Gian nan trả nợ đất dịch vụ cho người dân. (Ảnh: PV/Vietnam+)

Thế nhưng, cho đến nay, nhiều địa phương có nhu cầu đất dịch vụ lớn (như Hoài Đức, Quốc Oai, Ba Vì, Đông Anh, Thanh Trì, Mê Linh) tiến độ giao đất dịch vụ vẫn còn chậm, thậm chí có huyện còn chưa giao được thửa đất nào cho người dân.

Tính đến hết quý II/2014, các quận, huyện mới trả nợ đất dịch vụ cho 18.052 hộ dân. Tuy nhiên, kết quả này vẫn còn thấp, mới chỉ đạt gần 23% so với tổng nhu cầu.

Chính quyền quận, huyện kêu khó

Ông Nguyễn Quang Đức, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân huyện Hoài Đức-địa phương “dậm chân tại chỗ” về trả nợ đất dịch vụ cho người dân, cho biết trên địa bàn huyện có hơn 13.600 hộ dân có nhu cầu đất dịch vụ với tổng nhu cầu 114 ha đất. Đến nay, địa phương đã giải phóng mặt bằng xong 150 ha đất và bố trí đủ tiền xây dựng hạ tầng kỹ thuật.

Tuy nhiên, trong công tác giao đất dịch vụ, địa phương còn gặp khó khăn do chồng lấn quy hoạch các dự án đã có quyết định thu hồi đất. Đơn cử như trong số 150 ha đất đã giải phóng mặt bằng xong, hiện có tới 37 ha vướng vào quy hoạch và chỉ còn khoảng 73 ha để giao cho dân sau khi hoàn thành hạ tầng.

“Số diện tích đất còn thiếu, huyện sẽ rà soát, bố trí thêm ở các khu đất khác, dự kiến cần khoảng 670 tỷ đồng để giải phóng mặt bằng. Tuy nhiên, để bố trí thêm quỹ đất trả nợ đất dịch vụ, huyện sẽ rất khó khăn khi trên địa bàn hầu như không còn quỹ đất dự phòng,” ông Đức trăn trở.

Không kém phần bế tắc, tại huyện Thanh Oai, tổng diện tích đất dịch vụ phải giao cho 3.614 hộ dân là 21,87 ha. Thế nhưng, các dự án vẫn chưa thực hiện công tác giải phóng mặt bằng. Theo báo cáo của Ban Chỉ đạo giải phóng mặt bằng thành phố Hà Nội, hiện nay chủ đầu tư vẫn chưa tích cực trong việc phối hợp với các xã nơi có đất bị thu hồi để lập hồ sơ, dự án trình cấp có thẩm quyền phê duyệt.

Thậm chí, một số chủ đầu tư còn không quyết liệt trong việc giải phóng mặt bằng, xây dựng hạ tầng kỹ thuật khu đất dịch vụ mà chỉ tập trung thực hiện đối với phần diện tích để kinh doanh. Trong khi, địa phương này còn gặp khó khăn về nguồn kinh phí và không có khả năng cân đối ngân sách.

Tương tự, tại huyện Chương Mỹ, mặc dù số hộ dân được giao đất dịch vụ không nhiều (1.138 hộ) với diện tích hơn 6 ha, thế nhưng tiến độ giao đất của địa phương này cũng không khả thi hơn so với các quận, huyện khác trên địa bàn.

Theo ông Trần Vũ Lâm, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân huyện Chương Mỹ, hiện địa phương rất khó thực hiện được các phương án giao đất dịch vụ đề ra. Nguyên nhân là do thiếu kinh phí đầu tư hạ tầng ở các khu đất dịch vụ và chưa hoàn thành giải phóng mặt bằng. Trong khi đó, nguồn thu chủ yếu của huyện thông qua đấu giá quyền sử dụng đất, nhưng do thị trường bất động sản “đóng băng” nên không có kinh phí để thực hiện các dự án này.

Về phía huyện Mê Linh-địa phương trả đất dịch vụ bằng tiền ngay khi hợp nhất vào thành phố Hà Nội, nhưng đến nay tiến độ trả đất dịch vụ cho người dân vẫn vướng mắc. Tính đến thời điểm này, diện tích đất dịch vụ còn lại mà địa phương sẽ phải trả cho các hộ dân vào khoảng 21 ha và đất dịch vụ hưởng theo khẩu là 9 ha.

Đối với quỹ đất dịch vụ trả cho các hộ dân còn thiếu, Ủy ban Nhân dân thành phố Hà Nội cũng đã đồng ý chủ trương cho huyện Mê Linh dùng đất thương phẩm còn lại của các dự án để thực hiện giao đất dịch vụ cho dân. Tuy nhiên, đến nay, các chủ đầu tư dự án vẫn chưa thực hiện xong công tác bồi thường giải phóng mặt bằng và xây dựng hạ tầng để bàn giao. Bởi thế, địa phương này vẫn chưa trả hết nợ đất dịch vụ cho dân.

