Ngày 7/9, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thành phố Hà Nội tổ chức hội nghị phản biện xã hội đối với dự thảo Đề án cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ trên địa bàn thành phố.

Chi 500 tỷ đồng kiểm định chất lượng chung cư

Theo Đề án, thành phố sẽ bố trí nguồn ngân sách khoảng 500 tỷ đồng giai đoạn 2020 - 2025 để kiểm định chung cư, ưu tiên chung cư cũ nguy hiểm, có nguy cơ sập đổ (cấp độ D và C cận D); Sở Xây dựng sẽ ban hành Kế hoạch cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ. Dự kiến hoàn thành trước ngày 15/12; tổ chức lựa chọn nhà đầu tư theo 3 hình thức: các chủ sở hữu thống nhất chọn, đấu thầu, Nhà nước trực tiếp đầu tư dự án.

Đối với công tác giải phóng mặt bằng, tái định cư, tạm cư, UBND thành phố lập Hội đồng thẩm định trước ngày 15/12 để xem xét, phê duyệt phương án bồi thường. Hệ số K được tính từ 1 - 2 lần diện tích sử dụng căn hộ cũ.

Các chuyên gia cho rằng khi cải tạo chung cư cần quan tâm lợi ích các bên

Tham gia góp ý Đề án, KTS Đào Ngọc Nghiêm, Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam, nhận định, thực chất những chung cư đã được cải tạo đều là xây lại theo phương án nâng tầng. Nếu nhiệm kỳ này chấp thuận nâng tầng để giải quyết vấn đề chung cư cũ thì nhiệm kỳ sau sẽ chịu gánh nặng tắc đường, quá tải mật độ dân cư...

Do đó, KTS Nghiêm đề nghị gắn quy hoạch dân cư vào Đề án cải tạo chung cư cũ để đảm bảo giảm mật độ dân số theo các định hướng phát triển của thành phố Hà Nội.

Chuyên gia Lê Văn Hoạt nhận định: “Chính quyền thành phố đang nợ người dân về vấn đề cải tạo chung cư cũ hàng chục năm nay”. Ông kiến nghị, thành phố cần xem xét khoản vốn ngân sách khoảng 500 tỷ đồng để tổng kiểm tra, rà soát, kiểm định, đánh giá chất lượng toàn bộ các chung cư cũ... bởi bỏ ngân sách ra quá nhiều trong khi chỉ xác định làm vài khu. Nếu 5-10 năm nữa mới làm các khu khác thì chung cư đó xuống cấp lại đánh giá lần nữa.

“Theo tôi, chỉ nên khảo sát, kiểm định những khu chung cư có kế hoạch cải tạo gần. Không nên dàn trải”, ông Hoạt nói.

Hài hòa lợi ích

Một số đại biểu kiến nghị, việc cải tạo chung cư cũ phải phát huy tối đa 3 chủ thể: Nhà nước, doanh nghiệp và người dân. Nếu hài hòa lợi ích giữa các bên sẽ tạo ra sự đồng thuận thực chất và bộ mặt đô thị mới cũng tốt lên. Ngoài ra, cần công khai, minh bạch trong chế độ ưu đãi với nhà đầu tư, đối tượng hưởng chính sách xã hội…

KTS Nguyễn Văn Hải, Chủ tịch Hội Kiến trúc sư Hà Nội, góp ý, ngoài 3 chủ thể của cải tạo nhà chung cư là Nhà nước, doanh nghiệp, người dân, cần một yếu tố quan trọng nữa là cộng đồng. Cần gắn lợi ích, quyền, trách nhiệm cộng đồng vào việc cải tạo chung cư cũ; cộng đồng sẽ được hưởng lợi hạ tầng, tiện ích, vườn hoa sau cải tạo... Như vậy, vấn đề giải phóng mặt bằng sẽ tạo được đồng thuận cao hơn.

Ông Phạm Ngọc Thảo, nguyên Phó Chủ tịch, Chủ nhiệm Hội đồng Tư vấn dân chủ pháp luật của Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố Hà Nội, cho biết, ngay gần đây vẫn còn nhiều hộ dân chủ yếu ở tầng 1 các chung cư cũ, không chấp hành, khiếu nại giá đền bù giải phóng mặt bằng. Ở đây phải xác định là chủ hộ tầng 1 vừa có quyền vừa có trách nhiệm trong cải tạo chung cư. Ông Thảo nhận định: “Nghị định 69 của Chính phủ đã mở ra nhiều giải pháp để giải phóng mặt bằng, thành phố cũng cần có giải pháp quyết liệt xử lý người không chấp hành”.

Tiếp thu đóng góp của các chuyên gia, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Dương Đức Tuấn nhận định: “Các chung cư cũ Hà Nội hiện nay không may xảy ra trận động đất 6 - 7 độ richter thì vô cùng nguy hiểm. Do đó, việc cải tạo chung cư cũ là vấn đề cấp thiết”.

Về những lo lắng tăng mật độ dân số, quá tải hạ tầng sau cải tạo, Phó Chủ tịch thành phố cho biết, Nghị định 69 chia 2 nhóm cải tạo, gồm khu chung cư cũ và chung cư cũ đơn lẻ. Các khu chung cư khi xây mới phụ thuộc vào giải pháp quy hoạch chung, tái định cư quy gom. Ví dụ, 1 khu chung cư rộng 30 ha với rải rác 30 khối nhà 5 tầng, khi quy hoạch tập hợp nhà vào 1 khu vực đất phù hợp. Làm như vậy sẽ giải phóng được 20-30% quỹ đất làm kinh doanh, dịch vụ thương mại... “Giải pháp quy hoạch sẽ cơ bản cân bằng được mật độ dân cư”, lãnh đạo thành phố nói.