Bộ Tài chính cho biết Chính phủ đã đồng ý với đề xuất bỏ khung giá đất do liên bộ Tài chính, Tài nguyên - Môi trường kiến nghị. Hiện chủ trương còn chờ quyết định cuối cùng từ Quốc hội vì khung giá đất được quy định trong Luật Đất đai, muốn bãi bỏ phải được sửa luật.

Đề xuất bỏ khung giá đất vì lạc hậu

Theo Luật Đất đai 2003, Chính phủ quyết định khung giá đất chung áp dụng cho cả nước. Căn cứ khung giá đất này, UBND cấp tỉnh quyết định bảng giá đất trên địa bàn nhưng không được vượt quá 20% giá trần.

Bảng giá đất đô thị tại TPHCM và Hà Nội hiện nay chỉ bằng khoảng 30%-60% giá thị trường. Ảnh: Hồng Thúy

Lo giá đất tăng - giảm tùy tiện

Theo GS Đặng Hùng Võ, nguyên thứ trưởng Bộ Tài nguyên - Môi trường, vướng mắc trong khâu định giá đất hiện nay là không có cơ sở dữ liệu về giá thị trường, các hợp đồng giao dịch đều ghi giá đất rất thấp để trốn thuế. Với giá đất bất hợp lý như hiện nay thì Nhà nước thiệt, người dân có đất bị thu hồi thiệt, chỉ có nhà đầu tư được lợi.

Tuy nhiên, cũng có nhiều ý kiến lo ngại bỏ khung giá đất sẽ dẫn đến tình trạng giá đất tăng, giảm tùy tiện, gây khó khăn cho công tác giải phóng mặt bằng. Các tỉnh, TP vận dụng quyền không đồng nhất, tạo ra sự chênh lệch giá đất lớn giữa các tỉnh giáp ranh. Chưa kể nguồn thu từ đất đai thuộc ngân sách địa phương nên các địa phương có thể tăng giá đất, đồng nghĩa với việc tăng nghĩa vụ đóng góp của người dân và doanh nghiệp vào ngân sách thông qua thuế sử dụng đất, tiền thuê đất, lệ phí trước bạ…

Sửa nhiều nội dung liên quan đến đất đai

Ông Phạm Đình Cường cho biết Bộ Tài chính cũng đang đề xuất Chính phủ hàng loạt giải pháp nhằm khai thác tốt hơn nguồn lực tài chính từ đất đai phục vụ phát triển kinh tế - xã hội trong giai đoạn từ nay đến năm 2020.

Ngoài việc bỏ khung giá đất, Bộ Tài chính còn đề nghị Nhà nước đẩy mạnh thu hồi đất theo quy hoạch, tạo quỹ đất sạch để đấu giá; thực hiện đấu thầu các dự án có sử dụng đất và hạn chế tối đa tình trạng giao đất, cho thuê đất theo phương thức chỉ định nhằm bảo đảm tính công khai, minh bạch, bình đẳng trong việc tiếp cận đất đai đối với các đối tượng có nhu cầu sử dụng đất.

Bên cạnh đó, cần áp dụng một hình thức Nhà nước cho thuê đất trả tiền hằng năm hoặc một lần cho cả thời gian thuê đối với đất sản xuất kinh doanh, không phân biệt tổ chức trong nước, ngoài nước và các thành phần kinh tế. Đồng thời, rà soát lại toàn bộ chính sách miễn, giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất theo hướng hạn chế các đối tượng được miễn, giảm; chuyển cơ bản các hình thức ưu đãi từ thu sang ưu đãi về chi để tăng kiểm soát, nâng cao hiệu quả chính sách. Nếu đã ưu đãi qua giá đất thì bỏ quy định về mức ưu đãi cụ thể theo pháp luật đầu tư và ngược lại để tránh ưu đãi 2 lần.