Khóc dở, mếu dở vì không được chia tách thửa

Theo phản ánh của hàng trăm người dân tại các địa bàn thành phố Hải Phòng, suốt nhiều tháng nay (kể từ tháng 3/2020 đến nay) mọi hồ sơ xin chia tách thửa đất ở bị ách tắc tại Sở Tài nguyên và Môi trường Hải Phòng (Sở TN&MT) hoặc bị trả lại, khiến họ gặp nhiều khó khăn trong việc ổn định cuộc sống.

Thửa đất 1.300m2 của gia đình cụ Bì (quận Hải An) suốt 3 năm nay chờ tách không được vì nằm gần quy hoạch của dự án cây Lim

Tại phường Đằng Hải, quận Hải An, Hải Phòng không ai không ái ngại cho hoàn cảnh gia đình cụ Nguyễn Công Bưởng, 89 tuổi và vợ là cụ Nguyễn Thị Bì, 88 tuổi khi sở hữu 1.300m2 đất thổ cư nhưng không thể chia cho các con khi đã "gần đất xa trời".

Lê đôi chân trong chiếc xe tập đi tự chế sau trận bạo bệnh hoành hành, cụ Nguyễn Công Bưởng bức xúc nói: "Đất của tôi vốn trước đây thuộc xã Đằng Hải (huyện An Hải), nay do chuyển địa giới hành chính, đất thuộc về phường Đằng Hải (quận Hải An). Cả gia đình có 1.300m2 đất do cha ông để lại.

Cảnh nhà có 2 vợ chồng và 5 đứa con, đứa nào cũng đều đã xây dựng gia đình, có 3 đứa bám trụ ở cùng bố mẹ trên mảnh đất này. Năm 2017, tôi cố gắng làm xong cái giấy bìa đỏ (GCNQSDĐ-PV) để còn chia cho các con, phần thì bán đi để chữa bệnh, dưỡng già. Nhưng khổ nỗi, hồ sơ đưa lên đề nghị tách thửa không được tiếp nhận, giải quyết vì lý do đất nằm sát vùng quy hoạch tái định cư cây Lim và trong vùng quy hoạch tỷ lệ 1/2000.

Các con tôi khốn khổ, nhẫn nhịn tiếp tục cảnh sống trong gian nhà cấp 4 xây tạm cũ nát, chỉ trực đổ. Có đợt mưa lớn, cả gia đình tôi như bị cô lập bởi nước lũ dâng lên. Đồ đạc trong nhà theo nước sơ tán, vừa nhìn nước dâng, nghĩ tới việc tách thửa đất bị từ chối lại thấy nghẹn trong lòng".

Hồ sơ thửa đất hơn 1.000m2 ở quận Dương Kinh từ tháng 7/2020 vẫn chưa được chấp nhận

Tại quận Dương Kinh, trường hợp chị Nguyễn Ngọc Uyên làm hồ sơ xin tách thửa chờ đợi hơn 7 tháng trời từ ngày nộp hồ sơ xin tách thửa mới nhận được kết quả thông báo "Đất nằm trong tỉ lệ 1/2000 làm dải cây xanh, xây dựng đường nên không được tách". Theo lời chị Uyên, đất của chị nguyên thửa có 200m2 thuộc loại đất ở lâu dài (thửa số 41, bản đồ số 44, TDP Đông Lãm, phường Đa Phúc, q.Dương Kinh). Sau khi tách bán đi 80m2, chị còn 120m2. Nay, chị làm thủ tục tách tiếp 40m2 để bán thì không được.

"Họ nói đất của tôi nằm trong vùng quy hoạch tỷ lệ 1/2000 làm dải cây xanh và xây dựng đường nhưng đến giờ chưa có bất cứ quyết định hay thông báo thu hồi đất hay bản đồ quy hoạch tỷ lệ 1/500. Có lẽ họ đã nhầm vì phần đất nằm trong quy hoạch dự án cây xanh trên lại nằm ở phần đất 80m2 tôi đã bán, riêng 40m2 đất này thì không nằm trong quy hoạch trên và hoàn toàn phù hợp quy hoạch đất ở. Vừa qua, Sở TNMT đã viết thư xin lỗi tôi về sự chậm trễ này nhưng đến giờ, đã hơn 7 tháng hồ sơ của tôi vẫn chưa được giải quyết" - chị Uyên bức xúc cho biết.

