Kẻ buồn người vui

Những ngày này, tại phường Dương Nội, quận Hà Đông (Hà Nội), đi đâu cũng thấy người dân bàn tán, hỏi thăm nhau đã đi gắp thăm đất dịch vụ chưa, gặp được vị trí nào, đẹp hay xấu..

Hôm chủ nhật, 11/11, anh Nguyễn Văn Hùng, một người dân tổ dân phố Hoàng Văn Thụ, khi cầm trên tay tờ giấy được xác định lô đất và vị trí đất mình sẽ được nhận vẫn loay hoay không biết mảnh đất mình gắp được ở đâu trên bản quy hoạch phân khu đất dịch vụ. Nhờ người đứng bên cạnh tìm hộ, anh mới biết lô đất của mình vị trí không được đẹp (gần nghĩa trang). Thẫn thờ cất tờ giấy chính quyền phường đưa vào túi, anh lặng lẽ về đi chợ, tiếp tục cuộc sống mưu sinh hàng ngày.

Với anh Hùng, người đã bị thu hồi gần hết đất nông nghiệp, đây là tờ giấy "chứng nhận" lô đất của mình được mong chờ từ rất lâu, vì từ đây, anh có thể hình dùng được mảnh đất mà anh được hưởng ra sao, vuông hay méo...

Trái ngược với tâm trạng của anh Hùng và một số người khác không may mắn khi gặp được lô đất không ưng ý, anh Nam, một cò đất ở phường Dương Nội, mỉm cười sung sướng khi gắp được nhiều lô đất đẹp mà anh đã mua nhiều năm trước nhưng bị "kẹp", không kịp "thoát hàng" khi thị trường bất động sản suy thoái từ năm ngoái. "Với những lô đất này, tôi có thể bán chênh thêm được vài trăm triệu đồng/lô, gỡ gạc lại những gì tôi đã mất trong năm qua," anh Nam nói. "Với mảnh giấy này, việc mua bán sẽ dễ dàng hơn do nhiều người mua không còn lo sợ tình trạng "đất giấy", "đất hơi".

"Đất giấy" là một khái niệm chỉ người dân được chính quyền xác nhận được hưởng đất dịch vụ, thông thường 50m2/lô, với cơ sở hạ tầng hoàn chỉnh như của một khu phố, với việc ôtô có thể vào tận nhà được... Tuy nhiên, không ai hình dung được mảnh đất đó như thế nào, bao giờ thì sẽ thành đất thật.

Phường Dương Nội đang đặt quyết tâm sẽ tổ chức gắp thăm đất dịch vụ, hoàn thành trong năm nay. Trong những ngày gần đây, liên tục các đợt gắp thăm đất dịch vụ được công bố. Đi đâu người dân cũng hỏi thăm nhau, đâu đó có những nụ cười, nét mặt tươi vui, khác hẳn với tâm trạng lo âu cách đây vài năm về khả năng liệu có đất dịch vụ hay không.

Nhiều người không kiên nhẫn, hoặc không tin vào việc có đất dịch vụ hoặc vì lý do cần tiền... đã bán đất dịch vụ ngay từ khi nó còn trên giấy.

Được gắp thăm là may

Trái với tâm trạng hồ hởi được đi gắp thăm đất dịch vụ sau khi đã chờ đợi quá lâu, nhiều người dân phường Dương Nội cũng có tâm trạng chán nản khi rất nhiều lô đất dịch vụ đã bị trả về do không đủ điều kiện cấp đất dịch vụ.

Theo chính quyền quận Hà Đông, đó là những lô đất đã có quyết định thu hồi đất nông nghiệp nhưng chưa chi trả tiền đền bù và thực tế chưa bị thu hồi. Đất dịch vụ là phần đất nhà nước trả lại cho người dân sau khi bị thu hồi đất nông nghiệp.

Song, điều đáng nói là rất nhiều lô đất dịch vụ này đã được mua đi bán lại, chuyển nhượng nhiều lần. Tại thời điểm thu hồi đất nông nghiệp, tất cả các diện tích đất nông nghiệp có quyết định thu hồi đều được "tạo điều kiện" làm đất dịch vụ. Nhiều người đã nhanh chóng bán ngay trên giấy, dù chưa biết khi nào thì chủ trương này mới trở thành hiện thực.

Có những lô đất dịch vụ đã được bán với giá ngất ngưởng, lên tới 2,4-2,6 tỷ đồng/lô, vào thời điểm sốt đất nhất. Hiện những người mua phải lô đất dịch vụ "trả về" này dở khóc dở cười, nhiều khả năng mất trắng vì không biết bao giờ họ mới được xem xét giải quyết.

Có lẽ, những người đủ điều kiện gắp thăm đất dịch vụ như anh Nguyễn Văn Hùng vẫn còn may mắn, cho dù không được lô đất ưng ý, bởi cách đó không xa, người dân An Khánh (Hoài Đức) từ lâu đã mòn mỏi chờ đợi đất dịch vụ. Tại đây, chính quyền các cấp đã tìm mọi cách để trả lại quyền lợi cho người dân, nhưng tin đồn không có quỹ đất dành cho đất dịch vụ... luôn khiến người dân bất an. Họ chỉ biết đợi chờ trong lo âu.

Bao giờ được nhận đất?

Với câu hỏi này, chính quyền phường Dương Nội cho biết sẽ cố gắng giao đất trong thời gian sớm nhất. Người dân vẫn phải chờ thêm một thời gian nữa.

Theo Bí thư kiêm Chủ tịch phường Dương Nội Lê Khánh Đồng, phường vẫn tiếp tục triển khai các đợt gắp thăm đất dịch vụ tiếp theo và phấn đấu hoàn thành công tác bàn giao đất cho dân xây dựng công trình vào cuối tháng 12/2012.

Hiện tại một số địa phương ở quận Hà Đông như La Khê, Vạn Phúc đã tiến hành bàn giao mặt bằng, người dân chỉ còn việc chờ các thủ tục giấy tờ tiếp theo. Song, tại phường Đồng Mai hay Yên Nghĩa, việc trả đất dịch vụ cho dân hầu như chưa có tiến triển.

Việc chậm trễ này ảnh hưởng không nhỏ đến cuộc sống của người bị thu hồi đất, gây vướng mắc trong công tác giải phóng mặt bằng các dự án khác. Thậm chí, một số người dân đã khiếu kiện, gây mất ổn định an ninh trật tự tại địa bàn.

Theo chỉ đạo của UBND TP. Hà Nội, đến tháng 6/2013, các quận, huyện, thị xã phải hoàn thành giao đất dịch vụ cho người dân thuộc diện thu hồi đất. Song, theo Sở Tài nguyên Môi trường Hà Nội, việc trả đất dịch vụ cho các hộ dân mới chỉ đạt tỷ lệ rất thấp, dưới 10%.