Bà Đỗ Thị Ngọc Mai (ngụ TP Long Xuyên, An Giang) phản ánh: Năm 2015, bà mua của bà TTB một thửa đất tại lộ Vòng Cung (quận Ninh Kiều, TP Cần Thơ) và đã sang tên trên giấy đỏ. Sau đó, bà B. có tranh chấp về thửa đất này và kiện bà ra tòa.

Bà Đỗ Thị Ngọc Mai than thở là không biết phải làm sao để lấy lại được tài sản theo quyết định của tòa. Ảnh: NN

Chấp hành viên hướng dẫn kiện ra tòa

Bà Mai làm đơn yêu cầu THA gửi đến Chi cục THA dân sự quận Ninh Kiều để yêu cầu bà B. giao trả lại đất và nhà xưởng trên đất như quyết định của tòa. Tuy nhiên, chấp hành viên ở đây cho rằng “việc bà yêu cầu THA để yêu cầu bà B. giao lại tài sản quyền sử dụng đất và nhà kho, thiết bị thì quyết định của tòa án không ghi nhận nên việc yêu cầu THA không thực hiện được”.

Cũng tại buổi làm việc này, chấp hành viên hướng dẫn bà (có kèm văn bản) là “Hiện nay, theo quyết định của tòa án, bà được quyền sở hữu. Nếu bà B. không giao trả quyền sử dụng đất, nhà xưởng thì bà phải kiện đòi, sau khi có bản án, quyết định thì Chi cục THA mới thực hiện được”.

Không đồng ý, bà Mai khiếu nại tới Chi cục THA dân sự quận Ninh Kiều và Cục THA dân sự TP Cần Thơ. “Nhiều tháng nay tôi phải đi lại rất nhiều lần ở Cần Thơ để cầu mong giải quyết việc lấy lại khối tài sản đã được TAND quận Ninh Kiều công nhận nhưng đến nay vẫn chưa thấy cơ quan nào giải quyết được, khiếu nại cũng chưa được trả lời. Cứ tưởng khi bà B. không thực hiện theo thỏa thuận thì tôi đương nhiên được lấy lại tài sản của mình nhưng đi đến chỗ này thì chỉ qua chỗ kia nên giờ tôi cũng không biết phải làm sao” - bà Mai than thở.

Cơ quan thi hành án bảo khó thực hiện

Trả lời Pháp Luật TP.HCM, ông Nguyễn Hữu Trung, Phó Chi cục trưởng phụ trách Chi cục THA dân sự quận Ninh Kiều, cho biết quyết định của tòa không nêu khoản nghĩa vụ phải THA, tức là bà B. và chủ Doanh nghiệp tư nhân TB có trách nhiệm phải giao đất và toàn bộ tài sản trên đất cho bà Mai.

Theo quy định tại khoản 4 Điều 7 Nghị định 62/2015 (hướng dẫn thực hiện Luật THA dân sự), cơ quan THA dân sự từ chối yêu cầu THA theo quy định tại điểm a khoản 5 Điều 31 Luật THA dân sự trong trường hợp bản án, quyết định không xác định cụ thể người phải THA và nghĩa vụ phải thi hành. Tuy nhiên, Chi cục THA dân sự quận Ninh Kiều vẫn gửi văn bản đề nghị tòa án giải thích hoặc có quyết định sửa đổi, bổ sung quyết định công nhận sự thỏa thuận việc giao tài sản trong trường hợp bà B. và chủ doanh nghiệp TB không giao trả tiền đúng thời hạn. Khi có văn bản trả lời của tòa thì chi cục sẽ tổ chức thi hành theo luật định.

Cũng theo ông Trung, Chi cục THA dân sự quận đã có văn bản đề nghị tòa giải thích quyết định nêu trên từ hồi tháng 6-2017 nhưng đến nay chưa nhận được phản hồi của tòa. Chi cục sẽ tiếp tục có văn bản yêu cầu tòa giải thích để có hướng xử lý tiếp theo.

Quyết định của tòa chưa rõ ràng

Chúng tôi đã liên hệ với thẩm phán ra quyết định công nhận sự thỏa thuận nêu trên. Vị này cho biết đang soạn văn bản giải thích cho cơ quan THA nhưng “chưa biết giải thích ra sao vì quyết định đã nêu rất rõ ràng rồi”.

Tuy nhiên, chúng tôi tham khảo nhiều chuyên gia pháp luật, tất cả đều nhận xét nội dung quyết định công nhận sự thỏa thuận của tòa còn chung chung, chưa chặt chẽ ở chỗ không nêu rõ nghĩa vụ của các bên trong trường hợp không thực hiện thỏa thuận nên khó mà THA được.

Theo luật sư Trần Chấn Hoàng, Đoàn Luật sư TP Cần Thơ, giải thích của phía cơ quan THA là đúng pháp luật bởi quyết định công nhận thỏa thuận của tòa không buộc cá nhân hay tổ chức nào phải làm cái gì. Theo Luật THA dân sự, cơ quan THA chỉ có nhiệm vụ thi hành bản án, quyết định của tòa khi mà quyết định, bản án đó buộc một chủ thể thực hiện một nhiệm vụ nào đó như buộc giao đất, buộc giao nhà, buộc trả nợ…

Một thẩm phán TAND TP Cần Thơ cũng nhìn nhận quyết định công nhận sự thỏa thuận nêu trên của tòa còn chưa rõ ràng. Cụ thể, quyết định này mới chỉ nêu được một vế là nếu thực hiện theo thỏa thuận thì bà Mai làm gì, bà B. làm gì. Còn nếu không thực hiện được theo thỏa thuận, ngoài việc bà Mai được thực hiện quyền của mình đối với thửa đất và tài sản trên đất thì những người còn lại gồm bà B. và chủ Doanh nghiệp tư nhân TB phải có nghĩa vụ gì lại không được nêu cụ thể trong quyết định...

Theo vị thẩm phán này, cách nhanh nhất để đảm bảo quyền lợi hợp pháp, chính đáng của bà Mai là tòa giải thích quyết định công nhận thỏa thuận nêu trên cho rõ ràng về nghĩa vụ của tất cả các bên trong trường hợp không thực hiện theo thỏa thuận để cơ quan THA dân sự thực hiện.

Tòa phải giải thích

Theo Thông tư liên tịch số 11/2016 của Bộ Tư pháp - TAND Tối cao - VKSND Tối cao (có hiệu lực từ ngày 30-9-2016, quy định một số vấn đề về thủ tục THA dân sự và phối hợp liên ngành trong THA dân sự), trường hợp phát hiện bản án, quyết định của tòa án có những điểm chưa rõ gây khó khăn cho việc THA… thì thủ trưởng cơ quan THA dân sự có văn bản yêu cầu tòa án đã ra bản án, quyết định giải thích những điểm chưa rõ. Tòa án có trách nhiệm trả lời về những vấn đề được nêu trong văn bản yêu cầu của cơ quan THA dân sự. Việc giải thích bằng văn bản những điểm chưa rõ được thực hiện theo quy định của pháp luật về tố tụng và Điều 179 Luật THA dân sự. Văn bản trả lời của tòa án là căn cứ để cơ quan THA dân sự ra quyết định THA, quyết định thu hồi hoặc sửa đổi, bổ sung quyết định về THA đã ban hành hoặc để tiếp tục tổ chức việc THA.