Đó là chia sẻ của Đại biểu Quốc hội Hoàng Văn Cường với DĐDN về vấn đề tăng thuế sử dụng đất.

Tăng thuế nhà đất sẽ tạo áp lực lớn đối với doanh nghiệp và cả người dân. (Chung cư 195 Đội Cấn, Ba Đình, Hà Nội: Ảnh:N.T)

Tiền sử dụng đất không nên thu ngay 1 lần

Theo ĐB Hoàng Văn Cường, nếu tiền sử dụng đất doanh nghiệp phải nộp một lần và nộp với số lượng lớn thì sẽ không tốt, bởi doanh nghiệp chưa sử dụng đất nên chưa mang lại hiệu quả cho doanh nghiệp trong khi đó đó họ phải đóng một số tiền lớn dành cho việc nộp thuế đất như vậy sẽ mất một lượng tiền lớn đáng lẽ ra họ có thể dùng để đầu tư và kinh doanh. Do đó, việc nộp tiền sử dụng đất không nên thu ngay một lần mà chuyển thành tiền thuê đất hàng năm, và tiền thuê đất hàng năm phụ thuộc vào sự gia tăng giá trị đất đai trên địa bàn đó.

Ví dụ: tại các thành phố thường có sự phát triển thì thuế giá trị sẽ tăng lên; ngược lại ở một số tỉnh mà khu vực đó việc kinh doanh không thuận lợi, doanh nghiệp không có khả năng đóng góp được nhiều thì giá trị đất đai sẽ giảm.

Theo ĐBQH Hoàng Văn Cường, việc nộp tiền sử dụng đất không nên thu ngay một lần mà chuyển thành tiền thuê đất hàng năm, và tiền thuê đất hàng năm phụ thuộc vào sự gia tăng giá trị đất đai trên địa bàn đó.

Khi một doanh nghiệp đóng ở trên một địa bàn nào đó mà địa bàn đó có sự phát triển có thể tạo ra được giá trị gia tăng cao từ đất đai thì đương nhiên người ta sẽ được hưởng lợi nhiều và họ sẽ đóng thuế cao hơn. Ngược lại, nếu ở khu vực không phát triển, không có những điều kiện về hạ tầng tốt thì đương nhiên giá đất khu vực đó sẽ thấp và doanh nghiệp trả tiền thuê đất cũng thấp .

Vì vậy, ĐB Cường cho rằng, tiền thuê đất hàng năm doanh nghiệp phải trả tương đương mức độ gia tăng của hiệu quả sử dụng đất, như vậy sẽ phù hợp hơn với việc bắt doanh nghiệp đóng một lần ngay lúc đầu.

Không để doanh nghiệp sốc vì tăng thuế đất

Rõ ràng giá trị gia tăng càng cao thì việc nộp tiền thuê đất càng nhiều, tất nhiên nếu có những sự tăng đột biến thì sẽ ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, cho nên theo quy định hiện nay mức tăng giá thuê đất cũng đang có một lộ trình với mức tăng phù hợp, theo quy định của từng địa phương.

Việc chúng ta đưa ra mức tăng thuế phù hợp sẽ không tác động tới doanh nghiệp để doanh nghiệp không bị sốc trước sự gia tăng đột biến của chi phí và có tâm lý ổn định trong việc đầu tư phát triển sản xuất kinh doanh. Mặt khác, việc tăng thuế cũng một phần khuyến khích doanh nghiệp cần phải nghĩ đến việc tiết kiệm không gian, không gây lãng phí tài nguyên. Điều đó đồng thời góp phần khiến doanh nghiệp sử dụng đất hiệu quả cũng tăng lên.

Ngoài ra tại nhiều dự án, doanh nghiệp phản ánh họ dành nhiều diện tích cho không gian công cộng và không thu phí dịch vụ khu vực đó, trong khi doanh nghiệp vẫn phải đóng thuế cho Nhà nước. Kiến nghị này của doanh nghiệp cần phải xem xét bởi thực tế chúng ta vẫn đang khuyến khích các nhà đầu tư, doanh nghiệp tạo ra các không gian xanh, không gian sinh hoạt cho cộng đồng cư dân. Việc này mang lại lợi ích tốt cho xã hội nhưng cũng đang làm khó cho một số doanh nghiệp.

Chúng ta không nên đổ đồng giữa việc tiền sử dụng đất để kinh doanh với tiền sử dụng đất để dành cho các công trình công cộng, tuy nhiên chúng ta cũng cần phải lưu ý một điều đó là đôi khi việc phân định đâu là diện tích dành cho không gian công cộng và đâu là đất sử dụng cho kinh doanh. Nếu tại một doanh nghiệp, bên cạnh nhà xưởng họ dành một phần đất trống để vừa có thể làm sân chơi cho CBCNV nhưng đồng thời cũng sử dụng làm kho bãi, nơi tập kết hàng hóa tạm thời hoặc là nơi họp mặt người lao động. Rõ ràng trong trường hợp này rất khó để đánh giá đó là không gian công cộng hay là một mặt bằng có thể sử dụng kết hợp, cho nên chúng ta cần phải phân định rất rõ việc này.

Nếu khu đất được coi là không gian công cộng thì đơn vị đó phải có các công trình dành cho không gian công cộng, như cây xanh, vườn hoa, hồ nước, hoặc các máy tập thể dục, thậm chí phải là không gian mở dành cho cộng đồng ở khu vực lân cận cùng sử dụng,... Nếu không có những sự đầu tư trên thì không thể gọi là không gian công cộng được.