Các hẻm u tối, lụp xụp trong khu Mả Lạng. Ảnh: P.V

Nơi ánh sáng là thứ xa xỉ

Nhìn bên ngoài, ít ai biết đằng sau những tuyến đường buôn bán sầm uất, những tuyến đường vào khu Mả Lạng như một mê trận với hàng loạt con hẻm nhỏ chạy loằng ngoằng, có đoạn chỉ đủ để một chiếc xe máy đi qua. Khoảng hơn 500 hộ dân với gần 1.500 con người đang phải sinh sống trong những căn nhà nhỏ lụp xụp, rách nát, tối om, có căn chỉ từ 4-7m2.

Bà Hai - một hộ dân ở đây - cho biết, người dân Mả Lạng đa phần sống bằng nghề buôn bán ve chai, thợ hồ, chạy xe ôm…, cuộc sống cơ cực. Ở khu “ổ chuột” này, ban ngày cũng như ban đêm, ánh sáng chỉ thấy rõ ở phía ngoài đường lớn, còn phía trong các hẻm luôn u tối, không khí ẩm thấp bao trùm những căn nhà xập xệ. Nhiều gia đình cũng cố gắng gom góp được chút tiền để sửa chữa lại nhà cửa cho đỡ dột nát, song vì Mả Lạng nằm trong khu vực giải tỏa để làm dự án, nên không được chính quyền quận cho phép. Ở đây có dự án lâu rồi, nhưng chưa thấy làm. Vậy là, hàng trăm hộ dân với hàng nghìn người cứ phải sống trong cảnh nghèo khó, bẩn thỉu để đợi thành phố họp bàn việc giải tỏa, bố trí nơi ở mới… “nhưng đợi cả nửa đời người rồi...”, bà Hai nói.

Ông Hồ Văn Bông - một cư dân sinh sống ở đây gần nửa đời người - chia sẻ: “Chúng tôi là cư dân dự án này, chịu ảnh hưởng cuộc sống treo 20 năm rất tha thiết mong muốn các cấp lãnh đạo chính quyền quan tâm và cho chúng tôi được biết khi nào người dân sẽ được đền bù xong, khi nào sẽ giải tỏa, tái định cư như thế nào? Đã nhiều lần chúng tôi được các cấp chính quyền lãnh đạo quận họp với cư dân rồi hứa hẹn, nhưng năm này sang tháng nọ, mọi việc vẫn giậm chân tại chỗ”.

Sự bức xúc của người dân nơi đây là điều có thể dễ hiểu khi câu chuyện giải tỏa khu vực này để xây dựng thành khu đô thị hiện đại bậc nhất được chính quyền thông báo cho người dân từ 20 năm trước với lời hứa khi dự án được triển khai, tất cả hộ dân sẽ được đền bù bằng tiền thỏa đáng hoặc được bố trí tái định cư tại chỗ. Thế nhưng giờ đây, Mả Lạng vẫn là một khu “ổ chuột”.

Khổ vì “đất vàng”

Quay trở lại dự án ở khu Mả Lạng, theo tìm hiểu, năm 2000, UBND TP đã giao dự án giải tỏa khu dân cư Mả Lạng để xây dựng khu trung tâm thương mại do Tổng Công ty Địa ốc Sài Gòn làm chủ đầu tư. Chủ đầu tư ra thông báo cho từng hộ dân về kế hoạch đền bù nhưng rồi không thực hiện được. 7 năm sau, năm 2007, cư dân Mả Lạng được thông báo dự án chuyển cho nhà đầu tư mới là Công ty TNHH Tập đoàn Bitexco. Chủ đầu tư mới lại thông báo cho người dân về kế hoạch đền bù giải tỏa, nhưng rồi một lần nữa, mọi việc chìm vào quên lãng.

Ông Lương Quí Hoà - Trưởng ban Bồi thường giải phóng mặt bằng quận 1 - cho biết, báo cáo mới nhất có 1.336 căn hộ bị ảnh hưởng từ dự án khu Mả Lạng. Tuy nhiên hiện nay, vẫn còn 3 hộ tranh chấp và không đồng ý cho đo đạc dẫn đến việc khảo sát gặp khó khăn. Giá bán và giá cho thuê căn hộ tái định cư tại dự án vẫn đang được UBND quận 1 tìm đơn vị tư vấn, thẩm định để xác định giá theo quy định pháp luật, phù hợp thị trường.

Những người dân ở khu Mả Lạng cũng cho hay, dù cuộc sống chật chội và còn nhiều khó khăn nhưng đa số đều muốn sinh sống ở đây. Họ cho rằng, quận 1 vẫn là khu vực dễ kiếm tiền nhất, giao thông thuận tiện, nếu phải di dời tới nơi khác họ cũng chưa biết làm gì để sống. Chính vì thời gian quy hoạch treo quá dài nên hiện nay, câu chuyện khó tìm tiếng nói chung về giá đền bù đang là rào cản lớn. Bởi vì nếu buộc phải di dời thì những người dân ở đây cũng đồng thuận, với điều kiện giá đền bù phải hợp lý.

“Nếu chủ đầu tư không đủ khả năng tiếp tục theo đuổi dự án, chúng tôi mong muốn chính quyền nên sớm đưa ra quyết định hủy bỏ quy hoạch treo dự án này. Còn nếu tiếp tục làm thì nên đấu giá công khai để quyền lợi của người dân, nhà nước và doanh nghiệp được hài hòa, cân đối. Theo chúng tôi được biết, chính chủ đầu tư cũng đang giậm chân tại dự án Thanh Đa mà vừa qua thành phố thu hồi đấu giá công khai thì đã có hơn 10 nhà đầu tư quan tâm. Rất mong các cấp chính quyền nhanh chóng có những động thái mạnh mẽ để cuộc sống chúng tôi ổn định” - ông Hồ Văn Bông bức xúc.