Nhà siêu mỏng, siêu méo tràn lan tại nhiều tuyến đường mới mở ở Hà Nội. (Ảnh chụp tại ngã tư Nguyễn Trãi - Khuất Duy Tiến).
Ảnh: Minh Tuấn .

Đó là nội dung dự thảo Quy định quản lý kiến trúc đối với các công trình nhà ở liền kề, nhà ở riêng lẻ xây dựng hai bên tuyến đường đô thị mà Sở Quy hoạch Kiến trúc Hà Nội (Sở QHKT) vừa hoàn tất.

Với các công trình nhà ở liền kề, nhà ở riêng lẻ nằm hai bên tuyến đường đô thị có mặt cắt đường từ 7m trở lên, Sở QHKT đề xuất, nếu các lô đất có diện tích từ 30m2 trở lên và bề rộng lô đất không nhỏ hơn 3m thì đủ điều kiện về đất để xây dựng.

Đối với công trình nhà ở liền kề, nhà ở riêng lẻ nằm độc lập, không theo tuyến thì tỷ lệ giữa chiều cao công trình (tính từ cao độ vỉa hè đến diềm mái) với chiều rộng công trình (kích thước mặt tiền), giữa chiều cao công trình với chiều sâu công trình tối đa không quá 3 lần kích thước cạnh nhỏ. Dàn hoa, mái che cầu thang có chiều cao tối đa 3m, tính từ sàn sân thượng. Diện tích phần mái che cầu thang không được lớn hơn 1/2 diện tích sàn sân thượng và phải có khoảng lùi phía trước.

Đại diện Sở QHKT Hà Nội cho hay, quy định này không điều chỉnh các khu đô thị mới, khu vực có quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500, có thiết kế đô thị, tuyến đường đã được phê duyệt quy hoạch chi tiết hai bên tuyến đường và một số đối tượng khác như: nhà ở chung cư, công trình công cộng, trụ sở cơ quan...

Chiều cao các công trình nằm trong khu vực đặc thù như khu Trung tâm chính trị Ba Đình, phố cổ, phố cũ, Hồ Gươm và phụ cận, khu vực ven hồ Tây, ven thành cổ Sơn Tây, thành cổ Cổ Loa... sẽ được xem xét theo quy chế riêng.

Theo luật Quy hoạch đô thị 2010, việc lập quy hoạch tuyến đường đồng thời với lập quy hoạch hai bên tuyến đường (mỗi bên khoảng 50m) đã được UBND thành phố chỉ đạo thực hiện. Tuy nhiên, tuyến đường được lập quy hoạch hai bên tại các khu vực đông dân cư có thể chưa hoặc không tiến hành giải phóng mặt bằng công trình hai bên.

Quy định rõ tầng cao từng tuyến phố

Ông Trần Viết Ngôn, Phó chánh Thanh tra Sở Xây dựng Hà Nội, cho rằng việc quản lý quy hoạch kiến trúc nhà mặt phố tiến hành nhưng còn bất hợp lý. 24 tuyến phố chính thì do Sở Xây dựng cấp phép, còn lại phân cấp cho các quận, huyện. Theo quy định, nhà riêng lẻ mặt phố khi xây dựng trên 200 m2 sàn thì phải do tổ chức, doanh nghiệp có tư cách pháp nhân đứng ra thiết kế và thi công nhưng thực tế rất lộn xộn.

Theo ông Ngôn, luật quy định phải có thiết kế đô thị trước khi cấp phép nhưng thực tế vẫn chưa có. Trước đây, khi mở rộng các tuyến phố, chỉ có một số văn bản hướng dẫn về chỉnh trang, chứ chưa có quy định cụ thể dẫn đến quản lý quy hoạch kiến trúc tại đây còn rất yếu.

“Quy hoạch kiến trúc phải luôn đi đầu. Cấp phép chỉ là thủ tục cuối cùng. Cần quy định rõ tầng cao của từng tuyến phố. Thực tế là tỷ lệ xây dựng có phép chiếm từ 80-90% tại các quận; các huyện ngoại thành thì số lượng được cấp phép xây dựng còn rất ít. Không chỉ các tuyến phố cổ, phố cũ mà ngay cả các khu đô thị mới, tuyến phố mới, việc quản lý sau cấp phép còn rất hạn chế, nhiều nơi đua nhau điều chỉnh quy hoạch cục bộ, cơi nới lấn chiếm”, ông Ngôn lo ngại.

Theo KTS Đào Ngọc Nghiêm, Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch và Phát triển đô thị Hà Nội, quy định về quản lý quy hoạch kiến trúc nhà mặt phố riêng lẻ trước đây đã có nhưng thiếu cụ thể và cần bổ sung. Nhưng quy định thế nào cho phù hợp là điều cần nghiên cứu kỹ, có cơ sở khoa học để tránh áp đặt cho người dân về chiều cao, về kiến trúc từng tuyến cũng như tránh kẽ hở tạo ra sự tuỳ tiện trong cấp phép.