Đây là lần thứ hai thành phố biển miền Trung này đặt vấn đề về tìm kiếm một quảng trường trung tâm, qua đó thể hiện tầm vóc quy hoạch và kiến trúc địa phương.

Chính quyền Đà Nẵng muốn quảng trường trung tâm phải là nơi hội tụ và thuận lợi cho các hoạt động công chúng và du khách, vừa có cảnh quan đẹp và kiến trúc xứng tầm đô thị, vừa là địa chỉ thương mại hấp dẫn, thu hút sự đầu tư của nhiều doanh nghiệp.

Thể hiện tầm đô thị

Theo đó, khu vực xây dựng quảng trường trung tâm sẽ có diện tích 9 hécta nằm ven sông Hàn (quận Hải Châu), được bao quanh bởi các tuyến đường Bạch Đằng, Trần Phú, Quang Trung và Lý Tự Trọng.

Trong đó, tuyến đường Bạch Đằng sẽ là tuyến phố đi bộ của Đà Nẵng, kéo dài từ chân cầu Thuận Phước đến cầu Trần Thị Lý, với quảng trường trung tâm là điểm dừng ấn tượng nhất.

Sau khi hình thành, quảng trường sẽ kết nối từ khu di tích thành Điện Hải với Trung tâm hành chính Đà Nẵng hiện nay và bảo tàng Đà Nẵng (sẽ xây dựng tại trụ sở UBND Đà Nẵng cũ, 42 Bạch Đằng). Quảng trường này sẽ tạo một mặt bằng rộng rãi, có thiết kế cảnh quan đẹp với điểm nhấn cao trình là tòa nhà Trung tâm hành chính và khách sạn Novotel (Sun Group).

Phía dưới mặt bằng này là khu vực không gian ngầm, với lối vào từ bờ sông Hàn, gồm các cửa hàng thương mại, siêu thị mua sắm, ẩm thực, bãi đậu xe... Không gian này có thể được liên thông vào di tích thành Điện Hải và hai công trình cao tầng phía trên là Trung tâm hành chính và khách sạn Novotel.

Ngoài ra, công trình nhà hàng ven sông Hàn ở trước khách sạn Novotel, do chủ đầu tư sai phạm đã bị đình chỉ, sẽ được xem xét biến thành địa chỉ giới thiệu, triển lãm hoạt động du lịch Đà Nẵng.

Thành phố Đà Nẵng cho rằng việc xây dựng một quảng trường trung tâm ở vị trí đắc địa giữa quận chính Hải Châu là một bài toán nan giải nhưng rất cần thiết.

Cho đến nay, sau 20 năm vận động chỉnh trang và phát triển đô thị, Đà Nẵng vẫn chưa có được một quảng trường trung tâm được quy hoạch xứng tầm, đáp ứng các yêu cầu về phát triển đô thị, thể hiện tầm vóc hội tụ thương mại, đầu tư tài chính và nhất là thành phố du lịch quốc tế như địa phương mong muốn.

Trước đây, giai đoạn 2015 – 2017, Đà Nẵng cũng từng đưa ra ý tưởng xây dựng quảng trường trung tâm ở ngay khu vực chợ Hàn, cách thành Điện Hải chưa đầy 3 km. Đà Nẵng dự tính chọn khu vực chợ Hàn với khuôn viên vuông vức giữa các tuyến đường Bạch Đằng – Hùng Vương – Phan Châu Trinh – Nguyễn Thái Học để làm quảng trường.

Cuộc thi thiết kế ý tưởng quảng trường trung tâm này đã diễn ra, với giải pháp đã được chọn là một quảng trường “2 tầng”. Phía trên là quảng trường lớn với cảnh quan đẹp và những tòa nhà thương mại cao tầng xung quanh, điểm nhấn là dự án cao tầng 84 Hùng Vương và chợ Hàn được xây lại. Ở tầng dưới, đi vào từ bờ sông Hàn, sẽ là khu phức hợp, tổ chức hoạt động thương mại dịch vụ cho du khách.

Ý tưởng này được đánh giá là bề thế, tạo quy mô thực sự ấn tượng cho đô thị bên bờ sông Hàn này. Tuy nhiên, sau khi bộ máy lãnh đạo đương nhiệm lúc đó bị kết luận nhiều sai phạm, ý tưởng đã phải dừng lại.

Vấn đề tài chính

Tuy nhiên, nhiều người cho rằng ý tưởng xây quảng trường trung tâm đã từng đưa ra, song vấn đề lớn hiện nay là tài chính.

Phác thảo quảng trường cũ cho thấy, Đà Nẵng cần huy động một nguồn vốn đầu tư khổng lồ cho việc quy hoạch, thiết kế và tổ chức thi công lại không gian ngầm dưới khuôn viên mặt bằng chợ Hàn.

Lần đưa ra ý tưởng này, địa phương càng cần nguồn đầu tư lớn hơn, bởi tổ chức không gian tầng ngầm dưới 2 cao trình mấy chục tầng phía trên là một bài toán không đơn giản.

Hơn nữa, quảng trường phải làm sao kết nối cân xứng từ tầng ngầm này vào thành Điện Hải hay bảo tàng 42 Bạch Đằng, xử lý giao thông khu vực từ đường đi bộ Bạch Đằng. Điều này đòi hỏi sự nghiên cứu và tổ chức thi công rất chi tiết, tốn kém.

Có ý tưởng còn đề xuất sử dụng cầu chữ T trước bảo tàng Đà Nẵng, từng là cầu khánh tiết ngoại giao trên sông của Đà Nẵng, vào việc hình thành một bến canô đón du khách từ cảng du lịch Tiên Sa đi qua, không theo đường bộ nữa.

Tất cả đặt ra một câu hỏi đầy thách thức với Đà Nẵng, về khả năng huy động vốn đầu tư trong bối cảnh năng lực đầu tư tài chính của địa phương còn hạn hẹp.

Chính quyền thành phố Đà Nẵng cho biết sẽ thúc đẩy đề án quảng trường trung tâm này, bắt đầu từ tháng 6-2021. Thành phố sẽ tổ chức thi phương án về kiến trúc, thuê các đơn vị tư vấn trong và ngoài nước thiết kế ý tưởng triển khai.