Các dự án trên 10ha sẽ phải dành thêm một phần diện tích để xây dựng nhà ở cho thuê. Ảnh: HUY ANH

Nhiều ưu đãi cho doanh nghiệp

Luật Nhà ở năm 2005 có quy định khuyến khích các tổ chức, cá nhân tham gia xây dựng nhà ở để bán, cho thuê, nhưng thời gian qua, các doanh nghiệp (DN) mới chỉ chủ yếu tham gia đầu tư xây dựng nhà ở để bán, kể cả bán cho các đối tượng xã hội với mục đích nhằm thu hồi vốn nhanh mà không chú trọng đến việc đầu tư xây dựng nhà ở để cho thuê. Theo thống kê của Bộ Xây dựng, quỹ nhà ở cho thuê hiện nay chiếm tỷ lệ thấp so với số hộ dân có sở hữu nhà ở. Tính chung cả nước, tỷ lệ nhà cho thuê chỉ chiếm hơn 6,3%, riêng Hà Nội chỉ chiếm 14%, TPHCM chiếm 19%, các đô thị loại 1 chiếm 4%-6% và các đô thị còn lại chỉ chiếm khoảng 4%.

Theo Bộ Xây dựng, việc phát triển nhà ở cho thuê, từng bước thay thế quan niệm có nhà ở phải thông qua việc sở hữu riêng của cá nhân, hộ gia đình là xu hướng phát triển tất yếu của xã hội hiện đại, đồng thời tạo điều kiện để những người có khó khăn về nhà ở có thể tạo lập được chỗ ở ổn định, góp phần vào việc thực hiện tốt chính sách an sinh xã hội. Bên cạnh đó, theo Chiến lược phát triển nhà ở đến 2020 và tầm nhìn đến 2030 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, đến năm 2020 phải tăng tỷ lệ nhà ở cho thuê lên 20% và đến 2030 tăng lên 30% tổng số hộ dân có sở hữu nhà ở tại khu vực đô thị. Chính vì thế, nhằm phát triển nhà ở cho thuê, Bộ Xây dựng đã đề xuất rất nhiều giải pháp để đẩy nhanh việc thực hiện loại hình nhà này.

Cụ thể, để khuyến khích DN tham gia đầu tư xây dựng nhà ở cho thuê, Bộ Xây dựng đề nghị cho các DN được hưởng các ưu đãi như: miễn tiền sử dụng đất; miễn, giảm thuế thu nhập từ hoạt động cho thuê nhà ở; vay vốn ưu đãi hoặc được bù lãi suất khi vay vốn từ Ngân hàng Phát triển Việt Nam, vay vốn từ các Quỹ phát triển nhà ở, Quỹ tiết kiệm nhà ở. Ngoài ra, dự án nhà ở cho thuê còn được tăng hệ số sử dụng đất lên 1,3 lần so với tiêu chuẩn quy hoạch hiện hành; được sử dụng tầng 1 nhà chung cư để kinh doanh thương mại nhằm giảm giá cho thuê nhà ở... Đặc biệt, sau thời hạn 10 năm kể từ ngày bàn giao đưa nhà ở vào sử dụng cho thuê, chủ sở hữu nhà ở thương mại cho thuê được quyền bán nhà ở cho thuê, khi đó những trường hợp được Nhà nước giao đất hoặc cho thuê đất để xây dựng nhà ở cho thuê sẽ chỉ phải nộp 50% tiền sử dụng đất theo giá quy định.

Xây dựng căn hộ diện tích 25m²

Việc phát triển nhà ở cho thuê được Bộ Xây dựng đề xuất thực hiện theo 2 hình thức: Nhà nước trực tiếp đầu tư vốn từ ngân sách hoặc là các DN đầu tư xây dựng nhà ở cho thuê theo cơ chế thị trường, không có sự ưu đãi của Nhà nước. Vốn đầu tư xây dựng nhà ở cho thuê bao gồm: Nhà nước cấp vốn trực tiếp từ ngân sách; sử dụng 30% tiền sử dụng đất thu được của các địa phương; vốn trái phiếu, vốn vay ODA và vốn vay khác từ nước ngoài; vốn vay của các tổ chức tín dụng, vay ưu đãi từ Ngân hàng Phát triển Việt Nam, các quỹ đầu tư, quỹ phát triển nhà ở, quỹ tiết kiệm nhà ở. Đối với vốn ngân sách, tại các địa phương, UBND cấp tỉnh trình HĐND cùng cấp quyết định vốn đầu tư xây dựng nhà ở cho thuê; tại Trung ương thì Bộ Xây dựng trình Thủ tướng quyết định. Đối với vốn xây dựng nhà ở thương mại cho thuê theo cơ chế thị trường thì do các DN xây dựng nhà ở tự huy động theo quy định của pháp luật.

Về diện tích căn hộ cho thuê, dự thảo quy định: đối với nhà cho thuê do Nhà nước đầu tư vốn từ ngân sách thì diện tích tối thiểu là 30m²/căn và tối đa là 60m2/căn. Đối với nhà ở cho thuê do DN đầu tư xây dựng nhưng được hưởng các ưu đãi của Nhà nước thì diện tích tối thiểu là 25m²/căn và tối đa là không quá 70m²/căn, trong đó loại căn hộ có diện tích nhỏ hơn 30m²/căn có số lượng tối đa không vượt quá 15% tổng số căn hộ trong một tòa nhà. Đối với nhà ở thương mại cho thuê theo cơ chế thị trường thì diện tích sàn tối thiểu là 25m²/căn và loại căn hộ có diện tích nhỏ hơn 30m²/căn có số lượng tối đa không vượt quá 15% tổng số căn hộ trong một tòa nhà.

Về giá thuê, nhà cho thuê do ngân sách Trung ương đầu tư thì Bộ Xây dựng ban hành và điều chỉnh giá thuê. Trường hợp do ngân sách địa phương đầu tư, UBND cấp tỉnh, TP ban hành và điều chỉnh giá thuê. Nếu các DN bỏ vốn đầu tư nhưng được Nhà nước hỗ trợ thì DN xây dựng giá thuê (kể cả điều chỉnh giá thuê) và trình UBND cấp tỉnh thẩm định trước khi ban hành, điều chỉnh giá thuê. Nếu là nhà ở thương mại cho thuê theo cơ chế thị trường thì chủ đầu tư quyết định và ban hành giá thuê. Tuy nhiên, để bảo vệ quyền lợi của người thuê nhà, dự thảo cũng quy định rõ, người thuê nhà ở được nộp tiền thuê nhà theo định kỳ hàng hoặc theo thỏa thuận, nhưng tối đa không quá 1 năm/lần; chủ sở hữu nhà cho thuê chỉ được tăng giá thuê nhà ở tối thiểu 3 năm/lần và mỗi lần tăng không vượt quá 15% giá thuê nhà ở ghi trong hợp đồng.