Thành phố Hà Nội đã chủ trương đẩy mạnh tiến độ trả nợ đất dịch vụ cho người dân. (Ảnh: PV/Vietnam+)

Có thể trả tiền thay giao đất

Theo Phó Chủ tịch Thường trực Ủy ban Nhân dân thành phố Hà Nội Vũ Hồng Khanh, công tác giao đất dịch vụ được Ủy ban Nhân dân thành phố xác định là nhiệm vụ trọng tâm, phải tập trung chỉ đạo với nhiều giải pháp đồng bộ. Vì vậy, các quận, huyện phải tích cực vào cuộc, rà soát, khẩn trương thực hiện để sớm có quỹ đất giao cho các hộ dân.

Đối với quỹ đất dịch vụ đang thực hiện công tác giải phóng mặt bằng 53,76 ha và quỹ đất còn thiếu là 314,22 ha, Phó Chủ tịch Vũ Hồng Khanh cho biết, thành phố cho phép Ủy ban Nhân dân các quận, huyện, thị xã nghiên cứu, đề xuất theo hướng xã hội hóa đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật các khu đất dịch vụ.

Tuy nhiên, để thuận tiện cho công tác giao đất, Phó Chủ tịch Vũ Hồng Khanh yêu cầu các quận, huyện cũng phải tăng cường công tác tuyên truyền, vận động để người dân tự nguyện ứng kinh phí, tạo nguồn vốn giải phóng mặt bằng, xây dựng hạ tầng kỹ thuật, để đẩy nhanh tiến độ giao đất dịch vụ. Đối với các địa phương còn thiếu quỹ đất dịch vụ, lãnh đạo địa phương đó có thể xem xét đề xuất trả nợ cho người dân bằng tiền thay giao đất dịch vụ.

Ngoài ra, "thành phố cũng cho phép các địa phương ưu tiên dành quỹ đất phải bàn giao cho thành phố từ các dự án để sử dụng làm đất dịch vụ giao cho các hộ dân, hoặc cho phép sử dụng quỹ đất đấu giá, quỹ đất thương phẩm; vay vốn từ quỹ phát triển đất; bố trí nguồn vốn từ các chủ đầu tư khu nhà ở, khu công nghiệp," Phó Chủ tịch Vũ Hồng Khanh thông tin.

Liên quan đến các dự án chưa thực hiện xong công tác bồi thường giải phóng mặt bằng và xây dựng hạ tầng để bàn giao cho quận, huyện, Phó Chủ tịch Vũ Hồng Khanh đề nghị, nếu quỹ đất phải giải phóng mặt bằng còn lại ít, các địa phương có thể tổ chức cưỡng chế theo quyết định phê duyệt, tuy nhiên hồ sơ phải làm chặt. Đối với các hộ dân chưa chịu nhận đất dịch vụ, các địa phương có thể căn cứ theo đơn của dân, giao cho thanh tra xử lý.

"Với các khó khăn, vướng mắc trong công tác giao đất, Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội có trách nhiệm mời Bộ Tài nguyên và Môi trường cùng tham gia tháo gỡ. Về việc xây dựng hạ tầng các khu đất dịch vụ, nếu các quận, huyện có tiền thì có thể ứng ra đồng thời ứng thêm tiền thu trước của dân để thực hiện," Phó Chủ tịch Vũ Hồng Khanh chỉ đạo.

Để hoàn thành kế hoạch giao đất dịch vụ ngay trong năm 2014, lãnh đạo Ủy ban Nhân dân thành phố Hà Nội cũng cho biết, thành phố sẽ tiếp tục bố trí nguồn vốn ngân sách để thực hiện nhiệm vụ giải phóng mặt bằng, xây dựng hạ tầng kỹ thuật khu đất dịch vụ đồng thời yêu cầu các địa phương lập kế hoạch giao đất dịch vụ cho người dân./.

Theo thống kê, trên địa bàn Hà Nội có 77.526 hộ dân cần sử dụng đất dịch vụ với tổng diện tích 842,66ha (bao gồm cả diện tích xây dựng hạ tầng kỹ thuật). Trong đó, diện tích đất dịch vụ đã giao cho các hộ gia đình, cá nhân là 86,33ha; diện tích đã hoàn thiện việc xây dựng hạ tầng 314,05ha; diện tích đang thực hiện công tác giải phóng mặt bằng 51,55ha; diện tích đất dịch vụ còn thiếu 390,73ha.