Mới đây, các cơ quan liên ngành đã kiến nghị UBND Hà Nội ra quyết định thu thêm 1.400 tỷ đồng tiền sử dụng đất đối với chủ đầu tư khu đô thị Nam Thăng Long (Ciputra), sau khi số tiền sử dụng đất mà Hà Nội tạm tính cho doanh nghiệp này chỉ là 313 tỷ đồng từ năm 2004.

Cùng với đó, báo cáo sơ bộ của Cục Thuế Hà Nội cho thấy, Thành phố hiện có 1.600 lô đất của các doanh nghiệp cũng không có giấy tờ hợp lệ, trong số đó có 22% cơ quan thuế đã tiến hành tạm thu tiền sử dụng đất.

Câu hỏi được các đại biểu Hội đồng Nhân dân thành phố Hà Nội đặt ra tại phiên chất vấn sáng 5/7 là, với thực tế đó, tại sao Thành phố vẫn tiến hành tạm thu tiền sử dụng đất đối với các trường hợp nêu trên, liệu có gì chưa rõ ràng và sai quy định hay không. Đáng chú ý, trong số gần 10 đại biểu phát biểu, hầu hết các đại biểu đều quan tâm, đặt câu hỏi chất vấn đối với nội dung này.

Theo Phó chủ tịch UBND Hà Nội Nguyễn Huy Tưởng, việc Hà Nội có đến 1.123 doanh nghiệp, tổ chức chưa có hợp đồng thuê đất hiện nay có nhiều nguyên nhân, trong đó chủ yếu là do hồ sơ phức tạp, kéo dài, thất lạc từ hàng chục năm trước. Nhưng do phải đảm bảo về ngân sách nên ngành thuế vẫn phải tiến hành thu thuế sử dụng đất với cách thức là tạm thu.

Hơn nữa, bản thân các khu đất của các doanh nghiệp, dù chưa có đủ hồ sơ nhưng họ lại đã và đang sử dụng từ nhiều năm nay với mục đích là sản xuất kinh doanh, nên nhà nước vẫn phải thu tiền sử dụng đất, nếu không sẽ thất thu cho ngân sách.

Trả lời chất vấn của đại biểu Phạm Thị Thanh Mai, rằng cơ sở pháp lý nào cho việc tạm thu, có đúng pháp luật không và tại sao khu đất không đúng quy hoạch vẫn tạm tính tiền sử dụng đất, Phó chủ tịch Nguyễn Huy Tưởng, cho biết Luật Quản lý thuế cho phép Hà Nội làm như vậy.

Cụ thể là cơ quan thuế, trong quá trình quản lý thu, nếu khoản thu nào mà doanh nghiệp chưa chứng minh được thì cơ quan thuế có quyền ấn định mức tạm thu.

Do đó, việc Hà Nội tạm tính tiền sử dụng đất cho hàng nghìn trường hợp nói trên là đúng pháp luật.

Trước câu hỏi, liệu việc tạm tính tiền sử dụng đất có làm ngân sách thất thu hay không bởi tạm tính thường tính thấp hơn giá trị thực, thì Phó chủ tịch Hà Nội phủ nhận điều đó.

“Tôi khẳng định việc tạm thu và thu chính thức chỉ khác nhau về diện tích do hồ sơ chưa đầy đủ. Còn cách tính, đơn giá là như nhau nên không thể thất thu cho ngân sách. Thậm chí có trường hợp tạm thu còn cao hơn khi tính thu đủ”, ông Tưởng nói

Tuy nhiên, Phó chủ tịch Hà Nội cũng thừa nhận, việc tạm thu tiền sử dụng đất hiện nay là trên cơ sở doanh nghiệp tự khai báo.

Trong khi đó, theo một số đại biểu, sở dĩ Hội đồng Nhân dân đưa nội dung tạm thu tiền sử dụng vào nội dung chất vấn kỳ này, bởi thực tế đây là đang vấn đề khá nổi cộm của Hà Nội. Đơn cử, mới đây, Sở Tài chính Hà Nội và các cơ quan liên ngành đã kiến nghị UBND Thành phố ra quyết định thu thêm 1.400 tỷ đồng tiền sử dụng đất đối với Công ty Nam Thăng Long - chủ đầu tư khu đô thị Nam Thăng Long (Ciputra), sau khi số tiền sử dụng đất mà Hà Nội tạm tính cho doanh nghiệp này chỉ là 313 tỷ đồng.

“Sự khác biệt quá lớn giữa tạm thu và tính đủ của một dự án đã lên tới hơn 1.000 tỷ đồng. Liệu số tiền thất thu đối với tất cả các dự án tạm thu hiện nay sẽ lớn đến mức nào. Hơn nữa, khoảng thời gian giữa tạm thu và thu đủ của dự án này cũng lên tới 10 năm”, một đại biểu nói.