Cao tốc Hạ Long - Vân Đồn. Ảnh: Đỗ Phương

Tìm hiểu vụ việc chúng tôi được biết, năm 2016, thực hiện dự án đường cao tốc Hạ Long-Vân Đồn và cải tạo, nâng cấp QL18A đoạn Hạ Long - Mông Dương, hộ bà Trương Thị Vân bị thu hồi 1.455,9m² đất, trong đó có 400m² đất ở và 1.055,9m² đất trồng cây lâu năm. Theo phương án đã lập và phê duyệt, hộ bà Vân được bố trí 1 ô đất tái định cư. Tuy nhiên, không đồng ý với phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư, bà Vân có đơn khiếu nại, đề nghị được hỗ trợ bổ sung ổn định đời sống cho hộ gia đình, cá nhân phải phá dỡ nhà ở khi Nhà nước thu hồi đất; được hỗ trợ hộ gia đình trực tiếp sản xuất nông nghiệp có diện tích đất nông nghiệp bị thu hồi nhỏ hơn 30% diện tích đất nông nghiệp đang sử dụng; được bổ sung thêm 2 ô đất tái định cư.

Các nội dung khiếu nại của bà Vân đã được Chủ tịch UBND TP Hạ Long giải quyết tại Quyết định số 127/QĐ-UBND ngày 11/1/2018, trong đó chấp nhận 2 nội dung, riêng đối với nội dung đề nghị được bổ sung thêm 2 ô đất tái định cư thì không được chấp nhận. Bà Vân đã tiếp khiếu nội dung này lên tỉnh.

Theo xác minh của Sở Tài nguyên - Môi trường, thửa đất GPMB của hộ bà Vân có nguồn gốc do ông Nguyễn Văn Kỳ khai phá sử dụng vào mục đích làm vườn. Năm 1981, ông Kỳ chuyển nhượng cho bà Vân. Năm 1986, bà Vân xây dựng nhà để ở và làm vườn. Năm 2004, hộ bà Vân được cấp GCNQSDĐ với tổng diện tích 1.764,3m², trong đó công nhận quyền sử dụng 400m² là đất ở và 1.364,3m² đất vườn.

Cơ quan chức năng xác định, gia đình bà Vân bị thu hồi 400m² đất ở (hạn mức giao đất ở tại thời điểm thu hồi đất là 200m²/hộ), nhỏ hơn 2,5 lần hạn mức giao đất ở, công nhận đất ở tại địa phương nên hộ gia đình bà Vân chỉ được bố trí 1 ô đất tái định cư theo khoản 2, Điều 18 Quyết định số 1766/2014/QĐ-UBND của UBND tỉnh.

Về việc năm 2011, bà Vân tặng cho ông Ngô Văn Hải 942,3m² đất nằm trong GCNQSDĐ (trong đó có 170m² đất ở và 772,3m² đất vườn), hợp đồng đã được Phòng công chứng số 1 chứng nhận ngày 27/5/2011, đoàn xác minh Sở Tài nguyên - Môi trường xác nhận bà Vân có quyền tặng cho ông Ngô Văn Hải diện tích đất trên. Tuy nhiên, việc tặng cho này chưa hoàn thành, mới chỉ dừng lại ở việc chứng nhận hợp đồng tại Phòng công chứng số 1, mới làm phát sinh trách nhiệm dân sự giữa người tặng cho và người nhận tặng cho.

Quá trình tặng cho chưa được ghi nhận việc giao diện tích đất tặng cho cùng các giấy tờ có liên quan cho người nhận tặng cho để làm thủ tục tách thửa và đăng ký quyền sử dụng đất với cơ quan nhà nước có thẩm quyền theo quy định. Do vậy, chưa làm phát sinh trách nhiệm quản lý nhà nước đối với phần diện tích đất mà ông Hải đã nhận tặng cho từ bà Vân (diện tích đất tặng cho này chưa được tách thửa, chưa đăng ký đứng tên ông Ngô Văn Hải). Vì vậy, khi bị thu hồi, ông Hải không được xác định là người có đất ở bị thu hồi và không được bố trí tái định cư. Diện tích 170m² đất ở mà ông Ngô Văn Hải được tặng cho vẫn đang là diện tích đất nằm trong GCNQSDĐ cấp cho bà Vân. Do vậy, cơ quan chức năng xác định việc bà Vân được bồi thường diện tích 400m² đất ở ghi trong GCNQSDĐ đã cấp năm 2004 là đúng quy định.

Tuy nhiên, trên thực tế bà Vân có tặng cho ông Hải 942,3m², trong đó có 170m² đất ở và hộ ông Hải đã sử dụng phần diện tích đất này vào mục đích để ở đến thời điểm thu hồi đất và khi bị thu hồi thì hộ ông Hải phải di chuyển chỗ ở và không còn nhà ở, đất ở nào khác. Đối chiếu với quy định tại khoản 6, Điều 18, Quyết định số 1766/2014/QĐ-UBND của UBND tỉnh thì hộ ông Hải đủ điều kiện được giao một ô đất ở tái định cư có thu tiền sử dụng đất. Nội dung trên cũng được thống nhất tại buổi đối thoại ngày 14/8/2020 với đại diện của bà Vân. Ngày 27/8/2020, Chủ tịch UBND tỉnh đã có Quyết định số 3298/QĐ-UBND không chấp nhận nội dung khiếu nại của bà Vân về đề nghị được bổ sung thêm 2 ô đất tái định cư, đồng thời giao UBND TP Hạ Long giao 1 ô đất tái định cư có thu tiền sử dụng đất cho hộ ông Ngô Văn Hải theo quy định.