Việc đầu cơ đất đô thị khiến giá đất ở các thành phố lớn khác xa với giá trị thực

Ảnh: Hoàng Long

Cần một hệ thống định giá độc lập

Trên thực tế, tinh thần định giá đất phù hợp với thị trường đã được quy định trong Luật Đất đai hiện hành và kể cả dự luật sửa đổi đang được trình QH. Thế nhưng, theo xu thế thị trường, câu chuyện nói thì dễ mà thực hiện hoá ra lại lắm vấn đề. Bởi, hoạt động quản lý kinh tế tài chính về đất đai chưa hoàn thiện, chưa tổ chức được một hệ thống định giá độc lập và các công cụ trung gian quan trọng trong việc định giá đất (như thị trường bất động sản) lại đang phát triển tự phát; thị trường quyền sử dụng đất cũng đang có biến động lớn về việc chuyển mục đích sử dụng đất… Nói tóm lại, những công cụ để có thể dựa vào đấy mà định giá lại có vẻ như mù mờ và thiếu xác thực. Đây là lý do để ĐBQH Đinh Thị Phương Lan (Quảng Ngãi) cho rằng: Định giá cho đúng với thị trường thật chẳng dễ.

Bên cạnh đó, một số ĐBQH nhấn mạnh: Hiện có tình trạng quá chênh lệch giữa giá các loại đất có mục đích sử dụng khác nhau; tình trạng đầu cơ đất nông nghiệp đã đẩy giá đất nông nghiệp quanh đô thị tiếp cận với giá đất đô thị nên cái gọi là giá đất thị trường khác quá xa với giá trị thực của nó. Về vấn đề này, ĐB Thân Đức Nam (Đà Nẵng) nhấn mạnh: "Đây là lý do làm cho người sử dụng và nhà nước không thể gặp nhau… Từ mâu thuẫn (về giá đất) dẫn đến chính sách giải tỏa đền bù thiếu nhất quán đối với từng dự án, công trình cùng một địa phương”- lý dó đó, theo ĐB Nam đã khiến cho ngày càng thêm nhiều khiếu nại liên quan đến đất đai. Những ý kiến trên cũng được ĐB Lê Đắc Lâm (Bình Thuận) rất chia sẻ. Còn, ĐB Lý Kiều Vân (Quảng Trị) nêu thêm: Một vấn đề bất cập nữa trong chính sách về giá đất đó là việc quy định hàng năm UBND tỉnh, thành phố quy định giá đất. Theo ĐB Vân, quy định này là nguyên nhân của tình trạng người dân cố tình khiếu nại, tố cáo nhằm hoãn thời gian giao đất để đợi đất tăng giá. Hơn nữa việc quy định giá đất theo cơ chế thị trường, theo xu thế hàng năm, năm sau cao hơn năm trước đã tạo sự bất công bằng giữa những người giao đất. "Điều này đã tạo nên một nghịch lý những người gương mẫu thực hiện nghiêm chỉnh, chấp hành các quyết định thu hồi đất thì nhận được giá đền bù thấp, còn những người cố tình chây ì chống đối thì sau đó lại được bồi thường với giá cao”- ĐB Vân nói.

ĐBQH Thân Đức Nam

Khiếu nại tăng do chính sách không nhất quán

Đề cập đến vấn đề này, ĐB Hồ Thị Thuỷ (Vĩnh Phúc) phân tích: Trong số các nguyên nhân thì chính sách pháp luật về quản lý đất đai còn chưa phù hợp, thường xuyên thay đổi và chưa đồng bộ. ĐB này dẫn chứng: Theo báo cáo của Chính phủ, ngoài Luật Đất đai còn có 20 luật có nội dung liên quan đến đất đai, 22 nghị định của Chính phủ, 12 chỉ thị, 17 quyết định của Thủ tướng Chính phủ, 230 văn bản của các bộ, ngành liên quan khác.

Chính sách lắm lại hay thay đổi thế nhưng công tác tuyên truyền về chính sách, pháp luật đến người dân lại chưa hiệu quả- đây chính là bất cập nữa được nhiều ĐBQH chỉ ra. Nhiều trường hợp hai thửa đất liền nhau áp dụng giá đền bù khác nhau. Pháp luật về đất đai có nội dung còn mâu thuẫn với Luật Khiếu nại, tố cáo nên các cơ quan còn lúng túng trong việc xác định thẩm quyền, đùn đẩy trách nhiệm. Thôi thì vô vàn những bất cập cần được tháo gỡ để ngăn "ngòi nổ” của khiếu kiện được ĐBQH chỉ đích danh. Ở góc độ khác, ĐB Huỳnh Văn Tiếp (Cần Thơ) nêu ý kiến: Vấn đề công bố giá đất hàng năm hiện nay ở các địa phương theo quy định của pháp luật nhưng chưa phù hợp với thực tế cũng là một trong những nguyên nhân gây bức xúc trong nhân dân. Một số nơi chưa tổ chức tốt việc tiếp công dân, chưa gắn công tác tiếp công dân với giải quyết khiếu nại, tố cáo. Chẳng những thế, cán bộ làm công tác quản lý nhà nước về đất đai, giải quyết về khiếu nại tố cáo, tranh chấp về đất đai vừa yếu vừa thiếu- ĐB Tiếp nói.