Phát triển quá nóng

Theo báo cáo của các doanh nghiệp đầu tư bất động sản và sàn giao dịch tại Hà Nội, số lượng hàng tồn kho rất lớn. Hà Nội đang tồn kho 5.789 căn hộ chung cư tương đương với 566.601m2. Nhà thấp tầng biệt thự liền kề là 3.483 căn tương ứng 874.825m2 sàn, nhà ở thu nhập thấp còn khoảng 330 căn. Diện tích văn phòng đủ điều kiện cho thuê khoảng 175.000m2.

Số liệu của NHNN chi nhánh Hà Nội cho thấy, nợ xấu về bất động sản tại Hà Nội chiếm khoảng 13% tổng dư nợ xấu của hệ thống ngân hàng.

Theo báo cáo của UBND Thành phố, 10 năm phát triển thị trường BĐS, Hà Nội đã có thêm 25 triệu m2 sàn, trong đó nhà ở theo dự án đạt 10,7 triệu m2 (chủ yếu tại khu vực đô thị), nhà ở do nhân dân tự xây dựng đạt khoảng 14,3 triệu m2. Bình quân mỗi năm xây dựng được 2,5 triệu m2. Diện tích bình quân đầu người đạt khoảng 21,5 m2/người.

Có 370 dự án khu đô thị, khu nhà ở với tổng diện tích sử dụng đất 17.765 ha đang được triển khai. Trong đó, đất xây nhà ở thương mại là 5.695 ha; đất xây dựng nhà ở xã hội 243 ha.

Lãnh đạo thành phố thừa nhận, thị trường bất động sản Hà Nội đóng băng do phát triển quá nóng trong thời gian vừa qua. Giá nhà tăng mạnh chủ yếu do đầu cơ, nhiều nhà đầu tư chưa tuân thủ luật kinh tế thị trường, chỉ tập trung vào những phân khúc sinh lời cao mà không quan tâm tới nhu cầu thực sự của thị trường, dẫn tới thị trường nhà ở mất cân đối.

Chính sách tài chính, tín dụng cho thị trường chưa hoàn chỉnh còn nhiều bất cập. Vốn đầu tư trong bất động sản chủ yếu dự vào nguồn vốn vay ngân hàng nhưng thời gian ngắn hạn, lãi suất thay đổi.

Bên cạnh đó, quản lý nhà nước về thị trường bất động sản chưa hiệu quả. Cơ quan nhà nước chưa thể hiện vai trò điều tiết cân đối cơ cấu nhà ở phù hợp với nhu cầu thị trường, ban hành cơ chế chính sách và thực hiện đầu tư xây dựng đáp ứng diễn biến của thị trường.

Cơ cấu lại thị trường

Bộ trưởng Bộ Xây Dựng Trịnh Đình Dũng cho biết, thị trường bất động sản tại Hà Nội có sự khác biệt so với thị trường TP Hồ Chí Minh, đó là tình trạng đóng băng xảy ra chậm hơn, số lượng dự án ít hơn, nhưng quy mô mỗi dự án và tổng thể lớn hơn; số lượng các doanh nghiệp nhỏ và vừa tham gia thị trường ít hơn; dư nợ bất động sản ít hơn, vốn chủ yếu huy động từ người mua nhà; giá nhà ở cũng cao hơn nếu so với các dự án cùng điều kiện.

Đại diện UBND TP Hà Nội cũng đã đề xuất những biện pháp để tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản. Trong đó, rà soát, phân loại tạm dừng các dự án bất động sản chưa triển khai xây dựng, nghiên cứu điều chỉnh quy hoạch, công năng cơ cấu sản phẩm phù hợp với thị trường. Chuyển đổi một số dự án nhà ở thương mại sang nhà tái định cư, nhà ở cho các đối tượng hưởng lương từ ngân sách và nhà ở công vụ theo nhu cầu của Trung ương và thành phố

Tăng tỷ lệ nhà chung cư cao tầng với quy mô diện tích đa dạng, đáp ứng nhu cầu của thị trường, nâng tỷ lệ chung cư đến 80% vào năm 2020. Không điều chỉnh công năng từ văn phòng, khách sạn sang nhà ở và tăng mật độ xây dựng, hệ số sử dụng đất trong các dự án và phải đáp ứng yêu cầu tạo ra sản phẩm phù hợp với nhu cầu và khả năng tài chính của người tiêu dùng.

Đồng thời, cần có cơ chế chính sách kích cầu tạo điều kiện cho người dân có nhu cầu ở thực sự được tiếp cận quỹ nhà và nguồn vốn tín dụng lãi suất thấp. UBND TP Hà Nội đề nghị sớm nghiên cứu thành lập quỹ tiết kiệm nhà ở hỗ trợ người mua nhà, đồng thời nghiên cứu quỹ tín thác bất động sản tạo thêm nguồn vốn thị trường bất động sản.

Hà Nội cũng kiến nghị Chính phủ xem xét giảm thuế VAT đối với người mua nhà lần đầu; xem xét khoanh nợ xấu, giảm lãi suất tín dụng, thiết lập các gói tài chính hỗ trợ; ban hành bộ quy chuẩn xây dựng, cho phép DN cơ cầu lại diện tích căn hộ,...

Phát biểu tại buổi làm việc, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng lưu ý các Bộ, ngành chức năng và Hà Nội cần tăng cường tính công khai, minh bạch thông tin về các hoạt động thị trường bất động sản, thực hiện đồng bộ, quyết liệt, tổng thể các giải pháp để từng bước tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản, "làm ấm" từng phần thị trường, tiến tới lành mạnh hóa hoạt động và phát triển bền vững thị trường bất động sản trong thời gian tới.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cho biết Chính phủ sẽ thảo luận nội dung này trong phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 12/2012 và sẽ ban hành một Nghị quyết chuyên đề về một số giải pháp tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản.