Nhiều khu vực trong phố cổ có kiến trúc nhà mặt phố lộn xộn, không giống ai

Quy định chi tiết tới từng mét vuông

Theo Sở QH-KT Hà Nội, Khu phố cổ Hà Nội có diện tích khoảng 82 ha, bao gồm 10 phường (Đồng Xuân, Hàng Buồm, Hàng Đào, Hàng Gai, Cửa Đông, Hàng Mã, Hàng Bạc, Hàng Bồ, Hàng Bông, Lý Thái Tổ) thuộc quận Hoàn Kiếm, với 79 tuyến phố và 83 ô phố. Khu phố cổ được xác định: phía Bắc giáp phố Phan Đình Phùng, Hàng Đậu; phía Đông giáp phố Trần Nhật Duật và Trần Quang Khải; phía Tây giáp phố Phùng Hưng; phía Nam giáp các phố Hàng Thùng, Cầu Gỗ, Hàng Gai, Hàng Bông.

Bên cạnh các thông tin quan trọng về quy hoạch, không gian cảnh quan, danh mục các công trình, tuyến phố có giá trị cần bảo tồn, cải tạo... nội dung được người dân đặc biệt quan tâm là các quy định rất cụ thể về hoạt động xây dựng trong khu phố cổ. Theo quy định mới, gần như tất cả các công trình mặt phố cổ đều không được phép cao quá 12 m, tương đương 3 tầng. Chỉ có một số rất ít tuyến phố các công trình được phép cao tới 16-20m như Phan Đình Phùng, Trần Nhật Duật...

Khác với các khu vực khác ở Hà Nội, mỗi cái tên trong danh mục 79 tuyến phố và 83 ô phố tại khu phố cổ được quy định chi tiết tới từng con số về mật độ, số tầng cao được phép xây dựng và khoảng lùi công trình kèm theo các ghi chú cẩn thận. Đơn cử, ô phố số 63 với các phố, ngõ xung quanh (Hàng Bạc, Hàng Bè, Chợ Hàng Bè, Ngõ Trung Yên), được ghi rõ là ô phố dân cư mật độ cao, có trường mầm non Đinh Tiên Hoàng, đình Trung Yên, nhà cổ số 47, 51 Hàng Bạc... lớp nhà mặt phố được phép từ 1-3 tầng, tương đương 6-12m; lớp phía sau từ 2-4 tầng, tương đương 10-16 m...

UBND TP nhấn mạnh, việc cải tạo khu vực lõi bên trong các ô phố, nâng cấp hạ tầng, môi trường sống theo hướng tăng cường không gian mở, bổ sung cây xanh và cải tạo hệ thống hạ tầng. TP sẽ xem xét lộ trình thay thế mái tôn, mái tạm bằng vật liệu bền vững theo hướng sử dụng mái dốc, lợp ngói phù hợp điều kiện sử dụng trong phố cổ. Đồng thời, phải dỡ bỏ các chi tiết, vật, kiến trúc cơi nới, lấn chiếm không gian ngoài chỉ giới đường đỏ; các biển hiệu, biển quảng cáo, vật che chắn cũ, bẩn, tạm bợ và trái với quy định.

Không tầng hầm, không trung tâm thương mại lớn

Trong khu phố cổ, UBND TP yêu cầu không xây dựng tầng hầm (trừ các phố Trần Quang Khải, Trần Nhật Duật, với một số điều kiện cụ thể). Ngoài ra, trong phố cổ, không xây dựng các trung tâm thương mại lớn và các công trình nhà ở mới làm tăng dân số, tăng mật độ xây dựng, tăng quá tải hệ thống giao thông, ảnh hưởng môi trường và các công trình quy mô lớn khác. Nhấn mạnh yêu cầu không bê tông hóa các không gian mở, không gian xanh trong các ô phố, TP yêu cầu công trình nhà ở xây dựng mới phải có kiến trúc hài hòa với tổng thể dãy phố, khu vực. Đối với ô đất trên 70 m2, bắt buộc phải tổ chức sân trong có trồng cây.

Các tổ chức, cá nhân là chủ sở hữu nhà, chủ đầu tư các công trình xây dựng, sửa chữa, cải tạo trong khu vực, nếu vi phạm các quy định trong Quy chế sẽ bị xử lý nghiêm khắc theo quy định. UBND TP yêu cầu, với các công trình vi phạm xây dựng trước khi ban hành Quy chế, phải tháo dỡ các vật liệu xây dựng, che chắn tạm; các không gian sử dụng làm buồng, phòng lấn chiếm không gian hè phố và ngoài chỉ giới đường đỏ. Công trình có ngôn ngữ kiến trúc khác đột biến so với quy định của Quy chế cũng sẽ buộc phải cải tạo theo phương án được cấp thẩm quyền phê duyệt. Công trình sai phép, công trình xây xen cấy vào khu đất của công trình có giá trị đặc biệt, công trình công cộng, các công trình di tích lịch sử - văn hóa sẽ phải phá dỡ...

Các công trình xây dựng liền kề công trình di tích không được phép xây dựng đột biến về quy mô, không sử dụng màu sắc, vật liệu tương phản. Trong phạm vi 10 m mỗi bên (tính từ ranh giới đất công trình di tích), các công trình được xây dựng không quá 2 tầng (8m). Các công trình hiện có trái với quy định này nếu xây dựng sai giấy phép sẽ phải tháo dỡ, cải tạo để phù hợp với quy định. Các chuyên gia về đô thị cho rằng, nếu áp dụng đầy đủ các quy định này, có thể nói, từng mét vuông của khu phố cổ đều được đặt dưới chế tài bảo vệ nghiêm ngặt.