Phạt rồi lại xin ý kiến

Ngày 19.4, UBND TP.HCM đã có kết luận về xử lý vi phạm của Công ty CP bất động sản Bình Thiên An, chủ đầu tư (CĐT) dự án (DA) đảo Kim Cương với các sai phạm cực lớn là xây lố 1-2 tầng mỗi block với tổng diện tích xây dựng trái phép là 2.899,6 m². Chủ tịch UBND TP.HCM Lê Hoàng Quân đã chỉ đạo phải có hình thức xử phạt nghiêm đối với CĐT và đơn vị thi công.

Đồng thời giao Giám đốc Sở Xây dựng và Chủ tịch UBND Q.2 tổ chức kiểm điểm làm rõ trách nhiệm của các cán bộ, công chức thuộc sở, quận, phường được phân công phụ trách liên quan đến DA vi phạm mà không kịp thời phát hiện, ngăn chặn. Cụ thể, phạt hành chính CĐT 35 triệu đồng và buộc tháo dỡ toàn bộ diện tích sàn xây dựng sai phạm nói trên. Mức xử phạt này không chỉ đúng với quy định của pháp luật mà còn thể hiện tính công bằng của cơ quan quản lý bởi trước đó, UBND TP đã kiên quyết cắt ngọn, buộc tháo dỡ diện tích vi phạm với rất nhiều công trình, DA trên địa bàn.

Nhưng chỉ 1 ngày sau kết luận trên, ngày 20.4, UBND TP có công văn "xin ý kiến" Bộ Xây dựng "hướng dẫn cụ thể để xử lý đối với phần diện tích tăng thêm so với thiết kế...". Lý do dẫn đến việc "xin ý kiến" này là trước đó, Bộ Xây dựng có công văn "đề nghị UBND TP.HCM giao cho cơ quan nhà nước có chức năng tại địa phương hướng dẫn CĐT thực hiện điều chỉnh DA đầu tư, thiết kế theo đúng quy định hiện hành".

Việc "xin ý kiến" của UBND TP đang đặt ra 2 vấn đề khiến dư luận bức xúc. Thứ nhất, UBND TP có đủ thẩm quyền ra quyết định xử phạt các công trình vi phạm trên địa bàn. Mức xử phạt cũng phù hợp và đúng với quy định. Việc "xin ý kiến" là đi ngược với quy trình xử lý vi phạm trật tự xây dựng đô thị của luật Xây dựng, vậy tại sao UBND TP lại phải làm vậy? Thứ hai, với động thái "bật đèn xanh" của Bộ Xây dựng cũng như việc thiếu kiên quyết của UBND TP qua việc "xin ý kiến" nói trên, gần 3.000 m² vi phạm của DA đảo Kim Cương đang có dấu hiệu "thoát án" tháo dỡ để được tồn tại.

Thiếu công bằng

Theo kiến trúc sư (KTS) Nguyễn Ngọc Dũng, Ủy viên Ban Chấp hành Hội KTS TP.HCM, tất cả các công trình vi phạm phải bị xử lý mạnh tay. Thậm chí, nhà dân chỉ xây lấn cái ban công là bị bắt đập ngay. Vậy mà DA đảo Kim Cương xây lố tới gần 3.000m² vẫn được tồn tại là điều không thể chấp nhận được.

Một quan chức của TP.HCM cũng thừa nhận, ông cảm thấy "nực cười" với mức phạt 35 triệu đồng cho gần 2.900 m² của đảo Kim Cương. Vì nếu không buộc phá dỡ phần vi phạm thì quyết định xử phạt không có giá trị gì cả. Trong khi các trường hợp khác phải đập bỏ nhưng "công trình lớn, vi phạm lớn" lại được "yên thân" sẽ khiến người dân mất lòng tin vào chính quyền, vào tính nghiêm minh của pháp luật. Trả lời vấn đề "tăng tầng nhưng không vượt chiều cao cho phép" mà CĐT biện hộ cho sai phạm của mình, vị quan chức này cho rằng, vượt hay không vượt chiều cao không quan trọng, vấn đề là phải làm đúng giấy phép. Đó là chưa kể, chúng ta phải kiểm tra lại về tăng trọng tải, kết cấu chịu lực, chất lượng... của công trình khi làm sai với thiết kế đã được phê duyệt.

Câu chuyện của DA đảo Kim Cương đang đặt ra một bài toán lớn đối với việc xử lý vi phạm xây dựng trên địa bàn TP.HCM nói riêng và cả nước nói chung. Nếu 3.000 m² sai phạm của đảo Kim Cương được tồn tại, được điều chỉnh thiết kế thì quy định phạt cấp phép xây dựng trên thực tế đã bị vô hiệu hóa. Vậy TP sẽ phải trả lời thế nào với những công trình đã bị cắt ngọn, phá dỡ trước đây. Nên nhớ, vi phạm của nhiều công trình này không thấm gì so với vi phạm của DA đảo Kim Cương. Quan trọng hơn, từ trường hợp của đảo Kim Cương trở đi, tất cả các trường hợp vi phạm khác đương nhiên sẽ được tồn tại, chỉ cần có đơn thay đổi thiết kế là xong, là được chấp thuận.

Nếu vậy, chúng ta sẽ phải tính đến việc sửa luật để tạo công bằng cho tất cả người dân, doanh nghiệp.

Khách hàng thiệt thòi

Đảo Kim Cương là DA căn hộ sang trọng và đắt giá bậc nhất TP.HCM nói riêng và cả nước nói chung. Căn hộ rẻ nhất ở DA này cũng lên tới 5 - 6 tỉ đồng, có căn hộ còn được đồn thổi lên tới 3 - 4 triệu USD. Nhưng với việc "nén" chiều cao, tăng thêm tầng của CĐT (tăng thêm tầng nhưng chiều cao lại thấp hơn so với giấy phép), có thể khẳng định, CĐT đang hưởng lợi cực lớn. Theo KTS Nguyễn Ngọc Dũng, việc vi phạm của CĐT là hoàn toàn vì mục đích lợi nhuận. Cũng có nghĩa là, các khách hàng của DA phải chấp nhận thiệt thòi. Bởi việc tăng thêm tầng mà chiều cao của DA lại thấp xuống thì tất nhiên, mỗi căn hộ phải "lùn" đi một ít. Trong khi mua căn hộ, vấn đề khách hàng quan tâm đầu tiên là thiết kế cao ráo, không gian thoáng đãng.

Đồng quan điểm này, KTS Lưu Trọng Hải, Hội KTS TP.HCM cũng khẳng định, việc tăng tầng này là hoàn toàn vì mục đích lợi nhuận. Nhưng với cách làm này, CĐT đã "được con tép, mất con tôm" khi làm cho chất lượng sống của công trình kém đi so với mục tiêu ban đầu. Bởi tăng thêm căn hộ là tăng thêm mật độ dân cư, tăng thêm các yêu cầu về công ích, hạ tầng như chỗ đậu xe, khu vui chơi cho trẻ em, trường học... Như vậy, chỉ vì ham lợi nhuận, CĐT đã làm giảm giá trị của chung cư, ảnh hưởng tới uy tín và thương hiệu của chính mình.

Dư luận đang chờ đợi và theo dõi việc xử lý sai phạm tại DA đảo Kim Cương của UBND TP.HCM để có niềm tin vào tính nghiêm minh và công bằng của pháp luật.