Đó là phát biểu của Cục trưởng Cục Quản lý công sản (Bộ Tài chính) Phạm Đình Cường tại hội thảo “Kiểm toán thu sử dụng đất với việc tăng cường quản lý thu ngân sách, quản lý đất đại tại các tỉnh thành phố trực thuộc Trung ương” do Kiểm toán Nhà nước tổ chức vừa qua.

Đất đai là vấn đề nóng bỏng, chiếm 70% các vụ khiếu kiện. Ảnh minh họa

Qua các cuộc kiểm toán việc thu tiền sử dụng đất tại Tp. Hồ Chí Minh và các tỉnh miền Đông Nam bộ, các đoàn kiểm toán đã phát hiện hàng loạt sai phạm, kiến nghị truy thu cho ngân sách nhà nước hàng nghìn tỷ đồng.

Các hình thức sai phạm khá đa dạng như việc xác định không đúng đơn giá đất, không đúng tiền đền bù được khấu trừ, miễn giảm tiền sử dụng đất không đúng quy định. Sai phạm xảy ra ở nhiều khâu, nhiều cấp với nhiều dạng khác nhau nên việc kiểm toán, rà soát cũng không thể triệt để được. Theo Kiểm toán Nhà nước, với những con số và kết quả thu được đã cho thấy, thất thoát, tiêu cực trong quản lý sử dụng đất khá lớn.

Việc kiểm soát được giá đất trên thị trường hiện nay cũng là vấn đề khiến các cơ quan quản lý “đau đầu”. Giá đất được ban hành theo từng năm, nhưng có khi lạc hậu hàng chục lần so với giá thị trường. Bên cạnh đó, việc tính tiền sử dụng đất theo giá thị trường tại Nghị định 69/CP cũng đã nảy sinh nhiều bất cập. Ví như quy định “căn cứ giá đất chuyển nhượng trên thị trường để áp cho một số trường hợp” hay việc quy định “giá đất trong điều kiện bình thường... được hình thành từ những giao dịch thực tế mang tính phổ biến...” là những quy định khó có thể áp dụng vào thực tế. Hơn nữa, đến thời điểm này, Bộ Tài chính vẫn chưa ban hành thông tư hướng dẫn quy trình xác định giá đất tính tiền sử dụng đất theo giá thực tế trên thị trường, tiền đền bù và hỗ trợ về đất theo giá thị trường…

Dưới góc nhìn của doanh nghiệp bất động sản thì trong lĩnh vực đất đai có 3 “cái nhất” nữa: Thủ tục nhiêu khê nhất - vì qua rất nhiều khâu, nhiều luật, nhiều Nghị định chồng nhau, thời gian kéo dài; Mua khó khăn nhất - mua một thửa đất có khi phải thương lượng với cả dòng tộc, giá mua có khi gấp 60 lần giá quy định; Đóng thuế vô lý nhất - Nhà nước thu thuế đất theo giá thị trường, cho dù mảnh đất của Nhà nước hay doanh nghiệp đầu tư cũng như nhau, nhưng đất của doanh nghiệp đầu tư (thực chất là bỏ tiền “mua”) thì chỉ được khấu trừ từ 1-10%, nên được xem như doanh nghiệp phải bỏ tiền “mua” lại đất do mình đầu tư.