Bộ Xây dựng cho biết, tổ chuyên gia liên ngành đang gấp rút nghiên cứu đề xuất mô hình của Quỹ tiết kiệm nhà ở hỗ trợ người có nhu cầu nhưng thu nhập thấp, theo chỉ đạo của Ban chỉ đạo Trung ương. Nhiều ý kiến trái chiều xung quanh mô hình này, đặc biệt là những băn khoăn quanh giá nhà quá cao, mức tiền lương và trích lương quá thấp….

Hàng chục năm không ăn, không tiêu!

Theo tinh thần chỉ đạo của Ban chỉ đạo Trung ương về chính sách nhà ở và thị trường bất động sản thì tổ chuyên gia liên ngành có nhiệm vụ nghiên cứu đề xuất mô hình tổ chức hoạt động của quỹ tiết kiệm nhà ở áp dụng tại Việt Nam. Tổ có trách nhiệm hoàn thành và trình Ban chỉ đạo xem xét vào tháng 11/2011. Mục đích của mô hình quỹ tiết kiệm nhà ở là nhằm hỗ trợ người có nhu cầu nhà ở nhưng thu nhập hạn chế. Nguồn vốn của quỹ sẽ được trích từ tiền lương hàng tháng theo tỷ lệ nhất định để sử dụng đầu tư nhà ở xã hội. Những người tham gia đóng quỹ tiết kiệm nhà ở sau thời gian nhất định sẽ được mua nhà xã hội. Trong trường hợp sau khoảng thời gian đóng quỹ nhất định người đóng quỹ không có nhu cầu mua nhà ở xã hội nữa sẽ được trả lại khi nghỉ hưu với lãi suất bù trượt giá là từ 3-5%.

Tuy nhiên, việc lập quỹ tiết kiệm nhà ở cũng đã vấp phải không ít băn khoăn về tính khả thi. Ông Nguyễn Huy Tưởng, Giám đốc Trung tâm địa ốc Huy Phát (Hà Nội) cho rằng: "Giá nhà đất tại Việt Nam quá cao. Nhất là Hà Nội với mức giá cao nhất nước. Dù giá nhà như hiện nay đang trong thời điểm thấp điểm của bất động sản và giá đã "down" xuống khá nhiều nhưng vẫn quá xa với phần lớn người có nhu cầu mua nhà. Trong khi đó, tiền lương của người dân Việt Nam nói chung vẫn thấp. Với mức giá nhà như vậy thì tất cả lương của dân công chức góp lại trong 10 năm còn khó mua được nhà chứ không nói đến việc trích phần trăm của tiền lương để mua nhà". Theo phép tính này thì 10 năm không ăn tiêu, công chức, viên chức cũng chẳng thể mua được nhà!

Giá nhà hiện nay quá cao so với đồng lương của một công chức. Ảnh: Chí Cường

Không mua cũng phải… nộp?

Về quan điểm nói trên của Thứ trưởng Nguyễn Trần Nam, nhiều ý kiến cho rằng "không ổn". Bởi, vấn đề đặt ra là Quỹ tiết kiệm nhà ở không phải là một Quỹ từ thiện, liệu có thể buộc người không có nhu cầu mua nhà cũng phải trích 1% lương hàng tháng để nộp không? Điều này chắc chắn là rất khó!

Theo ông Tống Văn Nga, Phó Chủ tịch Hiệp hội bất động sản Việt Nam, tại khu vực đô thị trên cả nước hiện vẫn còn khoảng 7 triệu người có nhu cầu thuê, thuê mua nhà ở xã hội với tổng diện tích lên tới 150 triệu m2, tương đương nguồn vốn đầu tư tới 300.000 - 400.000 tỷ đồng. Điều đó cho thấy, nhu cầu nhà ở xã hội rất lớn. Quỹ Tiết kiệm nhà ở sẽ giúp cho người nghèo, những người có thu nhập thấp tăng cơ hội được mua nhà. Nhưng để quỹ có tính khả thi cao, ngoài sự chung sức của cả xã hội cần có sự phối hợp giữa các bộ, ngành có liên quan như: Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước xây dựng Quy chế quản lý quỹ, tham khảo ý kiến chuyên gia, người dân để có cách thức hoạt động hiệu quả. Khi quy chế được thông qua, sẽ công bố rộng rãi để nâng cao tính minh bạch và hiệu quả giám sát sử dụng quỹ. Quỹ nên được thiết lập ở cấp địa phương để có sự phân bổ hợp lý nhất ở mỗi tỉnh. Đồng thời, quỹ tiết kiệm nhà cần phát triển đồng thời với các chương trình nhà ở xã hội để giúp cho những người có thu nhập thấp có cơ hội mua nhà.