Đối với các khách hàng tham gia giao dịch bất động sản, phương thức giao dịch bất động sản thông qua việc đặt cọc giữ chỗ để được mua nhà ở, đất ở hình thành trong tương lai tại các dự án bất động sản không được quy định trong Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản và các quy định pháp luật có liên quan; các trường hợp kinh doanh bất động sản dùng hình thức hợp đồng đặt cọc giữ chỗ để ký hợp đồng mua bán nhà ở hình thành trong tương lai trong khi chưa có thông báo được phép bán của Sở Xây dựng là không đúng quy định của pháp luật. Do đó, khách hàng cần tỉnh táo tìm hiểu kỹ các quy định của pháp luật để bảo đảm quyền lợi cho tổ chức, cá nhân.

Các tổ chức, cá nhân, hộ gia đình có nhu cầu giao dịch mua nhà ở, đất ở và sản phẩm bất động sản khác (văn phòng cho thuê, dịch vụ nghỉ dưỡng, khách sạn, du lịch...) tại các dự án đầu tư xây dựng nhà ở, dự án phát triển đô thị trên địa bàn tỉnh Long An, trước khi thực hiện hợp đồng đặt cọc giữ chỗ để mua nhà ở hình thành trong tương lai hoặc đất nền trong các dự án cần phải yêu cầu chủ đầu tư dự án, sàn giao dịch bất động sản làm rõ thông tin pháp lý của sản phẩm cần giao dịch hoặc có thể tìm hiểu về pháp lý của dự án tại chính quyền địa phương nơi có dự án hoặc các cơ quan quản lý nhà nước có liên quan, nhằm đảm bảo độ tin cậy về pháp lý được đầy đủ theo các quy định pháp luật về nhà ở, pháp luật dân sự trước khi thực hiện các giao dịch để tránh các thiệt hại, tranh chấp, khiếu nại có thể xảy ra.

“Khi đặt cọc, người mua cần phải lập hợp đồng đặt cọc, trong đó quy định rõ trách nhiệm của bên bán nếu vi phạm, yêu cầu bên bán trả lại tiền đặt cọc và một khoản tiền tương đương số tiền đặt cọc hoặc một số tiền lớn hơn trong trường hợp bên bán không thực hiện đúng cam kết”.

Luật sư Nguyễn Thế Truyền, Công ty luật hợp danh Thiên Thanh

Đối với chủ đầu tư các dự án bất động sản, yêu cầu các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp là chủ đầu tư các dự án đầu tư xây dựng nhà ở, các dự án kinh doanh bất động sản thực hiện nghiêm các quy định của pháp luật về đất đai, đầu tư, xây dựng nhà ở, kinh doanh bất động sản,... trong suốt quá trình triển khai dự án, như: ký hợp đồng với các sàn giao dịch bất động sản, đơn vị tư vấn bán hàng khi đủ điều kiện huy động vốn, đủ điều kiện được bán nhà ở hình thành trong tương lai theo quy định; cung cấp thông tin về thời gian, địa điểm lễ mở bán sản phẩm bất động sản nhà ở về Sở Xây dựng, UBND địa phương nơi có dự án để biết, theo dõi, quản lý; Chỉ được phép tổ chức huy động vốn, mở bán nhà ở hình thành trong tương lai khi đủ điều kiện quy định tại Điều 55 Luật Kinh doanh bất động sản, Điều 19 Nghị định số 99/2015/NĐ-CP ngày 20/10/2015 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Nhà ở và khi có thông báo đủ điều kiện được huy động vốn, được bán, cho thuê mua nhà ở hình thành trong tương lai của Sở Xây dựng.

Thực hiện việc bảo lãnh huy động vốn, thanh toán trong mua bán, thuê mua nhà ở hình thành trong tương lai theo quy định; sử dụng nguồn vốn đã huy động vào đúng mục đích xây dựng nhà ở tại dự án; nghiêm cấm chủ đầu tư huy động vượt quá số tiền mua, thuê mua nhà ở được ứng trước của khách hàng theo quy định của pháp luật. Trường hợp sử dụng sai mục đích nguồn vốn huy động hoặc chiếm dụng vốn đã huy động hoặc huy động vượt quá số tiền mua, thuê mua nhà ở ứng trước của khách hàng thì phải hoàn lại số tiền đã huy động sai quy định; phải bồi thường (nếu gây thiệt hại) và bị xử phạt vi phạm hành chính theo quy định của pháp luật về xử phạt vi phạm hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật. Cung cấp đầy đủ, chính xác thông tin về dự án (vị trí, quy mô, thiết kế, hình ảnh, phối cảnh tổng thể,...) tiến độ đầu tư xây dựng, việc sử dụng tiền ứng trước và tạo điều kiện để bên mua, bên thuê mua, kiểm tra thực tế tại công trình.

