Các nhà đầu tư chiếm khoảng 20% ​​trong số các khoản thế chấp mới ở Canada và các chuyên gia cho rằng những người mua nhà lần đầu đang dần rút lui khỏi thị trường được coi là một trong những nơi nóng nhất thế giới hiện nay.

Tỷ lệ thế chấp tương tự cũng diễn ra ở Anh, và gần gấp 5 lần ở Mỹ, làm dấy lên cuộc tranh luận về việc liệu ngôi nhà nên được coi là tài sản hay chỉ là nơi để sống.

Ở khắp nơi trên thế giới, những người mua nhà lần đầu đang phải rời khỏi thị trường bởi sự cạnh tranh gay gắt từ các nhà đầu tư và các hoạt động giao dịch thứ cấp. Sau giai đoạn hưởng lợi từ lãi suất thấp và các biện pháp kích thích tạm thời từ chính phủ trong năm 2020, họ đang đối mặt với nhiều thách thức khi giá cả tăng cao kéo nhiều nhà đầu tư quay trở lại thị trường trong những tháng gần đây. Những nhà đầu tư này kỳ vọng mức lợi nhuận cao và triển vọng tăng vốn chủ sở hữu trong tương lai khi lãi suất được duy trì ở mức thấp kỷ lục.

Bên cạnh đó, những đợt tăng giá nhà do khan hiếm nguồn cung cũng đã đẩy quyền sở hữu nhà ra xa tầm tay đối với người có nhu cầu ở thực, phần lớn họ đang vật lộn để tiết kiệm đủ tiền cho khoản trả trước ngày càng cao.

Cuộc điều tra dân số gần đây nhất ở Úc vào năm 2016 cho thấy tỷ lệ sở hữu nhà nói chung của người Úc ở mức thấp nhất kể từ năm 1954. Nhiều chuyên gia lo ngại tỷ lệ này đang giảm hơn nữa so với năm 2016, được biệt là đối với nhóm người dưới 40 tuổi.

Tại những quốc gia đang phải đối mặt với tình trạng thiếu nhà ở trầm trọng hàng đầu thế giới như Canada, các nhà đầu tư đang bị giám sát chặt chẽ hơn, bởi mối nguy hại của việc đầu cơ và tích trữ nhà ở đối với nền kinh tế và hệ thống tài chính.

Nhiều thế hệ người Canada được nuôi dạy với niềm tin rằng sở hữu một ngôi nhà là cách chắc chắn nhất để đảm bảo tài chính và chăm sóc gia đình. Tỷ lệ sở hữu nhà tại Canada ở mức gần 70%, cao hơn tỷ lệ sở hữu nhà của nhiều quốc gia ngang hàng.

Suy nghĩ đó cũng phổ biến ở Anh, nơi bắt đầu thu hút các nhà đầu tư nhà ở khi họ chiếm đến 1/5 các khoản vay thế chấp mua nhà vào năm 2015. Các chính trị gia tại đây lo ngại rằng những người mua nhà lần đầu phải trả mức giá cao hơn. Trong khi đó, Ngân hàng Trung ương Anh cho biết các nhà đầu tư thường bán tháo nhiều hơn so với chủ sở hữu nhà ở thông thường, gây nguy cơ sụp đổ thị trường bất động sản.

Chính phủ Anh sau đó đã phải ban hành các quy định mới cứng rắn hơn về tiêu chuẩn vay vốn và áp thuế cao hơn với nhà đầu tư bất động sản. Tỷ lệ các khoản thế chấp dành cho các nhà đầu tư ở Anh hiện đã giảm xuống chỉ còn dưới 12%.

Trong khi đó, Canada đang chứng kiến cuộc chiến mua nhà gay gắt, dẫn đến các giao dịch nhà ở trị giá hàng triệu đô la ngày càng phổ biến. Nhưng các nhà hoạch định chính sách tại đây vẫn chưa có dấu hiệu đưa ra những điều luật hạn chế đầu tư vào nhà ở.

“Việc xác định chính xác mức độ ảnh hưởng của nhà đầu tư lên thị trường nhà ở rất khó khăn và cần thời gian để nghiên cứu thêm”, Ngân hàng Trung ương Canada thông báo, đồng thời cho biết họ sẽ công bố các phân tích sâu hơn vào cuối năm nay.

Dù cùng chia sẻ mối quan ngại về tình trạng bán tháo như tại Anh, ngân hàng này cho biết rất khó để so sánh tác động của các nhà đầu tư vì các quốc gia thu thập dữ liệu theo những cách khác nhau. Ngân hàng này cũng nói rằng các nhà đầu tư đang đóng góp vào thị trường nhà ở một cách lành mạnh bằng cách tăng cường các lựa chọn cho người thuê nhà.

Các nhà phê bình nói rằng việc các nhà đầu tư chuyển đổi những ngôi nhà biệt lập thành căn hộ không phải là cách tốt nhất để phục vụ những người thuê nhà ở Canada, những người có nguy cơ cao trở thành vô gia cư khi chủ nhà quyết định bán tháo và ngừng cho thuê.

Mặc dù các tổ chức đầu tư đã trở nên tích cực hơn trong việc mua lại các tòa nhà chung cư ở Canada trong những năm gần đây, loại hình cho thuê nhà biệt lập trên quy mô lớn vẫn chưa phổ biến tại quốc gia này. Trong khi đó, các nhà đầu tư nhỏ hơn đang bị đẩy ra khỏi thị trường bởi sự bùng nổ nhu cầu nhà ở trong đại dịch, khi giá thuê - vốn bị chính quyền địa phương kiểm soát chặt chẽ - không theo kịp với chi phí mua và bảo trì nhà đang tăng cao.