Công ty TNHH Trường Sơn Xanh (gọi tắt: Công ty TSX; thị trấn Liên Nghĩa, huyện Đức Trọng, tỉnh Lâm Đồng) vừa khởi kiện UBND tỉnh Lâm Đồng ra TAND tỉnh Lâm Đồng về việc tỉnh này ra quyết định thu hồi đất đã cho công ty thuê để triển khai xây dựng dự án đầu tư xây dựng Bến xe Trung tâm huyện Đức Trọng (gọi chung là dự án).

Thu hồi theo kiểu "đùng một cái"

Dự án do Công ty TSX làm chủ đầu tư, với mục tiêu xây dựng bến xe tại địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn đối với người dân, nhằm tăng cường cơ sở vật chất phục vụ nhu cầu đi lại của người dân địa phương, được UBND tỉnh Lâm Đồng ra Quyết định (QĐ) số 3055/CT-UBND, ký ngày 10-12-2009, cho thuê đất để triển khai. Theo hợp đồng, diện tích đất cho thuê 4.345 m2, thời hạn 50 năm (đến năm 2058). Công ty TSX đã bỏ kinh phí, tiến hành các hạng mục đầu tư xây dựng và sau khi được Sở Giao thông Vận tải (GTVT) tỉnh Lâm Đồng ra quyết định đưa Bến xe Trung tâm huyện Đức Trọng vào khai thác từ tháng 7-2010, công ty đã vận hành bến xe từ đó đến nay.

Tháng 7-2018, Thanh tra tỉnh Lâm Đồng tiến hành thanh tra dự án nói trên và tháng 8-2018 ra kết luận, trong đó nêu dự án dù còn nhiều tồn tại, sai phạm nhưng đã khắc phục và có thể khắc phục; bến xe đã đi vào vận hành trong thời gian khá dài. Thanh tra kiến nghị UBND tỉnh cho phép Công ty TSX tiếp tục thực hiện dự án.

Bến xe Trung tâm huyện Đức Trọng do Công ty TNHH Trường Sơn Xanh xây dựng, khai thác Ảnh: Đình Thi

Thế nhưng, rất bất ngờ, Công ty TSX nhận được QĐ số 2009/QĐ-UBND ngày 16-9-2020 của UBND tỉnh Lâm Đồng (gọi tắt: QĐ số 2009) về việc: "Thu hồi đất đã cho Công ty TSX thuê tại thị trấn Liên Nghĩa, huyện Đức Trọng". Lý do: "Công ty TSX sử dụng đất không đúng mục đích đã được nhà nước cho thuê và đã bị xử phạt hành chính về hành vi sử dụng đất không đúng mục đích mà tiếp tục vi phạm...".

Cho rằng UBND tỉnh Lâm Đồng không xem xét các yếu tố khách quan và chủ quan khi ban hành QĐ số 2009 và QĐ này cũng không phù hợp với kết luận thanh tra, Công ty TSX quyết định khởi kiện UBND tỉnh ra tòa.

Lý lẽ của nguyên đơn

Đại diện lãnh đạo Công ty TSX nêu ra một số lập luận:

Một là, dự án đã được đưa vào sử dụng hơn 10 năm, việc chấm dứt toàn bộ dự án, không xem xét đến quyền, lợi ích hợp pháp của công sức, tiền bạc mà Công ty TSX đã bỏ ra để đầu tư, quy hoạch là không bảo vệ quyền, lợi ích của doanh nghiệp, quyền lợi của người dân địa phương. Đáng chú ý, các hợp đồng hợp tác đầu tư thực tế là ký chuyển nhượng quyền sử dụng đất nhưng không phải toàn bộ các ki-ốt đó chỉ phục vụ riêng cho mục đích cá nhân của hộ dân (31 hộ) mà có rất nhiều hạng mục phục vụ cho bến xe như Điền Linh, các quán cà phê, hợp đồng thuê lại với hộ dân để giao nhận hàng hóa...

Hai là, liên quan vấn đề vi phạm trong xây dựng, chính kết luận thanh tra cũng thể hiện: Thực hiện quyết định xử phạt vi phạm hành chính của UBND tỉnh, công ty đã nộp phạt và hoàn thiện hồ sơ xin cấp giấy phép xây dựng bổ sung và được Sở Xây dựng cấp phép. Việc Sở Xây dựng cấp phép cho 3 hạng mục công trình bổ sung làm thay đổi vị trí chức năng của các hạng mục công trình so với thiết kế cơ sở ban đầu được các sở, ngành và UBND huyện Đức Trọng góp ý. Công ty TSX cũng đã lập hồ sơ xin điều chỉnh giấy phép đối với 2 hạng mục công trình xây dựng sai vị trí và được Sở Xây dựng lập phụ lục điều chỉnh. Qua 3 lần cấp giấy phép, điều chỉnh giấy phép, tổng diện tích xây dựng Công ty TSX được cấp là 1.357,09 m2 (chiếm tỉ lệ 31,23% so với diện tích đất thực hiện dự án).

Về mặt pháp lý, sau 2 lần kiểm tra, Sở GTVT tỉnh Lâm Đồng đã ban hành QĐ số 327/QĐ-SGTVT ngày 22-6-2018 công bố đưa Bến xe Trung tâm huyện Đức Trọng vào khai thác với nội dung: Mã số: 17. Đơn vị trực tiếp quản lý, khai thác: Công ty TSX. Vị trí: 735, Quốc lộ 20, thị trấn Liên Nghĩa, huyện Đức Trọng, tỉnh Lâm Đồng. Diện tích đất phục vụ cho bến xe: 2.797 m2.

Ba là, về nguyên nhân chủ quan: Các sai phạm tại dự án chủ yếu xảy ra trong thời kỳ từ năm 2008 đến 2013, trước thời điểm những cá nhân lãnh đạo công ty hiện nay nhận chuyển nhượng dự án. Không có sai phạm nào xảy ra sau ngày 4-8-2014, là thời điểm các cá nhân nói trên chuyển nhượng cổ phần.

Bốn là, hiện nay trên địa bàn huyện Đức Trọng chỉ có duy nhất Bến xe Trung tâm huyện Đức Trọng do Công ty TSX là chủ đầu tư. Việc thu hồi đất theo quyết định của UBND tỉnh Lâm Đồng nói trên còn tạo ra "khoảng trống" cho bến xe dù xuất hiện, gây mất trật tự an toàn xã hội, làm ảnh hưởng đến quyền lợi lưu thông an toàn và hợp pháp của hành khách.

Thời gian qua, dù bị đại dịch Covid-19 song bến xe vẫn hoạt động hiệu quả với phạm vi hoạt động dưới 300 km đối với các tuyến vận tải cố định, với 18 tuyến vận tải cố định gồm 39 phương tiện đang tham gia hoạt động, với số lượng phương tiện xuất bến khoảng 7-10 lượt xe/ngày, gồm: 4 tuyến liên tỉnh (Đức Trọng - TP HCM, Đức Trọng - Ninh Thuận, Đức Trọng - Đồng Nai, Đức Trọng - Đắk Nông), 4 tuyến nội tỉnh (Đức Trọng - Đam Rông, Đức Trọng - Đà Lạt, Đức Trọng - Ma Bó, Đức Trọng - Tà Năng), hằng ngày vẫn có số lượng lớn xe ra vào bến, đáp ứng tốt nhu cầu đi lại của người dân.