Hàng triệu mảnh đất chờ sổ đỏ

Theo thống kê của Bộ Tài nguyên - Môi trường (TN-MT), dù đã có những tín hiệu đáng mừng với số lượng sổ đỏ được cấp trong năm 2012 tăng đột biến, nhưng số lượng tồn đọng chưa được cấp sổ cũng nhiều không kém: trên 5 triệu thửa đất.

Trong đó Hà Nội đứng đầu bảng với 168.000 thửa đất và khoảng 500.000 căn hộ, TPHCM cũng còn 311.000 thửa đất và căn hộ.

Kết quả rà soát cho thấy số lượng các trường hợp tồn đọng có nguồn gốc sử dụng đất phức tạp do vi phạm Luật Đất đai (dưới các hình thức chuyển mục đích sử dụng đất, xây dựng nhà trái phép, lấn chiếm, giao đất trái thẩm quyền) tại nhiều địa phương rất lớn, chiếm tỷ lệ cao. Bên cạnh đó, việc phải nộp lệ phí trước bạ quá cao cũng dẫn đến tình trạng người dân không đến nhận sổ đỏ.

Theo thống kê, ở nhiều địa phương đang tồn đọng số lượng sổ đỏ lớn như Bình Định (167.000 sổ), Vĩnh Long (79.000), Thái Bình (45.000), Khánh Hòa (44.600), Hà Nội (22.900)...

Trên thực tế, khó khăn và chậm chạp trong công tác cấp sổ đỏ đã được nêu ra từ nhiều năm qua, đặc biệt tại các địa phương có nhiều dự án BĐS như TPHCM và Hà Nội. Năm 2012, Hà Nội không đạt được chỉ tiêu cấp sổ đỏ, khi hết quý II, toàn thành phố mới cấp được 29.088 sổ đỏ, tương đương 15,5% kế hoạch.

Với tốc độ này, kế hoạch hoàn thành cấp sổ đỏ lần đầu trong năm 2013 theo Nghị quyết của Quốc hội được đánh giá rất khó hoàn thành. Vấn đề cấp sổ đỏ quá chậm chạp cũng đã từng gây bức xúc trên diễn đàn Quốc hội cách đây chưa lâu và Bộ TN-MT đã phải “hứa” sẽ hoàn thành việc cấp giấy chứng nhận vào năm 2013.

Theo đó sẽ ưu tiên kinh phí và giao chỉ tiêu kế hoạch cấp giấy chứng nhận cho từng huyện, xã và các văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất phải thực hiện trong năm 2012 và 2013.

Dân chịu thiệt

Không cần đến thống kê của Bộ TN-MT, từ vài năm nay việc cấp sổ đỏ chậm, vướng đã được các phương tiện truyền thông đề cập rất nhiều lần. Sự chậm trễ này ngoài tạo ra tâm lý “ở trọ giá cao” ngay trên nhà, đất của mình, còn khiến người dân chịu nhiều thiệt thòi khi không thể thế chấp để vay nợ, không thể chuyển nhượng cũng như sử dụng tài sản theo ý mình.

Một thống kê cách đây chưa lâu cho thấy tại TPHCM, việc việc cấp sổ đỏ cho người dân tại các khu đô thị mới chỉ hơn 19%, còn tại Hà Nội, con số này chưa đến 10%. Thậm chí nhiều chung cư cao cấp như The Manor, Golden Westlake, Ciputra… cũng xảy ra tình trạng người dân bị treo sổ đỏ ròng rã suốt nhiều năm, dẫn đến xung đột với chủ đầu tư.

Ách tắc việc cấp sổ đỏ đã diễn ra từ nhiều năm nay.

Việc ách tắc này tưởng chừng như đã gỡ được nút thắt khi cuối năm 2012, để đảm bảo quyền lợi của người đã hoàn thành các thủ tục mua nhà, trong văn bản gửi Hà Nội và TPHCM, Bộ TN-MT khẳng định chủ trương cấp sổ đỏ ngay không chờ giải quyết xong tồn tại, vướng mắc, vi phạm pháp luật của chủ đầu tư. Tuy nhiên, vì nhiều lý do khác nhau, việc này vẫn tiến hành với tốc độ rất chậm.

Giải thích điều này, ông Vũ Văn Hậu, Giám đốc Sở TN-MT Hà Nội, thừa nhận thành phố chưa lường hết được những vướng mắc trong quá trình triển khai. Nhiều trường hợp phải chờ hướng dẫn của Bộ TN-MT và cơ quan chức năng, như với các trường hợp chủ đầu tư xây nhà sai phép, tự ý điều chỉnh quy hoạch, thiết kế, chuyển nhượng dự án trái phép... dẫn đến chậm cấp sổ đỏ.

Theo GS. Đặng Hùng Võ, cấp sổ đỏ, sổ hồng, chứng nhận tài sản cho người dân phải là việc đơn giản, nhưng vì nhiều lý do đã biến thành khó, thậm chí rất khó. Đây là nguyên nhân để “cò” hay tệ tham nhũng hoành hành. Thực trạng này cơ quan chức năng cũng đã thừa nhận.

Vì thế, không phải không có lý khi nhiều người nghi ngờ việc hoàn thành chỉ tiêu cấp xong giấy chứng nhận quyền sử dụng đất vào năm 2013.