(NoithatXHome.vn) Dưới chân đèo Lâm, huyện Ba Tơ, tỉnh Quảng Ngãi, có một làng nghề thổ cẩm nổi tiếng bao đời nay.

Bằng đôi tay khéo léo, người dân nơi đây đã dệt nên những tấm thổ cẩm với màu sắc phong phú, độc đáo, được nhiều người yêu thích sử dụng.

Hãy cùng Portfolio khám phá sắc màu thổ cẩm làng Teng ngay bây giờ nhé!

1. Vài nét về nghề dệt thổ cẩm làng Teng

Làng Teng, xã Ba Thành, huyện Ba Tơ là làng nghề duy nhất của người đồng bào H’rê tỉnh Quảng Ngãi còn giữ được nghề thổ cẩm cho đến nay. 

Làng Teng có hơn 200 hộ, chủ yếu là người dân tộc H’rê. Khi sinh ra đã thấy người mẹ bên khung dệt, miệt mài tuốt từng sợi vải để làm nên tấm khố, khăn choàng, khăn trải bàn.

Người con gái lớn lên lại được mẹ dạy cho cách se vải, nhuộm màu. Và cứ thế truyền từ đời này sang đời khác, trở thành nghề truyền thống mang nét văn hóa đặc trưng của làng Teng người H’rê.

Trong ký ức của những người có tuổi ở làng, đã có thời, cả làng trồng cây bông trên sườn đồi và dọc ven suối.

Sau Tết, khi cây bông cũng nở trắng xóa, sớm sớm, con gái H’rê trong làng đầu chít khăn, lưng mang gùi lên rẫy hái bông rồi đem về phơi trên những chiếc nong cho bông nở bung. Sau đó, chị em dùng cái quay kéo thành sợi, còn cánh đàn ông thì mang gùi vào rừng hái lá cây làm màu nhuộm.

Những năm gần đây, sự giao thương giữa miền xuôi với miền ngược mở ra, người H’rê bắt đầu quen với kiểu ăn mặc mới, dần bỏ sắc phục truyền thống và ăn mặc như người miền xuôi.

Hơn nữa, để dệt một tấm thổ cẩm hoàn chỉnh, người thợ thủ công phải tốn thời gian khoảng nửa tháng, có khi lâu hơn tùy theo kích thước của tấm thổ cẩm, nhưng giá trị về kinh tế không cao, tiền công còn thấp.

Nhiều người vì thế đã bỏ nghề nghề truyền thống cha ông. Nghề dệt thổ cẩm truyền thống cũng từ đó mà mai một dần.

Hiện nay, với sự giúp đỡ của chính quyền địa phương, người H’re đang dần khôi phục lại làng nghề truyền thống, phát triển văn hóa thổ cẩm làng Teng.

2. Độc đáo sắc màu thổ cẩm làng Teng

Nguyên liệu để dệt thổ cẩm người ta lấy từ cây bông đem về phơi nắng cho cánh nở bung, sau đó đánh tơi xốp rồi kéo thành sợi.

Điểm nổi bật dễ nhận thấy ở những bộ trang phục của người H’rê là thường có hai màu đen và đỏ.

Người H’rê quan niệm, màu đen trên tấm thổ cẩm tượng trưng cho nước và đất là âm tính, nữ tính, còn màu đỏ là thế giới vô hình, tượng trưng cho thần linh, là dương tính, thuộc về nam giới.

Trong đó, màu đen được làm từ cây ghin gu, màu đỏ được làm từ vạt cỏ của cây pắh-đếch. Cách nhuộm màu của người H’rê giúp đẹp và bền màu hơn màu công nghiệp rất nhiều.

• Độc đáo sắc màu với lễ hội Kate của người chăm ở Ninh Thuận
• Tìm hiểu tinh hoa nghề mộc thủ công mỹ nghệ ở làng Chàng Sơn – Hà Nội
• Khám phá nghệ thuật điêu khắc gỗ ở làng nghề mỹ nghệ Sơn Đồng

Trên tấm thổ cẩm có những hoa văn miêu tả bức tranh thiên nhiên, công cụ của người H’rê như ba đường dích dắc (mà tiếng H’rê gọi là Kế’r vênh, tức dòng nước xoáy), những đoạn thẳng song song và vuông góc với nhau từng đôi một (tiếng H’rê gọi tanh, tức đan lát) hoặc có hoa văn hình cái nơm chụp cá (người H’rê gọi là K’giúp).

Nghệ thuật dệt hoa văn độc đáo ở phương pháp kỹ thuật dệt cài hoa văn chứ không phải là những đường thêu bằng chỉ màu trên nền vải như một số tộc người anh em khác.

Các họa tiết hoa văn của người H’rê rất khiêm nhường, lặng lẽ, các gam màu hòa sắc chung với các màu khác, không rực rỡ phô trương. 

Trên đây là một số thông tin hữu ích về thổ cẩm làng Teng truyền thống dành cho những ai yêu thích khám phá văn hóa, thủ công mỹ nghệ. Đừng quên theo dõi những bài viết tiếp theo của gotrangtri.vn để cập nhật những thông tin hữu ích nhé!