Mỗi lần nhắc tới chuyện tách thửa chia cho các con và dưỡng già, cụ Bì lại bức xúc

Chị Nguyễn Thị Oanh, ở khu dân cư số 1 phường Tràng Cát, quận Hải An cho biết: "Tôi có mua 1 mảnh 54m2 đất thổ cư được tách từ bìa tổng 162m2 ở Tràng Cát từ tháng 9/2020 và làm thủ tục cấp bìa đỏ riêng cũng không được Sở TN&MT cấp. Kế hoạch xây nhà để cuối năm sinh con nay đã đổ bể. Hiện tôi lại phải thuê tiếp nhà trọ chờ sinh con vì không có bìa đỏ không được cấp phép xây dựng".

Tương tự, tại huyện An Dương, quận Dương Kinh, Lê Chân…, tình trạng trả lại hồ sơ xin tách thửa đã không còn xa lạ. Nhiều gia đình, cá nhân có đất muốn chia thửa cho con, hay bán đi lấy tiền phục vụ công việc, nhu cầu sống đều "khóc dở mếu dở".

Cũng theo phản ánh của nhiều hộ dân, trước đây, khi việc cấp GCNQSĐ nói chung và cấp lại GCNQSĐ do tách thửa nói riêng giao cấp quận, huyện thì tiến độ giải quyết rất nhanh, thuận tiện. Nhưng kể từ khi (15/3/2020) việc cấp GCNQSD đất đối với loại đất biến động quyền sở hữu quá phức tạp, thời gian chờ đợi kéo dài và nhiêu khê.

Vì sao Sở TN&MT Hải Phòng không cấp GCNQSD đối với đất tách thửa?

Tại quận Dương Kinh, Đồ Sơn, huyện An Dương và các quận, huyện khác trên toàn thành phố…, hồ sơ xin chia tách thửa khi chuyển lên Sở TNMT thành phố Hải Phòng hầu hết đều bị quay đầu, không thực hiện việc cấp biến động Giấy chứng nhận quyền sử dựng đất (gọi tắt là bìa đỏ).

Lý giải cho hành động này, Sở TNMT đã có báo cáo số 3569 ngày 02/10/2020 gửi UBND thành phố với nội dung "việc tiếp nhận, giải quyết hồ sơ có nhiều bất cập". Cụ thể, Sở TN&MT nêu: "Việc tách thửa đất của các hộ dân để xây dựng kinh doanh nhà ở trên địa bàn các quận huyện gây nguy cơ áp lực với hạ tầng kỹ thuật (hè, đường, hệ thống cấp điện, thoát nước, phòng cháy v.v…; tiềm ẩn hình thành khu dân cư tự phát, manh mún; có khả năng gây khó khăn khi thực hiện giải phóng mặt bằng (GPMB), làm tăng giá trị phải bồi thường GPMB, bố trí tái định cư khi thực hiện các dự án...".

Tại báo cáo này, Sở TN&MT Hải Phòng còn viện dẫn hiện nay trên địa bàn đang triển khai nhiều dự án trọng điểm tại các quận, huyện tại Hồng Bàng, Lê Chân, Hải An, Thủy Nguyên, Vĩnh Bảo, Tiên Lãng v.v…, và có những thửa đất nằm trong quy hoạch tỉ lệ 1/2000 được phê duyệt vào trồng cây xanh, công trình công cộng không phù hợp đất ở nên không đủ điều kiện cấp bìa đỏ.

Trước quan điểm trên của Sở TN&MT, Sở Tư pháp Hải Phòng đã có văn bản báo cáo UBND thành phố, "bác" nội dung của Sở TN&MT: "Việc tách thửa đất đã được cấp Giấy chứng nhận là quyền của người sử dụng đất; khi người sử dụng đất tách thửa thì được Nhà nước cấp GCNQSD đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền đất đối với phần diện tích được tách thửa"...

Cũng tại công văn này, Sở Tư pháp Hải Phòng nhấn mạnh: "Quy định của pháp luật về thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất không hạn chế quyền tách thửa của người sử dụng đất khi đã có quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất" và khẳng định Công văn số 3569/STNMT không phù hợp với các quy định của pháp luật hiện hành.

Căn cứ các quy định của pháp luật cùng ý kiến của Sở Xây dựng, Sở Tư pháp tại các văn bản trên, ngày 30/10/2020, UBND thành phố có văn bản số 6810 chỉ đạo Sở TN&MT thực hiện các thủ tục chia, tách thửa đất và các thủ tục cấp GCNQSDĐ, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất cho công dân theo đúng thẩm quyền và quy định của pháp luật.