Kiên Giang không giao cho chủ rừng hoặc đơn vị có chức năng khai thác để khai thác tận thu gỗ rừng tại dự án Khu du lịch sinh thái Bãi Dài do Công ty cổ phần Đầu tư phát triển du lịch Phú Quốc làm chủ đầu tư, vi phạm Khoản 2, Điều 11 Thông tư số 35/2011/TT-BNNPTNT của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, dẫn đến có nguy cơ gây thất thoát 12.930,65 m3 gỗ (hiện nay, UBND Tỉnh đã tổ chức phân loại, định giá số lượng gỗ và Công ty Cổ phần Đầu tư phát triển du lịch Phú Quốc đã nộp vào ngân sách nhà nước 16,29 tỷ đồng tiền tận thu gỗ).

Trong thời kỳ thanh tra, đặc biệt trong giai đoạn từ năm 2016 đến tháng 6/2018, UBND huyện Phú Quốc và UBND các xã, thị trấn trực thuộc buông lỏng quản lý về đất đai, về trật tự xây dựng đô thị dẫn tới nhiều tổ chức, cá nhân xây dựng hạ tầng trái phép trên đất nông nghiệp nhằm mục đích phân lô, tách thửa đất nông nghiệp với diện tích nhỏ để chuyển nhượng quyền sử dụng đất nông nghiệp của các thửa đất được phân lô, không vì mục đích sản xuất nông nghiệp, gây khó khăn trong công tác quản lý đất đai và đặc biệt là gây khó khăn trong việc thu hồi đất, bồi thường giải phóng mặt bằng để thực hiện các dự án đầu tư theo quy hoạch đã được cấp có thấm quyền phê duyệt; Sở Tài nguyên và Môi trường cho phép tách 17.808 thửa đất nông nghiệp trên địa bàn huyện Phú Quốc (giai đoạn từ ngày 01/01/2016 đến ngày 09/6/2017) với diện tích nhỏ (dưới 500 m2) không vì mục đích sản xuất nông nghiệp, trong khi quy định của pháp luật về đất đai trong giai đoạn này không có quy định về việc tách thửa đất nông nghiệp, dẫn tới tình trạng chuyến nhượng quyền sử dụng đất nông nghiệp trên địa bàn huyện Phú Quốc trong thời gian này diễn ra hết sức phức tạp, gây khó khăn trong công tác quản lý đất đai.

Giai đoạn từ ngày 01/01/2016 đến 31/12/2017, Chủ tịch UBND tỉnh Kiên Giang phê duyệt không đúng thẩm quyền đơn giá đất cụ thể để làm căn cứ thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đối với 16 dự án đầu tư.

Sở Tài Nguyên và Môi trường, Hội đồng Thẩm định giá đất xác định chi phí phát triển ước tính để làm căn cứ xác định giá đất chưa đủ căn cứ pháp lý (hồ sơ thiết kế của các hạng mục công trình hạ tầng kỹ thuật chưa được thấm tra theo đúng quy định của pháp luật về xây dựng) đối với dự án Khu lấn biển Tây Bắc thành phố Rạch Giá do Công ty CP Tư vấn Xây dựng Kiên Giang làm chủ đầu tư, cần phải xác định lại theo đúng quy định của pháp luật, tránh thất thoát cho ngân sách nhà nước.

UBND tỉnh Kiên Giang xác nhận ưu đãi, hỗ trợ đầu tư bổ sung cho Công ty TNHH Ngôi Sao, chủ đầu tư Dự án Khu du lịch sinh thái Ngôi Sao - Lucky Star Resort, được ưu đãi đầu tư vào nông nghiệp nông thôn theo Nghị định số 61/2010/NĐ-CP, chưa đúng quy định của pháp luật, dẫn đến Cục trưởng Cục Thuế Tỉnh miễn tiền sử dụng đất cho Công ty TNHH Ngôi Sao chưa đúng quy định của pháp luật, phải truy thu về cho ngân sách nhà nước số tiền hơn 62 tỷ đồng.

Cục Thuế giảm 50% tiền sử dụng đất đối với chủ đầu tư của một số dự án trên địa bàn huyện Phú Quốc thuộc diện được giao đất trước ngày 01/7/2014 (theo Luật Đất đai 2003) nhưng có thời điểm bàn giao đất thực tế sau ngày 01/7/2014 (thời điểm Luật Đất đai 2013 có hiệu lực) là chưa phù hợp với quy định của pháp luật, cần phải thu hồi về ngân sách nhà nước số tiền 255,8 tỷ đồng; miễn tiền thuê đất trong thời gian xây dựng cơ bản đối với 10 dự án đầu tư khi chưa đủ điều kiện miễn giảm nên cần phải thu hồi về ngân sách nhà nước số tiền 53, 48 tỷ đồng; miễn tiền thuê đất theo chính sách ưu đãi đầu tư của pháp luật về đầu tư đối với 06 tổ chức được Nhà nước cho thuê đất để thực hiện dự án đầu tư chưa phù hợp với quy định nên phải thu hồi về cho ngân sách số tiền 93,1 tỷ đồng.

