Trong khi đó, theo Thanh tra Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN&MT), năm 2011 có 42 đoàn khiếu kiện đông người tới Bộ TN&MT, tăng 13 đoàn so với năm trước. Tất cả vụ việc khiếu kiện đông người đều phát sinh từ việc thu hồi đất và bồi thường, hỗ trợ để thực hiện các dự án.

Trước tình hình đó, ông Phan Văn Thọ, Phó Cục trưởng Cục Kinh tế và Phát triển quỹ đất (Tổng cục Quản lý đất đai, Bộ TN&MT), cho biết tài chính đất đai là một trong những vấn đề quan trọng nhất trong sửa Luật Đất đai lần này (dự kiến Luật Đất đai sửa đổi sẽ được trình Quốc hội cho ý kiến vào cuối năm nay - PV). “Bảng giá đất tại các địa phương ban hành hằng năm, theo quy định phải sát với giá thị trường. Theo tôi, từ “sát” dùng trong luật là không chuẩn, không đúng. Nói “sát với giá thị trường” là rất khó định lượng. Mà khi không định lượng được thì gây tranh cãi, tranh chấp khó giải quyết” - ông Thọ phân tích và cho rằng đây là điều mà sửa Luật Đất đai cần tính đến.

Ông Thọ cho rằng để Nhà nước thu hồi đất, giải phóng mặt bằng là giải pháp hay nhất để tránh tranh chấp, khiếu kiện khi nhà đầu tư tự đứng ra thỏa thuận với người dân. Cụ thể, Nhà nước thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ theo quy định, giải phóng mặt bằng, tạo quỹ đất sạch hoặc phát triển đất theo quy hoạch. Nhà đầu tư nào có nhu cầu thì đến mua thông qua bán đấu giá. Tiền thu được đầu tư lại cho hạ tầng và người dân được hưởng lợi.

“Hiện nay đã có một số địa phương áp dụng phương pháp cùng hưởng lợi khi bàn giao đất bị thu hồi, giải phóng mặt bằng và do đó tránh được nhiều vụ khiếu kiện. Cụ thể, khi thu hồi đất để phát triển, cải tạo, chỉnh trang đô thị hoặc mở đường giao thông đô thị sẽ làm giá trị đất tăng lên. Từ đó, người dân cũng được hưởng lợi một phần theo phương thức họ được nhận lại một tỉ lệ diện tích theo mục đích mới sau khi đã xây dựng hạ tầng tại nơi bị thu hồi đất hoặc nơi khác. Khi đó, tuy người dân bị mất đất đang sử dụng nhưng lại được lợi về đất theo mục đích mới đã có hạ tầng, đất này có tính thanh khoản cao, có thể bán bất cứ lúc nào. Còn nếu bồi thường bằng tiền thì giá đất thay đổi, mỗi năm một giá. Người nhận bồi thường trước với giá thấp hơn dễ kiện người nhận sau được bồi thường với giá cao hơn” - ông Thọ nói.