Đây là một trong những vấn đề được bàn đến tại buổi hội thảo chủ đề “Vực dậy nguồn lực bất động sản" do báo Lao Động tổ chức ngày 31-5 tại khách sạn Majestic, quận 1, TPHCM.

Phát biểu với các doanh nghiệp tham dự hội thảo, ông Nguyễn Mạnh Hà, Cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản, cho rằng việc quy định cứng nhắc về diện tích căn hộ tối thiểu cho mọi vùng miền như hiện nay không còn phù hợp, và do vậy Luật Nhà ở cần được sửa đổi.

Luật Nhà ở quy định diện tích tối thiểu căn hộ chung cư thương mại không được nhỏ hơn 45 mét vuông, và đối với nhà ở xã hội thì diện tích sàn căn hộ không nhỏ hơn 30 mét vuông và không lớn hơn 60 mét vuông.

Đã có nhiều ý kiến xung quanh việc đề xuất xây dựng căn hộ diện tích nhỏ 25 mét vuông. Với người ủng hộ thì cho rằng nên cho phép xây căn hộ diện tích nhỏ vì nhu cầu thị trường, trong khi những người không ủng hộ cho rằng việc đó sẽ gây quá tải hạ tầng, khó quản lý và mất mỹ quan đô thị.

Tuy nhiên, quan điểm của Bộ Xây dựng là quy định của Luật Nhà ở cần được sửa đổi trước thực tế đời sống xã hội đã và đang thay đổi với tốc độ rất nhanh, nhu cầu nhà ở có quy mô nhỏ ngày càng nhiều.

Ông Hà cho biết, không riêng gì Việt Nam, các nước phát triển trên thế giới cũng đã từng tranh luận rất nhiều về việc quy định diện tích tối thiểu cho căn hộ chung cư. Tuy nhiên những quy chuẩn xây dựng căn hộ nhỏ chủ yếu do chính quyền địa phương quy định, và nhiều nước cho phép phát triển căn hộ khá nhỏ.

Chẳng hạn như New Zealand, trước năm 2010 cho phép phát triển căn hộ nhỏ (studio) có diện tích dưới 20 mét vuông, thậm chí chỉ 12 mét vuông và gần đây là 30 mét vuông. Tại Anh diện tích tối thiểu là 33 mét vuông, riêng tại London là 50 mét vuông, tại Úc là 40 mét vuông. Trong khi đó diện tích căn hộ tại Hong Kong là 15 mét vuông; tại Thái Lan là 25 mét vuông và tại Singapore là 25 – 28 mét vuông.

Như vậy, tiêu chuẩn diện tích căn hộ tối thiểu tại Việt Nam còn cao hơn quy định tại nhiều nước trên thế giới. Trong tờ trình mới đây của mình, Bộ Xây dựng đề xuất cho phát triển căn hộ có diện tích 25 mét vuông với số lượng tối đa không vượt quá 15% tổng số căn hộ trong một tòa nhà.

Ông Hà cho rằng việc cho phép phát triển căn hộ diện tích nhỏ phải kèm theo các hướng dẫn quy định về thiết kế, quy chế quản lý và chế tài, do vậy sẽ không làm tăng nguy cơ ảnh hưởng đến môi trường, thẩm mỹ đô thị.

Theo số liệu của Bộ Xây dựng, tại khu vực đô thị có gần bảy triệu hộ gia đình, trong đó khoảng 8,3% số hộ độc thân, gần 16,5% số hộ hai người, và gần 23% số hộ có ba người. Xu hướng cơ cấu hộ gia đình ngày càng nhỏ đi.

Theo ông Hà thì một trong những khiếm khuyết của thị trường bất động sản nhà ở thời gian vừa qua là cơ cấu sản phẩm mất cân đối, thiếu những căn hộ quy mô nhỏ phục vụ đối tượng có thu nhập trung bình.

Theo số liệu thông kê chưa đầy đủ, trong tổng số 35.000 căn hộ hoàn thành trước năm 2011 tại TPHCM thì 37% là căn hộ cao cấp, 38% căn hộ trung bình và 25% căn hộ bình dân. Tại Hà Nội, trong số 12.000 căn hộ chào bán ra thị trường sáu tháng đầu năm 2011 thì có tới 40% căn hộ cao cấp có giá trên 30 triệu đồng/mét vuông.

Tại Việt Nam, chỉ số giá nhà/thu nhập của người dân khoảng 25 lần, trong khi theo tính toán của Liên hợp quốc thì chỉ số hợp lý là từ 3 – 4 lần.