UBND tỉnh Kiên Giang cho phép gia hạn nộp tiền sử dụng đất đối với Công ty Cổ phần Đầu tư phát triển du lịch Phú Quốc chưa phù hợp với quy định tại Khoản 2, Điều 4 Thông tư số 48/2014/TT-BTC, cần phải truy thu về cho ngân sách nhà nước số tiền 18,7 tỷ đồng; chỉ đạo không phạt chậm nộp đối với Công ty Cổ phần Sài Gòn Sovico Phú Quốc trái thẩm quyền, không đúng quy định của Luật Quản lý thuế, cần phải truy thu về cho ngân sách nhà nước số tiền 46 tỷ đồng.

Cục Thuế không phạt chậm nộp đối với một số tổ chức có hành vi chậm nộp tiền sử dụng đất, tiền thuê đất theo quy định của Luật Quản lý Thuế; tính tiền thuê đất chưa chính xác, chưa điều chỉnh đơn giá thuê đất theo quy định của pháp luật..., cần phải thu hồi về cho ngân sách nhà nước số tiền 255,4 tỷ đồng.

Trước những sai phạm trên, Tổng Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Chủ tịch UBND tỉnh Kiên Giang thực hiện những việc sau:

Chấm dứt việc giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất trái với quy hoạch sử dụng đất được cấp có thẩm quyền phê duyệt; giao đất, cho thuê đất sạch (đất công do Nhà nước trực tiếp quản lý) không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất.

Giao Sở Xây dựng thẩm tra lại chi phí phát triển của Dự án Khu lấn biển Tây Bắc thành phố Rạch Giá do Công ty cổ phần Tư vấn Xây dựng Kiên Giang làm chủ đầu tư, trên cơ sở đó xác định lại giá đất cụ thể làm căn cứ thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất của Dự án này theo đúng quy định của pháp luật, tránh thất thoát ngân sách nhà nước.

Rà soát lại tiến độ thực hiện các dự án đầu tư chậm tiến độ, vi phạm pháp luật về đầu tư, đất đai; thực hiện các thủ tục theo quy định của pháp luật, cương quyết thu hồi chủ trương đầu tư hoặc thu hồi dự án gắn với thu hồi quyền sử dụng đất đối với 43 dự án đầu tư chậm triển khai, vi phạm pháp luật về đầu tư và đất đai do lỗi chủ quan của chủ đầu tư đã được nêu trong Kết luận thanh tra.

Chỉ đạo Chủ tịch UBND huyện Phú Quốc có biện pháp xử lý kiên quyết đối với các công trình xây dựng trái phép trên đất nông nghiệp, xử lý nghiêm hành vi sử dụng đất trái mục đích đối với đất nông nghiệp trên địa bàn huyện.

Chỉ đạo Giám đốc Sở Tài chính kiểm tra, rà soát lại và xin ý kiến Bộ Tài chính và Bộ Tài nguyên và Môi trường đối với phương án xác định giá đất cụ thể của 16 trường hợp Chủ tịch UBND tỉnh quyết định giá đất cụ thể không đúng thẩm quyền trong giai đoạn từ ngày 01/01/2016 đến ngày 31/12/2017 như đã nêu ở phần kết luận, để tránh thất thoát ngân sách nhà nước.

Chỉ đạo Chánh Thanh tra tỉnh Kiên Giang tiến hành thanh tra về công tác thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư để thực hiện các dự án đầu tư trên địa bàn huyện Phú Quốc; thanh tra việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với các hộ gia đình, cá nhân liên quan đến đất rừng thuộc Vườn Quốc gia và Rừng phòng hộ Phú Quốc.

Xử lý về hành chính: Chủ tịch và các Phó Chủ tịch UBND tỉnh Kiên Giang có liên quan kiểm điểm trách nhiệm để xảy ra những thiếu sót, vi phạm như Kết luận thanh tra đã nêu; Tổ chức kiểm điểm làm rõ trách nhiệm và có hình thức xử lý nghiêm minh đối với các tập thể, cá nhân có sai phạm đã nêu tại Kết luận thanh tra.