Luật Nhà ở 2014 và Luật Kinh doanh bất động sản 2014 quy định, hợp đồng mua bán chỉ được ký kết khi dự án đã xây xong móng (với căn hộ), hạ tầng (với đất nền) nhưng nhiều chủ đầu tư để có vốn triển khai dự án đã lách luật bằng chiêu bài đặt cọc giữ chỗ, phiếu đăng ký giữ chỗ, hợp đồng góp vốn, hợp tác đầu tư,...

Theo Sở Xây dựng hiện vẫn còn một số nhà đầu tư chưa thực hiện nghiêm các quy định của pháp luật về đầu tư xây dựng, kinh doanh bất động sản, gây khó khăn trong công tác quản lý, tiềm ẩn những nguy cơ, rủi ro ảnh hưởng đến thị trường bất động sản; ảnh hưởng trực tiếp đến quyền và lợi ích hợp pháp của các nhà đầu tư thứ cấp, các khách hàng là cá nhân khi tham gia nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở, căn hộ,…như: Tổ chức huy động vốn, mua bán nhà ở hình thành trong tương lai khi chưa đủ điều kiện theo quy định; chưa thực hiện việc bảo lãnh huy động vốn theo quy định; việc quảng cáo, giới thiệu sản phẩm trong dự án bất động sản chưa đúng với quy hoạch xây dựng, thiết kế công trình được cấp có thẩm quyền phê duyệt; việc huy động vốn, sử dụng vốn huy động chưa công khai, minh bạch; số liệu thông tin về dự án chưa đầy đủ, chính xác...

Được biết, thời gian qua tỉnh Long An "đau đầu" vì tình trạng dự án đất nền phân lô không phép. Cụ thể, sau khi Thủ tướng đã chấp thuận giảm diện tích 5 KCN để chuyển thành đất nhà ở là KCN Đức Hòa I-Hạnh Phúc (giảm 16,62 ha); KCN Đức Hòa III-Anh Hồng (giảm 10,37 ha); KCN Đức Hoà III-Hồng Đạt (giảm 70ha); KCN Cầu Tràm (giảm 16,7 ha) và KCN Đức Hoà III-Việt Hoá (giảm 38,7 ha) thì chỉ có duy nhất khu đất ở KCN Đức Hoà III-Hồng Đạt được cấp phép làm khu dân cư. 4 khu đất giảm còn lại đều chưa được cấp phép xây dựng nhà ở cũng như giấy phép xây dựng các hạng mục hạ tầng khác.

Tuy nhiên thực tế thì các doanh nghiệp nhận đất đã xây đường sá, hạ tầng cây xanh và chuyển nhượng cho các nhà đầu tư từ đó quảng cáo thành các dự án khu dân cư cao cấp, biệt thự rầm rộ trên các phương tiện thông tin đại chúng, tổ chức đưa đón các đoàn khách tới tìm hiểu, mua bán.

Một số chủ đầu tư khác thì chưa được giao đất cũng đem bán như dự án của Công ty TNHH đầu tư - xây dựng bất động sản Hưng Thịnh rộng 9,4 ha; dự án khu dân cư, nhà ở công nhân HomeLand Gold của Cty Thiên Phúc rộng 4,7 ha;...

Một số chủ đầu tư khách thì chỉ mới được duyệt chủ trương đầu tư, chưa được duyệt quy hoạch, chưa có giấy phép xây dựng hạ tầng cũng bán ra thị trường như KDC Đức Hạnh có quy mô 9,6ha của Công ty CP Đầu tư và Kinh doanh nhà Phúc Vinh , KDC Phúc Long do Công ty Cổ phần Tư vấn Đầu tư Xây dựng Văn Ánh,...