Trong báo cáo, SSI nhận định xu hướng tăng giá thép sẽ tiếp tục thúc đẩy tỷ suất lợi nhuận của các công ty thép cải thiện trong ngắn hạn, nhưng có khả năng đảo chiều: Chúng tôi cho rằng giá thép sẽ vẫn ổn định trong những tháng tới do nhu cầu thế giới phục hồi và gián đoạn nguồn cung.

Xu hướng tăng giá thép sẽ tiếp tục thúc đẩy tỷ suất lợi nhuận của các công ty thép cải thiện

Việc không còn giữ xu hướng tăng xuyên suốt và khả năng điều chỉnh khi thị trường ổn định về nguồn cung có thể dẫn đến tỷ suất lợi nhuận của các công ty sản xuất thép sẽ về mức bình thường, thay vì đột biến như cuối năm trước.

Năm 2020, tiêu thụ thép trong nước bị ảnh hưởng tiêu cực bởi dịch Covid-19 trong những tháng đầu năm, nhưng đã có sự phục hồi trong giai đoạn tiếp theo. Sản lượng thép xây dựng và thép dẹt thành phẩm trong nước (bao gồm cả tôn mạ và thép ống) giảm lần lượt 12% và 5%, trong 4 tháng đầu năm do hoạt động xây dựng chững lại trong bối cảnh đại dịch Covid-19.

Tuy nhiên, kể từ khi dịch bệnh được kiểm soát thành công bắt đầu từ tháng 5, sản lượng tiêu thụ của 2 loại sản phẩm này từ tháng 5 đến tháng 11 đã phục hồi tích cực với mức tăng trưởng lần lượt là 1% và 7% so với cùng kỳ.

Mức tăng trưởng này nhờ vào nhu cầu ổn định từ kênh dân dụng; đẩy nhanh đầu tư công. Ngoài ra việc giá thép có xu hướng tăng cũng thúc đẩy các nhà phân phối tích trữ hàng tồn kho.

Trong nửa cuối năm 2020, giá thép tăng rất nhiều do nhu cầu thế giới phục hồi và nguồn cung bị gián đoạn ở cả thép và nguyên liệu thô. Cụ thể, giá thép xây dựng trong nước tăng 25% so với đầu năm và 36% so với mức thấp trong tháng 4, trong khi giá HRC tăng 43% so với đầu năm và tăng 80% so với mức đáy. Giá thép có xu hướng tăng trong nửa cuối năm nhờ nhu cầu tăng mạnh cùng với việc cắt giảm công suất ở Trung Quốc, nhu cầu dồn nén từ các thị trường khác và giá quặng sắt tăng do sự gián đoạn nguồn cung, đặc biệt là ở Brazil do dịch Covid -19.

Giá thép xây dựng trong nước (đồng/tấn). Nguồn: Hiệp hội thép Việt Nam

Tuy nhiên, việc giá quặng sắt tăng quá nhanh cũng được xem là một trong những rủi ro trong năm nay. Giá các nguyên liệu chính để sản xuất thành phẩm như quặng sắt, phế liệu và HRC trong những tháng cuối năm đã tăng 40-90% so với đầu năm, trong đó mức tăng từ 30%-35% chỉ diễn ra ở hai tháng cuối năm.

“Do các công ty sản xuất có thể sử dụng hàng tồn kho hiện có trong khoảng thời gian từ 2-4 tháng, chi phí nguyên liệu cao sẽ được phản ánh nhiều hơn vào đầu năm tới, điều này sẽ gây áp lực lên các công ty thép. Điều này đặc biệt đúng với những công ty nhỏ, sở hữu thị phần thấp”, báo cáo của SSI có đoạn viết.

SSI dự báo, tăng trưởng nhu cầu trong nước dự kiến sẽ phục hồi trở lại mức bình thường là 8% so với mức thấp trong năm 2020. Các động lực thúc đẩy nhu cầu thép bao gồm đầu tư cơ sở hạ tầng và dòng vốn FDI, điều này cũng giúp thúc đẩy hoạt động xây dựng dân dụng dọc theo các công trình cơ sở hạ tầng và dự án FDI.

Với nhu cầu xuất khẩu, diễn biến vẫn khá tích cực nhưng dự báo cạnh tranh gay gắt hơn. Theo Hiệp hội thép Thế giới, nhu cầu thế giới dự kiến sẽ tăng 4,1% trong năm 2021 sau khi giảm 2,4% vào năm 2020 - được thúc đẩy bởi sự phục hồi ở các thị trường phát triển. Nhu cầu của thị trường mới nổi (ngoại trừ Trung Quốc) dự kiến cũng sẽ tăng 9,4% trong năm 2021.

Mặt khác, sau khi ước tính tăng 8% trong năm 2020, được thúc đẩy bởi đầu tư cơ sở hạ tầng nhu cầu ở Trung Quốc dự kiến sẽ đi ngang trong năm 2021. Do đó, SSI ước tính xuất khẩu thép của Việt Nam có thể đạt mức tăng trưởng một con số trong năm tới. Tuy nhiên, nguồn cung thế giới ổn định cũng có thể dẫn đến áp lực cạnh tranh gay gắt hơn đối với thị trường xuất khẩu.