“Chất lượng quy hoạch sử dụng đất còn thấp, thiếu tính khả thi, nhiều trường hợp theo phong trào. Quy hoạch sử dụng đất và quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội, quy hoạch xây dựng còn chồng chéo. Quy hoạch các khu công nghiệp, quy hoạch phát triển đô thị, khu dân cư... chưa thống nhất”. Nhiều tồn tại trong quy hoạch sử dụng đất đã được ông Lưu Văn Thịnh - Tổng cục quản lý đất đai chỉ rõ tại hội thảo “Quy hoạch sử dụng đất” do Viện Chiến lược, chính sách tài nguyên và môi trường - Bộ TN&MT tổ chức ngày 1-10.

Theo ông Thịnh, việc quy hoạch để chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp, nhất là đất chuyên trồng lúa nước sang mục đích khác chưa được tính toán kỹ. Nhiều địa phương còn sử dụng đất chuyên trồng lúa nước để xây dựng các khu công nghiệp, dẫn đến nhiều hộ dân thiếu đất hoặc không có đất sản xuất. Một số địa phương cũng chưa được thực hiện đúng quy hoạch sử dụng đất. Cụ thể, có nhiều chủ đầu tư được giao đất, cho thuê đất hoặc tự thỏa thuận nhận chuyển nhượng đất nông nghiệp để thực hiện dự án nằm ngoài phạm vi quy hoạch đã được duyệt. Việc điều chỉnh hoặc hủy bỏ quy hoạch không còn phù hợp với thực tế chưa được các nơi coi trọng. Nhiều cơ quan nhà nước có thẩm quyền không điều chỉnh hoặc hủy bỏ quy hoạch đối với khu vực quy hoạch đã quá thời hạn ba năm, kể từ ngày công bố.

Theo PGS Huỳnh Đăng Hy, Hội Quy hoạch phát triển đô thị VN, cần hạn chế tối đa việc sử dụng đất nông nghiệp để xây dựng đô thị. Ảnh: HTD

“Điều quan trọng là chúng ta chưa có chế tài đủ mạnh để xử lý việc thực hiện không đúng quy hoạch sử dụng đất. Tình trạng lấn chiếm đất, tự chuyển mục đích sử dụng đất không theo quy hoạch chưa được phát hiện và xử lý kịp thời. Điều này dẫn đến khi thực hiện quy hoạch, chi phí bồi thường vượt quá dự kiến ban đầu, không hợp lý về mặt kinh tế trong đầu tư hoặc không đủ khả năng triển khai quy hoạch” - ông Thịnh chỉ rõ.

Để việc sử dụng đất có hiệu quả, theo PGS Huỳnh Đăng Hy - Hội Quy hoạch phát triển đô thị VN, cần hạn chế tối đa việc sử dụng đất nông nghệp, đặc biệt là đất trồng lúa nước để xây dựng đô thị. Thay vào đó, phải tận dụng tối đa đất trống, đất sử dụng lãng phí kém hiệu quả tại các đô thị hiện có; đồng thời khuyến khích sử dụng đất đồi, đất hoang hóa, đất chưa sử dụng, đất lấn biển, đất khai thác mỏ đã được phục hồi.