Dù phải bỏ ra số tiền lớn để mua những căn hộ đắt tiền trong các khu đô thị Đại Mỗ, Hoa Lư thậm chí là khu "nhà giàu" Ciputra, The Manor và sinh sống ổn định từ lâu, nhưng cư dân nơi đây lại chưa được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và sở hữu nhà ở (sổ đỏ).

Thống kê của Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) cho thấy, chỉ có khoảng 20% số hộ dân sinh sống tại các dự án được chủ đầu tư dự án làm thủ tục pháp lý để cấp sổ đỏ.

Sai phạm tràn lan

Thứ trưởng Bộ TN&MT Nguyễn Mạnh Hiển cho biết, kết quả kiểm tra việc cấp sổ đỏ tại 19 dự án phát triển nhà ở trên địa bàn Hà Nội và TP. HCM cho thấy, các chủ đầu tư mắc nhiều sai phạm, trong đó rõ nhất là chậm cấp sổ đỏ. Cụ thể, tại Hà Nội, trong số 9 dự án được kiểm tra, chủ đầu tư đã bàn giao được sổ đỏ cho 557 căn hộ (chiếm 26,4% số căn hộ đã bán) và nộp hồ sơ cho 710 trường hợp (chiếm 23,7%). Dẫn chứng rõ nhất là tại dự án The Manor ở huyện Từ Liêm, mới có hơn 60 trên tổng số gần 500 biệt thự, căn hộ được cấp sổ đỏ (chiếm 12%).

Dự án Khu đô thị Ciputra đã hoàn thành chuyển nhượng 640 căn nhà liền kề và 1.050 căn hộ chung cư, nhưng chủ đầu tư - Công ty TNHH Phát triển Đô thị Nam Thăng Long mới cấp sổ đỏ cho 354 căn hộ liền kề và 390 căn hộ chung cư. Còn lại 386 căn liền kề và hơn 1.000 căn hộ chung cư chưa nộp hồ sơ cấp sổ đỏ. Tại dự án Khu nhà ở Đại Mỗ thấp tầng, do Tổng Công ty Viglacera làm chủ đầu tư cũng mới chỉ cấp được 9 trong số 73 căn hộ đã bàn giao.

Theo đánh giá của Bộ TN&MT, nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên do lỗi các chủ đầu tư và chính bản thân người mua. Phổ biến là tình trạng chủ đầu tư phân chia diện tích lô không đúng với quy hoạch hoặc xây dựng nhà vượt diện tích so với giấy phép. Chủ đầu tư chưa làm xong thủ thục pháp lý về đất đai nhà ở nhưng đã xây dựng và bán cho khách hàng nên không đủ căn cứ để cấp sổ đỏ. Như dự án Khu nhà ở Đại Mỗ thấp tầng, Tổng Công ty Viglacera phân chia diện tích lô không đúng quy định và tình trạng mua đi bán lại theo hình thức hợp đồng ủy quyền nên khó làm thủ tục. Tình trạng mua đi bán lại ở các dự án là rất lớn, chiếm tới 70% tổng số căn hộ, nhưng không làm thủ tục theo quy định, tạo nên thị trường “ngầm”, gây khó khăn khi cấp sổ đỏ, là nguy cơ tiềm ẩn tranh chấp.

Tiếp tục thanh, kiểm tra các dự còn lại

Thứ trưởng Nguyễn Mạnh Hiển cho hay, đối với các dự án đã kiểm tra, Bộ kiến nghị Chính phủ thanh, kiểm tra các dự án có dấu hiệu vi phạm pháp luật để làm rõ và xử lý, giải quyết dứt điểm những vướng mắc, tồn tại, để cấp xong sổ đỏ trong quý II/2012. Đồng thời tiếp tục thực hiện thanh, kiểm tra, xử lý tồn tại đối với tất cả các dự án phát triển nhà ở còn lại, để ngăn ngừa, xử lý kịp thời trường hợp vi phạm ngay trong quá trình thực hiện dự án.

“Đối với các dự án đang có vướng mắc trong việc cấp sổ đỏ cho người mua nhà ở do chủ đầu tư gây ra, phải có biện pháp kiên quyết buộc chủ đầu tư khắc phục ngay sai phạm; đình chỉ không cho cấp phép đầu tư và không giao, cho thuê đất mới ở địa phương. Đối với các chủ đầu tư đang có vi phạm cho đến khi chủ đầu tư dự án khắc phục xong sai phạm, cấp sổ đỏ cho người mua nhà ở" - Thứ trưởng Hiển nói.

Bộ TN&MT cũng kiến nghị Chính phủ chỉ đạo UBND TP Hà Nội và TP. HCM làm rõ trách nhiệm của các tổ chức và cá nhân đối với các dự án phát triển nhà ở để xảy ra sai phạm về pháp luật đất đai, xây dựng báo cáo Thủ tướng Chính phủ trong quý I/2012. Thực hiện ngay việc cấp sổ đỏ đối với các dự án phát triển nhà ở đang có tồn tại, vướng mắc mà người mua nhà không vi phạm…