Bắc Sơn là xã nghèo, nhưng nhiều năm qua xảy ra nhiều vi phạm về đất đai và trật tự xây dựng (TTXD). Nổi lên trong số này là trường hợp của ông Bùi Văn Nền ở xóm Mai, thôn Đô Tân bởi ông vừa là chủ thể, vừa là nạn nhân của vi phạm về đất đai TTXD.

Làm việc với chính quyền địa phương và qua các tài liệu, chúng tôi nhận thấy: Tại cánh đồng Sau Làng, gia đình ông Nền sử dụng khá lớn diện tích đất nông nghiệp để canh tác đã nhiều năm. Thấy các hộ dân làm nhà san sát nên năm 2005 và 2010, ông Nền lần lượt xây 2 móng nhà và tường bao trên một phần diện tích này. Lấy lý do ông Nền xây nhà trên đất nông nghiệp, ngày 5-12-2011, UBND xã Bắc Sơn cưỡng chế, phá dỡ móng nhà, tường bao. Sau đó, do ông Nền nộp 10 triệu đồng tiền "đấu thầu đất" cho xã nên ngày 28-3-2012, ông Nền được UBND xã Bắc Sơn cấp giấy phép xây dựng tạm. Điều đáng nói là UBND xã lại cho ông Nền xây dựng đúng vào diện tích xã đã cưỡng chế phá dỡ năm 2011(?).

Những sai phạm trong quản lý không chỉ dừng lại ở cấp xã, thậm chí đến trưởng thôn cũng vượt quyền. Ông Nền cho biết: "Sau khi bị phá dỡ 1 móng nhà và tường bao năm 2011, đầu năm 2012 chiếc móng nhà còn lại của tôi xây từ năm 2005 cũng bị ông Trần Đức Thành là trưởng thôn Đô Tân huy động lực lượng phá dỡ nốt với lý do làm đường nội đồng và mương thoát nước mà không theo quy trình nào". Trong khi gia đình ông Nền không được bồi thường gì thì ông Thành tự chi cho mình 70 triệu đồng bồi thường việc phá dỡ bức tường bao của gia đình ông dài khoảng 20m, cao 1,5m để mở rộng đường giao thông nông thôn! Ngoài ra, ông Thành còn "hào phóng" bồi thường tiền phá tường bao cho hai gia đình khác với số tiền hơn 100 triệu đồng. Chưa kể, ông Thành còn xây một ngôi nhà rất lớn trên diện tích là đất vườn.

Bên cạnh những "bùng nhùng" nêu trên, xã Bắc Sơn còn vi phạm nghiêm trọng khi tháng 11-2011 ra nghị quyết, quy hoạch nhiều vị trí ruộng bám trục đường giao thông ở các thôn thành khu đất dịch vụ. Theo đó, những hộ có đất nông nghiệp ven đường giao thông diện tích lớn hơn 720m2 được giao 180m2, những hộ có diện tích nhỏ hơn 720m2 được giao 100m2, diện tích còn lại các hộ trả lại cho tập thể để giao cho người khác. Mức thu được UBND xã tạm xác định bằng 40% khung giá đất quy định của UBND thành phố Hà Nội ban hành hằng năm tại địa phương. Điều lạ là mặc dù mới tự quy hoạch, chưa phân lô, phân thửa nhưng từ tháng 10-2011 (trước khi nghị quyết được ban hành) đến tháng 4-2012, UBND xã đã thu của 117 hộ gia đình với số tiền 3,747 tỷ đồng. Trong số này, UBND xã giữ lại 550.000.000 đồng chi cho các thôn để bồi thường hoa màu và công trình giải tỏa làm đường giao thông nội đồng, giao thông nông thôn… Việc chi cũng sai nguyên tắc khi không thông qua phiếu chi tạm ứng, mà chủ tịch UBND xã ký trực tiếp vào giấy tạm ứng do thôn đề nghị. Sau khi thu tiền đấu thầu đất, UBND xã đã cấp giấy phép xây dựng tạm cho nhiều hộ mặc dù không được huyện Sóc Sơn giao thực hiện nhiệm vụ này!

Xét thấy việc giao đất, thu tiền và cấp giấy phép xây dựng tạm ở xã Bắc Sơn hoàn toàn trái pháp luật, cuối tháng 3-2012 UBND huyện Sóc Sơn đã yêu cầu xã Bắc Sơn phải hoàn tiền và hủy giấy phép xây dựng đã cấp cho các hộ dân. Tuy nhiên, đến nay nhiều hộ vẫn chưa chịu nhận lại tiền và đã tự ý xây dựng trên đất được xã "hô biến" từ đất nông nghiệp thành đất dịch vụ theo nghị quyết của tập thể? Về việc khắc phục những hậu quả sau vi phạm, phóng viên đã nhiều lần đề cập với ông Nguyễn Đức Việt, Phó Chủ tịch UBND xã Bắc Sơn, nhưng vị lãnh đạo này phần lớn đều trả lời: "Không biết"! Trao đổi với Phòng Tài nguyên và Môi trường, Thanh tra Xây dựng huyện Sóc Sơn, các cán bộ ở đây đánh giá xã Bắc Sơn sau khi được UBND huyện chấn chỉnh đã thay đổi tích cực, nhiều vi phạm đã bị xử lý. Song, có mặt tại đây sáng 17-4-2013, chúng tôi thấy nhiều công trình vẫn đang xây dựng trên đất nông nghiệp, chỉ tính riêng khu vực ngã ba Đô Tân có khoảng 10 công trình đã và đang được xây dựng hoặc đang đổ đất san nền; chưa kể, tại một số cánh đồng vẫn còn những ngôi nhà, lán tạm mọc lên… Ông Phạm Văn Nguyễn, Thanh tra Xây dựng xã Bắc Sơn cho biết: Những công trình vi phạm tại khu vực ngã ba Đô Tân xã đã lập biên bản khoảng một tuần nay… Nhưng khi phóng viên hỏi tại sao các hộ vẫn hoàn thiện công trình thì cán bộ này chỉ lặng im. Còn báo cáo của UBND xã với Thanh tra Xây dựng huyện thì ghi: "Trong quý I-2013, toàn xã Bắc Sơn không có công trình xây dựng nào"! Một người dân cho biết: Cán bộ địa chính xã là ông Lưu Văn Khải xây nhà trên đất công, đất thùng đào, hố đấu nhưng không bị xử lý thì cấm sao được người dân vi phạm.

Những sai phạm trên cho thấy trách nhiệm của tập thể, cá nhân cán bộ xã Bắc Sơn chưa được xem xét thấu đáo khiến người dân bất bình. Đề nghị UBND huyện Sóc Sơn kiểm tra có hay không động cơ vụ lợi của những cán bộ vi phạm trong công tác chỉ đạo, điều hành khi buông lỏng quản lý, làm sai quy định của Nhà nước để xử lý nghiêm theo quy định.