Tại TP.HCM, nhiều dự án chậm tiến độ hơn 24 tháng. Theo quy định của Luật Đất đai, lẽ ra dự án không triển khai trong 12 tháng thì đất dự án phải bị thu hồi. Sở TN&MT TP.HCM vừa soạn thảo văn bản quy định trình tự, thủ tục thu hồi đất do vi phạm pháp luật đất đai, trong đó có đất chậm triển khai dự án.

Khó thu hồi vì khó tính chi phí đầu tư

Mới đây, khi giải quyết khiếu nại của chủ đầu tư và đơn vị hợp tác của dự án nhà ở Everluck Plaza (quận 12), lãnh đạo Sở Xây dựng cảnh báo: Có thể thu hồi dự án trên. Lý do, dự án đã xảy ra những sai phạm như đất không sử dụng trong 12 tháng liền mà không được cơ quan có thẩm quyền cho phép; chủ đầu tư để xảy ra một số lùm xùm như đơn vị hợp tác xây dựng không phép nhà mẫu, huy động vốn trái phép trong khi dự án chưa hoàn tất thủ tục pháp lý, chưa khởi công móng…

Phía chủ đầu tư cho rằng họ bị đơn vị hợp tác “hại”. Tuy nhiên, Sở Xây dựng khẳng định đó là chuyện nội bộ, chủ đầu tư vẫn phải chịu trách nhiệm chính về việc triển khai dự án. Hiện nay, UBND TP đã chỉ đạo Sở Xây dựng kiểm tra việc chấp thuận dự án, làm rõ năng lực của chủ đầu tư và xử lý nghiêm vi phạm nếu có.

Dự án trên thật ra chưa nhằm nhò gì so với nhiều trường hợp khác về thời gian trễ tiến độ hay không triển khai thực hiện trong 12 tháng. Tuy nhiên, việc thu hồi đất là không dễ dàng. Tại hội nghị “Hoàn thiện báo cáo rà soát về Luật Đất đai” do Phòng Thương mại và Công nghiệp VN tổ chức ngày 25-8, ThS Nguyễn Thị Cẩm Vân (Sở TN&MT) đã nhận xét: Sở dĩ rất khó thu hồi đất dự án là do không tính được chi phí đầu tư của doanh nghiệp để hoàn trả.

Một dự án khu dân cư ở Nam Sài Gòn, huyện Bình Chánh, TP.HCM chậm triển khai. (Ảnh chụp ngày 10-10) Ảnh: HTD

Chây ì thuế cũng bị thu hồi đất

Ngoài hành vi chậm triển khai dự án, dự thảo cũng xác định các hành vi vi phạm pháp luật đất đai sẽ bị thu hồi đất: Sử dụng đất không đúng mục đích, không hiệu quả; cố ý hủy hoại đất; đất giao không đúng đối tượng, không đúng thẩm quyền; đất bị lấn chiếm; người sử dụng đất cố ý không thực hiện nghĩa vụ đối với Nhà nước...

Theo đề xuất của Sở TN&MT, có ba quy trình thu hồi đất, áp dụng cho ba tình huống: Vi phạm pháp luật đất đai phải thu hồi đất theo kết luận của cơ quan thanh tra; do bị xử phạt vi phạm hành chính mà cơ quan xử phạt xác định hành vi này thuộc trường hợp phải thu hồi đất; do cơ quan có thẩm quyền phát hiện trong quá trình rà soát, kiểm kê, kiểm tra, thống kê đất đai.

Về vướng mắc xác định giá trị đã đầu tư trên đất, dự thảo đề xuất cơ quan thực hiện quyết định thu hồi đất thuê đơn vị tư vấn xác định tiền sử dụng đất, tiền thuê đất và tài sản đã đầu tư. Đất được thu hồi sẽ giao cho Trung tâm Phát triển quỹ đất TP quản lý (trừ đất trong khu công nghệ cao, khu kinh tế do ban quản lý các khu này quản lý).

“Việc xử lý tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, tài sản đã đầu tư trên đất được thực hiện theo Điều 35 Nghị định 181/2004” - dự thảo nêu. Cụ thể, nếu đây là tài sản thuộc sở hữu của người bị thu hồi thì cơ quan tiếp nhận quỹ đất này có trách nhiệm hoàn trả.

Đây đã là dự thảo lần thứ năm, đang tiếp tục lấy ý kiến các quận, huyện, sở, ngành để trình TP thông qua.