Theo thống kê của Tổ chức Kinh tế Thế giới (WTO), tính đến hết tháng 9/2020, hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam đã bị điều tra gần 200 vụ việc PVTM với kim ngạch bị ảnh hưởng lên đến 12 tỷ USD.

Trong khi năm 2019 mới ghi nhận 16 vụ việc khởi xướng mới nhưng chỉ 9 tháng của năm 2020 đã ghi nhận số lượng vụ việc tăng gấp đôi (32 vụ việc).

Đa số hàng hóa bị điều tra PVTM là những mặt hàng Việt Nam có lợi thế sản xuất như kim loại (nhôm, thép dẹt, thép ống), sợi, thủy sản (tôm, cá), gỗ dán, vật liệu xây dựng (gạch, kính, thiết bị vệ sinh), hóa chất,...

Các thị trường thường xuyên điều tra PVTM đối với hàng xuất khẩu của Việt Nam là Hoa Kỳ, Ấn Độ, EU, Thổ Nhĩ Kỳ, Canada và Australia. Tổng số vụ việc các nước này điều tra đã chiếm tới 62% các vụ việc phòng vệ thương mại với hàng xuất khẩu của Việt Nam. Đặc biệt, gần đây các nước ASEAN cũng rất tích cực điều tra phòng vệ thương mại với 38 vụ việc (chiếm tỉ lệ 20%).

Đối với một số mặt hàng quan trọng như thủy sản, sắt thép, dù bị áp thuế PVTM nhưng do công tác kháng kiện tốt nên kim ngạch xuất khẩu vẫn được ổn định.

Đại diện Cục Phòng vệ thương mại cho biết, đối với thị trường châu Âu, tính đến nay, EU đã điều tra 14 vụ việc đối với hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam trong đó có các nhóm sản phẩm bị điều tra chính là sắt thép, da giày, một số máy móc, thiết bị…

Hiện tại chỉ có một vụ việc đang bị áp thuế là vụ việc điều tra áp dụng biện pháp tự vệ toàn cầu đối với sản phẩm thép.

Trong đó Việt Nam đang bị áp dụng biện pháp tự vệ với nhóm hai (thép tấm cán nguội), nhóm năm (thép mạ, phủ, tráng), nhóm chín (thép tấm không gỉ) và nhóm 24 (ống thép đúc).

Theo Cục Phòng vệ thương mại, để hạn chế việc bị điều tra áp dụng biện pháp phòng vệ thương mại, các doanh nghiệp cần xây dựng chiến lược xuất khẩu theo hướng đa dạng hóa thị trường, tránh phát triển quá nóng vào một thị trường. Tăng cường cạnh tranh bằng chất lượng và hạn chế việc cạnh tranh bằng giá rẻ.