Bộ Xây dựng vừa đưa ra đề xuất về cấp phép xây dựng qua mạng. Tuy nhiên, thực hiện đề xuất này lại có nhiều vướng mắc với các quy định hiện hành. Trong khi đó, từ tháng 4-2013 đến nay, quận 1 (TP.HCM) đã triển khai mô hình cấp phép xây dựng qua mạng theo hướng nhận hồ sơ và trả kết quả tại nhà, đem lại nhiều lợi ích thiết thực cho người dân.

Cán bộ xuống tận nhà nhận hồ sơ

Theo quy trình bình thường, ít nhất hai lần người dân phải đến quận để thực hiện thủ tục xin cấp phép xây dựng. Đầu tiên là đến nộp hồ sơ để lấy biên nhận, trong biên nhận hẹn ngày cán bộ cấp phép xuống kiểm tra. Đến ngày trả kết quả, người dân lại phải đến quận để nhận. Còn theo mô hình mới đang áp dụng tại quận 1, người dân không phải đến UBND quận nữa.

Cụ thể, người dân có nhu cầu xin phép xây dựng sẽ gửi email đăng ký cho UBND quận. Sau khi nhận được thông tin, UBND phường sẽ tiến hành xác minh sự việc có thật hay không ngay trong ngày hôm sau và báo cáo cho UBND quận. Tiếp đến, Phòng Quản lý Đô thị (QLĐT) sẽ kiểm tra thông tin hồ sơ, hẹn ngày kiểm tra thực địa, in sẵn biên nhận để mang xuống nhà người dân. Đến ngày hẹn, cán bộ Phòng QLĐT đến kiểm tra thực địa, đồng thời nhận hồ sơ đã được người dân chuẩn bị sẵn và giao biên nhận cho họ. Khi có kết quả giải quyết, người dân sẽ được nhận email hoặc tin nhắn thông báo giải quyết hồ sơ. Nếu họ đăng ký dịch vụ gửi kết quả về tận nhà thì cũng sẽ được đáp ứng do quận liên kết với bưu điện về việc chuyển trả hồ sơ bằng đường bưu chính.

Việc cấp giấy phép xây dựng qua mạng ở quận 1 đem lại nhiều thuận tiện cho người dân. Ảnh: HTD

Ngồi nhà nhận kết quả

“Do quy định hiện nay bắt buộc phía cơ quan cấp phép phải đi thực địa để kiểm tra, do đó quận đặt ra mô hình kết hợp việc kiểm tra với việc nhận hồ sơ, giao biên nhận cho người dân tại nhà thay vì người dân phải đi nộp trước rồi mới kiểm tra sau” - ông Phạm Thành Kiên, Phó Chủ tịch UBND quận 1, lý giải. Theo ông Kiên, cách làm này vẫn đảm bảo đúng và đủ các bước và nội dung của Quyết định 64/2012 về cấp phép xây dựng của UBND TP. Chỉ có khác ở chỗ là người dân được thuận lợi vì không phải mất công đến quận để nộp và nhận kết quả.

Ông Kiên cũng cho hay hiện nay quận 1 áp dụng song song cả hai hình thức xin phép xây dựng theo quy trình bình thường lẫn mô hình mới cho người dân lựa chọn, không ép buộc. Theo nhận định của quận này, thủ tục hành chính được thực hiện qua mạng càng phổ biến thì người dân rất thuận lợi, không phải mất công, mất sức đến cơ quan nhà nước như trước. Ông cũng khẳng định việc kiểm tra thực địa, nhận hồ sơ tại nhà không xảy ra tiêu cực nhũng nhiễu do một tổ công tác cùng thực hiện, quận không giao cho một cá nhân.

Khó làm qua mạng hoàn toàn

Như vậy, so với đề án cấp phép xây dựng qua mạng của Bộ Xây dựng thì mô hình cấp phép xây dựng qua mạng của quận 1 hoàn toàn khác biệt. Theo đề án của Bộ Xây dựng, người dân nộp hồ sơ qua mạng (bản vẽ, đơn xin phép xây dựng, giấy chủ quyền sao y được chuyển thành file PDF để gửi qua email). Trong khi đó, quận 1 vẫn giải quyết trên hồ sơ bản giấy do người dân nộp, đồng thời vẫn kiểm tra thực địa trong quá trình giải quyết hồ sơ. Chỉ khác biệt là ở quận 1, người dân không phải đi lại mà được nhận hồ sơ và trả kết quả tận nhà.

Nhận xét về phương án đề xuất của Bộ Xây dựng, ông Kiên cho rằng sẽ có những khó khăn và không thu hút được người dân, trừ khi bị bắt buộc. “Bản vẽ xin phép xây dựng dung lượng rất lớn mà phải chuyển thành file PDF để nộp thì người dân nghe cũng ngại. Hơn nữa, nếu bỏ qua bước đối chiếu kiểm tra thực tế mà chỉ dựa vào hồ sơ người dân nộp qua mạng thì sẽ có những bất cập do TP.HCM là đô thị hiện hữu, thông tin nhà, đất trên giấy chứng nhận, bản vẽ với thực tế nhiều lúc không khớp nhau. Nếu cấp giấy phép xây dựng mà không kiểm tra thực tế sẽ rất dễ dẫn đến khiếu nại giữa những người dân hoặc khó khăn cho công tác cấp giấy chứng nhận sau này” - ông Kiên phân tích. Cũng theo vị này, chỉ khi nào giấy chứng nhận theo quy định mới được phủ kín toàn bộ TP thì may ra mới bỏ được bước kiểm tra thực tế khi cấp phép. Còn tình hình hiện nay chưa phù hợp để thực hiện việc này.