Khu tái định cư Trung Hòa - Nhân Chính (quận Cầu Giấy) gồm 19 tòa nhà, với diện tích tầng một các tòa nhà lên đến gần 10 nghìn m2. Nhưng từ nhiều năm nay, người dân khu đô thị vẫn thiếu nhà trẻ công lập, trạm y tế, chợ dân sinh, thư viện... Cả khu đô thị với gần mười nghìn người dân chỉ được bố trí hai điểm phục vụ sinh hoạt cộng đồng tại nhà N2D và N5D rộng tổng cộng 186 m2. Trong khi đó, diện tích tầng một các tòa nhà được đơn vị quản lý cho các cá nhân, đơn vị thuê, để mở công ty kinh doanh bất động sản, quán cà-phê, hàng ăn, quán bia hơi... gây bức xúc trong nhân dân. Bà Nguyễn Thị Hòa, sinh sống tại nhà N6A Trung Hòa - Nhân Chính than phiền, phần lớn diện tích tầng một nhà chung cư được cho thuê để mở nhà hàng, nhằm mục đích kinh doanh. Các quán bán bia hơi tại tầng một thường xuyên bán hàng muộn, làm mất trật tự, ảnh hưởng sinh hoạt của người dân. Một số quán còn sử dụng bếp than gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng sức khỏe của người dân, nhất là đối với trẻ nhỏ và người cao tuổi. Xe máy, ô-tô của khách hàng để lấn chiếm vỉa hè, lòng đường, cản trở giao thông trong khu đô thị.

Ðại diện Ban quản trị nhà N1 cho biết, người dân khu nhà đã nhiều lần đề nghị Công ty TNHH một thành viên Quản lý và phát triển nhà Hà Nội cho các hộ dân thuê diện tích tầng một để kinh doanh dịch vụ, cải thiện cuộc sống, nhưng cho đến nay chưa có trường hợp nào được giải quyết. Do thiếu địa điểm kinh doanh cho nên một số hộ dân sinh sống tại khu tái định cư lấn chiếm vỉa hè để bán hàng ăn, mở quán bán nước..., ảnh hưởng không nhỏ đến mỹ quan đô thị, giao thông trong khu vực, khiến chính quyền phường và các lực lượng chức năng nhiều lần phải tập trung giải tỏa.

Diện tích được bố trí để làm điểm sinh hoạt công cộng tại tầng một các khu tái định cư chưa đáp ứng được nhu cầu của người dân sinh sống tại các tòa nhà. Ðơn cử như khu tái định cư Dịch Vọng hiện chỉ được bố trí 228 m2, khu Ðịnh Công có 171 m2, khu Ðền Lừ có 140 m2, khu Ðồng Tàu có 230 m2, khu Nam Trung Yên có 114 m2... làm diện tích sinh hoạt cộng đồng. Phần lớn diện tích còn lại là các cửa hàng bia hơi, nhà hàng ăn uống, cầm đồ, cắt tóc gội đầu thư giãn, kinh doanh bất động sản... Do không quản lý chặt chẽ, các điểm kinh doanh thường gây ra tình trạng nhếch nhác, lộn xộn, ảnh hưởng đến mỹ quan đô thị, trật tự công cộng và an toàn giao thông. Nhiều hư hỏng không được phát hiện và xử lý kịp thời.

Ðại diện Công ty TNHH một thành viên quản lý và phát triển nhà Hà Nội cho biết, hiện, đơn vị đang quản lý gần 150 tòa nhà tái định cư trên địa bàn TP Hà Nội với diện tích cho thuê kinh doanh, dịch vụ hơn 56 nghìn m2. Tổng số tiền thu được năm 2009 là hơn 13 tỷ đồng, năm 2010 hơn 19 tỷ đồng, năm 2011 hơn 18 tỷ đồng và dự kiến năm 2012 khoảng 19 tỷ đồng. Toàn bộ số tiền này được dùng để phục vụ các hoạt động của người dân trong các tòa nhà. Nhưng qua tìm hiểu, chúng tôi được biết, từ nhiều năm nay, công tác bảo trì, bảo dưỡng tòa nhà, khắc phục các sự cố thang máy, điện, nước... luôn chậm trễ, do đơn vị quản lý đưa ra lý do thiếu kinh phí khiến người dân bức xúc. Anh Bùi Quốc Dũng, sinh sống tại nhà N5 khu tái định cư Ðồng Tàu (quận Hoàng Mai) cho biết, tầng một các tòa nhà tái định cư có mặt tiền đẹp, vỉa hè rộng rãi, tập trung đông dân cư cho nên kinh doanh rất thuận lợi. Giá cho thuê cao hơn nhiều lần mức giá quy định của thành phố. Người dân cũng không hề được biết việc thu-chi, quản lý, sử dụng số tiền cho thuê như thế nào. Trong khi đó, việc sửa chữa hệ thống thoát nước, tách đường ống dẫn và cấp nước tại nhà N5 được người dân đề nghị nhiều năm vẫn chưa được giải quyết.

Nhằm chấn chỉnh việc cho thuê tầng một nhà tái định cư, từ ngày 1-12-2012, TP Hà Nội đã ban hành quy chế đấu giá quyền thuê diện tích kinh doanh dịch vụ tại các nhà chung cư tái định cư và nhà ở xã hội được đầu tư từ nguồn vốn ngân sách Nhà nước. Thành phố chỉ cho phép đấu giá phần diện tích còn lại bên trong các tòa nhà, sau khi đã dành cho mục đích phục vụ công tác quản lý, vận hành, bảo vệ hệ thống kỹ thuật của tòa nhà và phục vụ công cộng như điểm sinh hoạt cộng đồng, nơi để phương tiện giao thông của người dân sinh sống trong tòa nhà... Toàn bộ số tiền thu được dành để phục vụ cho các hoạt động của tòa nhà và người dân sinh sống tại đó. Ðây được xem là biện pháp hữu hiệu nhằm ngăn chặn tình trạng thiếu minh bạch trong việc cho thuê tầng một nhà tái định cư, đáp ứng nguyện vọng của người dân.

Ðể sử dụng hiệu quả diện tích tầng một nhà tái định cư, bảo đảm quyền lợi chính đáng cho người dân, thành phố cần chỉ đạo các đơn vị chức năng khẩn trương rà soát toàn bộ quỹ nhà cho thuê; ưu tiên bố trí diện tích làm trường mầm non công lập, thư viện, điểm sinh hoạt cộng đồng... phục vụ người dân. Khi tổ chức đấu giá, đại diện ban quản trị tòa nhà, tổ dân phố được tham gia tổ công tác giúp việc cho hội đồng đấu giá.