Nay qua tìm hiểu tôi được biết nhà đó nhà nước không còn sử dụng nữa mà cho người khác thuê làm cơ sở kinh doanh. Vậy tôi có thể yêu cầu nhà nước trả lại nhà hay không?

Thanh Tâm (An Biên, Kiên Giang)

Luật sư TRẦN THỊ MIỀN trả lời: Rất khó trả lời cụ thể câu hỏi của ông khi chúng tôi chưa rõ tình trạng pháp lý của căn nhà. Xin cung cấp cho ông một số quy định liên quan để ông có cơ sở thực hiện.

Theo Điều 7 Nghị định số 127 ngày 10-10-2005 của Chính phủ (hướng dẫn thực hiện việc giải quyết đối với một số trường hợp cụ thể về nhà đất trong quá trình thực hiện các chính sách quản lý nhà đất và chính sách cải tạo XHCN trước ngày 1-7-1991), đối với nhà ở mà nhà nước đã trưng dụng có thời hạn của hộ gia đình, cá nhân theo quy định tại khoản 1 Điều 7 của Nghị quyết số 755/2005 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội thì chủ nhà có thể liên hệ với UBND cấp tỉnh để được xem xét, giải quyết.

Cơ quan này có trách nhiệm kiểm tra hồ sơ gốc về nhà ở mà nhà nước đã trưng dụng, thời hạn trưng dụng ghi trong giấy tờ trưng dụng và xác định chủ sở hữu không thuộc diện phải thực hiện các chính sách quy định (như cải tạo nhà đất cho thuê, cải tạo công thương nghiệp tư bản tư doanh có liên quan trực tiếp đến nhà đất v.v…). Tiếp đó, kiểm tra hiện trạng nhà ở mà nhà nước đã trưng dụng có thời hạn. Nếu nhà đất đó không thuộc diện được giao lại theo quy định thì phải thông báo để đương sự biết rõ lý do. Nếu nhà ở đó thuộc diện được giao lại nhưng không thuộc một trong các trường hợp quy định thì chủ tịch UBND cấp tỉnh ra quyết định giao lại nhà ở đó cho chủ sở hữu.

Trong quyết định giao lại nhà ở phải ghi rõ tên người được giao lại, diện tích nhà ở giao lại, thời gian thực hiện giao lại và cơ quan có trách nhiệm bàn giao nhà ở đó.

Trường hợp nhà ở thuộc diện được giao lại nhưng nhà ở đó thuộc một trong các trường hợp quy định tại Điều 9 của Nghị quyết số 755/2005 (nhà đã được xác lập sở hữu toàn dân, đã chuyển sở hữu cho người khác v.v…) thì chỉ đạo cơ quan có chức năng lập phương án bồi thường theo quy định hiện hành về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi nhà nước thu hồi đất để trình chủ tịch UBND cấp tỉnh quyết định việc bồi thường, trừ trường hợp các bên có thỏa thuận khác.