Sau một đêm tỉnh giấc thì 8 doanh nghiệp có cơ sở kinh doanh đầu tư tại phường Ninh Dương, thành phố Móng Cái bị “treo” bởi dự án như: Công ty TNHH xuất nhập khẩu Mỹ Ấn, Quang Phát, Anh Cường, dược phẩm Sunli, gạch Hải Ninh, taxi Móng Cái…

Cuối năm 2018, 8 doanh nghiệp này được UBND thành phố Móng Cái mời dự hội nghị “Lấy ý kiến cộng đồng doanh nghiệp liên quan quy hoạch khu đô thị mới Ninh Dương, thành phố Móng cái (giai đoạn 1)” tổ chức ngày 23/11/2018 tại trụ sở UBND thành phố Móng Cái. Nhìn chung, các doanh nghiệp đều có quan điểm ủng hộ thành phố về chủ trương lập dự án khu đô thị mới, khi hoàn thành đầu tư, dự án sẽ làm thay đổi diện mạo mới cho thành phố Móng Cái, có tác động thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển và thu hút đầu tư cho địa phương, nhưng không đồng tình phạm vi quy hoạch bao trùm hết diện tích đất đang sản xuất kinh doanh của 8 doanh nghiệp.

Các doanh nghiệp đã có văn bản gửi tới UBND thành phố Móng Cái đề nghị giải quyết việc thu hồi đất để thực hiện dự án khu đô thị mới Ninh Dương - Móng Cái

Các doanh nghiệp có nguy cơ bị thu hồi đất, hầu hết là các doanh nghiệp vừa và nhỏ, theo kêu gọi đầu tư của địa phương, hơn chục năm nay đã đổ nhiều công sức, tiền bạc vào đây, biến những vùng đồi đất khô cằn, ruộng sâu trũng, thành những mảnh đất sinh lời, đã hoạt động sản xuất kinh doanh ổn định, có nhiều đóng góp cho ngân sách, tạo nhiều việc làm cho xã hội, địa phương, hơn chục năm qua mới chỉ là giai đoạn đầu tư, xây dựng cơ bản, các doanh nghiệp chưa khai thác được nhiều để hưởng lợi từ dự án.

Thời gian đầu là thời gian doanh nghiệp bỏ công sức để “trồng cây”, nay chuẩn bị đến giai đoạn “hái quả” thì thành phố lại thay đổi quy hoạch, cho đơn vị khác được hưởng lợi từ lợi thế thương mại trên khu vực các doanh nghiệp đã đầu tư hạ tầng vào đó. Nếu so với những lời kêu gọi 20 năm trước thì thành phố đã “bội ước” với các doanh nghiệp.

Theo những gì đã thỏa thuận với thành phố, các doanh nghiệp vẫn mong muốn được tiếp tục phát triển sản xuất kinh doanh theo dự án đầu tư đã được UBND tỉnh ký hợp đồng cho thuê sử dụng đất 50 năm, thành phố nghiên cứu, điều chỉnh lại quy hoạch khu đô thị mới Ninh Dương, thành phố Móng Cái (giai đoạn 1), trong đó giữ nguyên phần hiện trạng cho các cơ sở sản xuất, kinh doanh bám hai bên trục đường Hòa Bình, đến giai đoạn thích hợp hơn sẽ chuyển đổi.

8 doanh nghiệp đã có văn bản gửi tới UBND thành phố Móng Cái (Công văn số 81/CV-XNKTS ngày 30/11/2018) nhưng đến nay vẫn chưa được thành phố trả lời và hiện nay thành phố đã công khai thông tin quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500 khu đô thị mới Ninh Dương - giai đoạn 1 trên trục đường Hòa Bình, khu vực phường Ninh Dương, thành phố Móng Cái. Chính thông tin công khai này đã đẩy các doanh nghiệp vào một tình thế hết sức khó khăn.

Quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500 Khu đô thị mới Ninh Dương - giai đoạn 1 trên trục đường Hòa Bình, khu vực phường Ninh Dương, thành phố Móng Cái

Theo thông báo số 51/TB-UBND ngày 26/02/2020 của UBND thành phố Móng Cái “V/v thu hồi đất để giải phóng mặt bằng dự án: Khu đô thị mới Ninh Dương (giai đoạn 1) tại phường Ninh Dương, thành phố Móng Cái”, tính từ khi nhận được thông báo của thành phố sẽ thu hồi đất của doanh nghiệp để thực hiện dự án (tháng 10/2018) tới nay đã gần 2 năm, các doanh nghiệp không triển khai được gì ở mặt bằng có thông báo thu hồi, trong khi vẫn phải chi phí cho người quản lý, trông coi cơ sở vật chất và hàng năm vẫn phải trả tiền thuê đất của Nhà nước.

Gần 2 năm nay, tài sản của các doanh nghiệp bỏ tiền ra đầu tư không phát huy khai thác được, sản xuất kinh doanh bị ngưng trệ trong khi vẫn trả tiền thuê đất cho nhà nước, bạn hàng rời bỏ khi có thông tin doanh nghiệp chuẩn bị di chuyển, nếu để kéo dài, các doanh nghiệp lại càng gặp khó khăn.

Câu hỏi đặt ra là đến khi nào thành phố lập xong phương án đền bù GPMB và các doanh nghiệp nhận được tiền đền bù? Khi nào các doanh nghiệp được thành phố bàn giao địa điểm tái định cư để có kế hoạch, yên tâm đầu tư, ổn định và phát triển sản xuất ở địa điểm mới?

Kỳ lạ là thành phố Móng Cái còn nhiều khu đất có thể quy hoạch xây dựng khu đô thị được, tại sao nhất thiết phải thu hồi đất các doanh nghiệp đang ổn định sản xuất kinh doanh, gây xáo trộn không cần thiết và tốn kém khi đền bù, giải phóng mặt bằng, lãng phí tài sản của doanh nghiệp, nhà nước và xã hội.

Một doanh nghiệp có đất bị thu hồi tại Ninh Dương - Móng Cái

Mặt khác, theo một số doanh nghiệp có đất bị thu hồi cho biết: “chúng tôi được biết đây là dự án quy hoạch nhằm thu hồi đất của các doanh nghiệp chúng tôi giao cho doanh nghiệp khác để kinh doanh bất động sản, chứ không phải Nhà nước thu hồi đất để sử dụng vì mục đích công cộng. Tại sao thành phố không để cho các doanh nghiệp trong khu vực này được trực tiếp thực hiện dự án, mà lại để cho doanh nghiệp khác thực hiện và hưởng lợi. Nếu vấn đề này không được giải quyết thỏa đáng sẽ là tiền đề tạo ra những vụ việc khiếu kiện đông người, kéo dài, giữa bên muốn thôn tính chiếm đoạt và bên bảo vệ quyền lợi của mình”.

Trước tình hình trên, các doanh nghiệp đề xuất với thành phố: nếu dự án trên chưa có điều kiện khả thi triển khai trong thời gian tới (có thể là một trong các lý do: dự án chưa có chủ đầu tư; tình hình kinh tế-chính trị hiện nay chưa phù hợp để thực hiện có hiệu quả dự án; thành phố chưa có tiền đền bù, chưa có quỹ đất để tái định cư cho các doanh nghiệp bị thu hồi đất… ) thì đề nghị thành phố xem xét quyết định cho dừng dự án hoặc tạm hoãn dự án ít nhất là 10 năm để các doanh nghiệp tiếp tục phát huy tài sản, cơ sở vật chất hiện có, đỡ phần nào thiệt hại không đáng có gây ra cho các doanh nghiệp.

Nếu dự án vẫn triển khai theo kế hoạch, UBND tỉnh cần có ý kiến để UBND thành phố Móng Cái sớm trả lời bằng văn bản cho các doanh nghiệp có đất bị thu hồi biết: về tiến độ thời gian bàn giao địa điểm tái định cư; kế hoạch và tiến độ kiểm đếm, đền bù giải phóng mặt bằng khu vực thu hồi đất cho dự án.