Phát biểu tại hội nghị Thủ tướng với Doanh nghiệp sáng 28/4, Thống đốc Nguyễn Văn Bình cho biết, với diễn biến của nền kinh tế hiện nay, ngành ngân hàng muốn đưa ra một thông điệp để cộng đồng doanh nghiệp có thể yên tâm trong thời gian tới, đó là thị trường tiền tệ sẽ tiếp tục ổn định trong năm nay và có thể là trong những năm tiếp theo.

Cụ thể, theo ông Bình, mặt bằng lãi suất cơ bản giữ như hiện nay, nếu có điều kiện sẽ tiếp tục giảm giảm thêm. Từ đầu năm đến nay đã giảm từ 0,5 - 2%, phấn đấu cả năm giảm được 1,5 - 2% lãi suất đối với tất cả các kỳ hạn.

Đối với tỷ giá sẽ hết sức ổn định từ nay đến cuối năm. Từ đầu năm Ngân hàng Nhà nước đã nhận định, nếu có điều chỉnh cũng chỉ trong biên độ 2%. Do đó, sau 5 tháng của 2014, có thể khẳng định, tỷ giá tiếp tục ổn định và nếu có điều chỉnh thỉ cũng chỉ ở mức 1%.

“Thanh khoản của hệ thống ngân hàng đang rất tốt, không những đáp ứng đủ vốn cho nền kinh tế mà còn có dự trữ vốn để đề phòng bất kể lúc nào mà cầu của nền kinh tế khởi sắc thì có thể đưa ra ngay mà không ảnh hưởng đến lạm phát”, Thống đốc khẳng định.

Đối với vấn đề ngoại hối, được sự cho phép của Thủ tướng, ông Bình cho biết, dự trữ ngoại hối của Việt Nam hiện ở mức cao, đạt trên 35 tỷ USD. Điều này không những phục vụ tốt cho nền kinh tế mà còn tạo ra vị thế và tiềm năng đối ngoại của Việt Nam.

Trả lời một số thắc mắc của doanh nghiệp về câu chuyện lãi suất, người đứng đầu ngành ngân hàng cho biết, hiện nay, trong tổng dư nợ của nền kinh tế thì dư nợ đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ chiếm xấp xỉ 60%. Do vậy, có bất kỳ khó khăn gì trong hoạt động của khối doanh nghiệp này sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến các ngân hàng.

Bên cạnh đó, Thống đốc Bình cũng thừa nhận thực tế các ngân hàng thương mại vẫn thận trọng cho vay với doanh nghiệp vừa và nhỏ. Tuy nhiên, theo ông việc cho vay đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ cũng chứa đựng rất nhiều rủi ro đối với các tổ chức tín dụng. Do đó, nếu không đảm bảo được chất lượng tín dụng thì nợ xấu sẽ có nguy cơ tăng lên, trong khi nỗ lực của Chính phủ là ngăn chặn nợ xấu tăng.

Trước phản ánh lãi suất đã giảm nhưng vẫn còn cao so với khả năng của các doanh nghiệp, Thống đốc Bình lý giải, các ngân hàng thương mại vẫn phải hoạt động trên nguyên tắc thị trường, do đó cần phải có các cơ chế khác để hỗ trợ cho doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Trả lời câu hỏi liệu lãi suất có thể giảm nữa hay không, người đứng đầu Ngân hàng Nhà nước cho biết, việc giảm lãi suất là mục tiêu của cơ quan này trong hai năm qua. Hiện mặt bằng lãi suất đã thấp hơn rất nhiều so với trước đây. Tuy nhiên, việc điều chỉnh giảm lãi suất hơn nữa phải phụ thuộc vào sự ổn định của kinh tế vĩ mô.

"Vốn của hệ thống ngân hàng là vốn vay của nền kinh tế, vay của dân. Nếu hạ thấp lãi suất thêm nữa thì liệu dân có gửi tiền vào ngân hàng nữa nay không? Trong trường hợp dân không gửi nữa thì có thể họ chuyển sang đầu tư các kênh khác mà nhà nước không khuyến khích như ngoại tệ, vàng...", ông Bình nói.

“Chúng tôi sẽ theo dõi sát sao diễn biến của nền kinh tế, cứ 10 - 15 ngày là phân tích lại, để nếu có cơ hội sẽ giảm lãi suất ngay. Nhưng việc giảm lãi suất đó phải đảm bảo được định hướng, ổn định, tránh sự giật cục để doanh nghiệp có được phương án sản xuất”, ông Bình cho hay.

Thông tin thêm về lãi suất của các khoản vay cũ, Thống đốc Bình cho biết, lãi suất cho vay trên 13% của toàn hệ thống hiện chỉ chiếm 16% tổng dư nợ. Trong khi tại thời điểm 15/7/2012 thì 70% dư nợ có lãi suất trên 15%.

Bên cạnh đó, các khoản vay có lãi suất trên 15% chỉ còn 5% tổng dư nợ. Điều đó cho thấy bức tranh về cơ cấu lãi suất đã có sự thay đổi lớn.

Cơ cấu các khoản vay trên 13% chủ yếu là trong các lĩnh vực như vay tiêu dùng vì theo thông lệ quốc tế cũng như mức độ rủi ro thì các tổ chức tín dụng áp lãi suất cao là hợp lý. Việc này giúp nền kinh tế tránh được cho vay nặng lãi.

Lĩnh vực thứ hai đang chịu lãi suất trên 13% là bất động sản, trong đó chia làm 2 dạng, một là dự án hiệu quả, họ sẵn sàng vay 14 – 15% vì lợi nhuận của họ cao hơn nhiều, chỉ mong có vốn.

Nhưng có những loại doanh nghiệp bất động sản gần như “chết rồi”, không ai cơ cấu lại nữa, nên các ngân hàng cứ để đấy.

Ngoài ra, còn có một số nợ quá hạn nên các ngân hàng áp lãi suất phạt. Nhưng thực tế theo Thống đốc, nhiều ngân hàng cho biết, với những doanh nghiệp khó có khả năng tồn tại thì chỉ mong thu được vốn gốc và lãi suất thực, không thu lãi phạt.