Theo Bộ Xây dựng, với việc cơ quan này đang khẩn trương xây dựng dự thảo Nghị định 101 về cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư, những khó khăn trong cải tạo lại các chung cư cũ cũng sẽ sớm được tháo gỡ

Ì ạch triển khai

Trên địa bàn Hà Nội hiện có 6 chung cư cũ nguy hiểm cấp D (công trình hư hỏng nặng, có nguy cơ đổ sập). Thế nhưng, từ năm 2013 đến nay, việc cải tạo lại các chung cư dường như vẫn giậm chân tại chỗ khi việc di dời các hộ dân gặp rất nhiều khó khăn.

Qua các đợt kiểm tra, Sở Xây dựng Hà Nội đã phân loại 6 công trình nguy hiểm cấp D gồm: Đơn nguyên 1 chung cư 51 Huỳnh Thúc Kháng; chung cư C1 Thành Công; đơn nguyên 1, 2 G6A Thành Công; đơn nguyên 3 C8 Giảng Võ; đơn nguyên 1 nhà A Ngọc Khánh; đơn nguyên 1, 3 tập thể Bộ Tư pháp (phường Cống Vị, Ba Đình). Các nhà chung cư cũ này đều bị lún nứt, tách rời nhau khoảng cách 0,8 - 1,2m. Phương án di dời, bố trí quỹ nhà tạm cư cho người dân đã được UBND TP Hà Nội giao các đơn vị, địa phương triển khai từ lâu, thế nhưng hiện chỉ có chung cư C1 Thành Công giải quyết được.

Cải tạo chung cư cũ trên địa bàn Hà Nội hiện nay đang gặp rất nhiều vướng mắc.

Nói đến lý do chưa đồng thuận di dời, bà Nguyễn Ngọc Lan (P317, C8 Giảng Võ) cho biết, mong muốn của người dân là được làm việc trực tiếp với chủ đầu tư, thống nhất phương án bồi thường, tái định cư trước khi di dời. Đồng thời cũng phải được xác nhận cụ thể mốc thời gian có thể nhận nhà mới. “Công ty cổ phần xây dựng Phục Hưng Holdings được lựa chọn là chủ đầu tư. Đa số người dân sinh sống tại đây đều đồng thuận với phương án này. Tuy nhiên vẫn còn một số hộ chưa đồng tình với chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư. Chính vì thế dự án vẫn chưa thể triển khai.

Người dân chúng tôi rất mong muốn chính quyền vào cuộc nhanh chóng hơn nữa để cho nhà đầu tư vào triển khai. Có như vậy, chúng tôi mới yên tâm bàn giao nhà, thực hiện di dời”, bà Lan cho biết. Trong khi đó, nói về lý do khiến nhiều người dân tại chung cư G6A Thành Công chưa đồng thuận trong việc bàn giao nhà, ông Nguyễn Văn Chi (P407) cho biết, khu nhà xuống cấp từ rất lâu, tình trạng lún nghiêng đã xảy ra hàng chục năm nay. Tuy vậy sàn nhà, tường gạch không có hiện tượng nứt vỡ nên người dân không đồng tình với kết quả đánh giá chung cư này thuộc diện nguy hiểm cấp độ D. Chính vì thế mà việc cải tạo nhà chung cư cũ này không thuận lợi.

Một “nút thắt” lớn nữa khiến việc cải tạo các chung cư cũ không thuận lợi theo Trưởng phòng Phát triển đô thị (Sở Xây dựng Hà Nội) Bùi Tiến Thành là các vướng mắc liên quan đến pháp luật trong cải tạo, xây dựng lại chung cư. “Nghị định 101 quy định việc cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư cũ phải được thực hiện theo quy mô toàn khu, không xây mới từng nhà. Do đó việc di dời hộ dân, triển khai dự án đang gặp nhiều khó khăn”, ông Thành cho hay.

Sẽ sớm cởi được “nút thắt”?

Đề cập đến việc xây dựng, cải tạo lại các chung cư cũ đang gặp nhiều vướng mắc, chậm tiến độ, trao đổi với PV, ông Hà Quang Hưng - Phó Cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng) - thừa nhận, có một số nguyên nhân chính là các nhà chung cư cũ tập trung chủ yếu trong khu vực nội đô, do đó bị vướng về mật độ xây dựng, chỉ tiêu dân số, chiều cao… Việc quy hoạch lại các khu chung cư cũ hiện đang rất khó. Bên cạnh đó, các địa phương chưa có đủ nguồn lực để bố trí di dời, tái định cư người dân tại các khu chung cư cũ này.

Hiện các nhà chung cư cũ có thời gian đưa vào sử dụng đã lâu nên vấn đề về sở hữu cũng có nhiều phức tạp. Có trường hợp thuộc sở hữu của nhà nước, có trường hợp một phần là sở hữu của cá nhân, của gia đình. Do đó để đảm bảo các đối tượng trong các nhà chung cư này đồng thuận, lựa chọn được hình thức cải tạo lại nhà chung cư này cũng gặp không ít khó khăn.

“Trước các nguyên nhân như thế, Bộ Xây dựng thời gian vừa qua đã tiến hành bàn thảo với Hà Nội và TP Hồ Chí Minh, 2 địa phương có số lượng chung cư cũ lớn nhất để đề ra các giải pháp, đảm bảo được tính khả thi. Hiện, Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản đang được giao chủ trì xây dựng dự thảo sửa đổi Nghị định 101. Chúng tôi đang tiếp thu ý kiến của các đơn vị có liên quan để sửa đổi cho phù hợp. Nghị định 101 khi sửa đổi sẽ giải quyết được các vướng mắc hiện nay về mặt pháp lý”, ông Hưng cho biết.

Thứ trưởng Bộ Xây dựng Lê Quang Hùng cũng cho rằng các nguyên nhân dẫn đến tình trạng cải tạo chung cư cũ gặp khó hiện nay là về mặt quy hoạch, sở hữu của người dân đa dạng, Nhà nước không đủ nguồn lực. Do đó theo ông Hùng để giải quyết được vấn đề này cần có những nghiên cứu đầy đủ. Theo Thứ trưởng Lê Quang Hùng, Bộ Xây dựng sẽ tập trung giải quyết sớm các vấn đề liên quan đến pháp lý để tạo điều kiện cho các địa phương dễ dàng triển khai.

“Để giải quyết được phải nghiên cứu đầy đủ, đặc biệt thông qua hệ thống pháp luật. Trong đó đầu tiên là việc sửa Nghị định 101/2015 về cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư cũ. Thậm chí chúng ta có thể tính tới việc sửa lại Luật Nhà ở và một số luật khác có liên quan để tạo ra hệ thống pháp lý đồng bộ, từ đó mới giải quyết căn cơ được vấn đề. Cố gắng trong năm 2021 Bộ Xây dựng sẽ tập trung để có các giải pháp cơ bản xử lý vấn đề này”, Thứ trưởng Lê Quang Hùng cho hay.