Dự án Kè chống sạt lở suối Hội Phú do UBND TP Pleiku làm chủ đầu tư, có tổng chiều dài gần 1,8km, được chia làm 04 gói thầu, bắt đầu khởi công từ năm 2014, dự kiến hoàn thành vào cuối năm 2018. Tuy nhiên đến nay đã gần hết năm 2020, dự án vẫn không thể bàn giao công trình để đưa vào sử dụng vì nhiều gói thầu còn dang dở, nhiều hạng mục chưa thi công.

Tổng mức đầu tư dự án được điều chỉnh ngày 9/9/2014 là hơn 277 tỷ đồng, trong đó ngân sách Trung ương 200 tỷ đồng, địa phương hơn 77 tỷ đồng.

Công trình kè chống sạt lở suối Hội Phú vẫn ngổn ngang dù đã quá thời hạn hoàn thiện hơn 1 năm.

Tại hiện trường dự án, các hạng mục vẫn ngổn ngang và nhếch nhác. Một số đoạn đường 2 bên bờ kè chưa triển khai, nhiều đoạn kè chưa xong, trong khi nhiều điểm đã hư hỏng, có dấu hiệu kém chất lượng.

Cấu kiện bê tông để ghép mái đã cũ kỹ, vứt bừa bãi. Nhiều đoạn bị xói lở, sụt lún, nứt nẻ. Bê tông đổ dầm có dấu hiệu thiếu mác nên rời rạc, thiếu độ kết dính và đông đặc, trơ cả sắt thép, có chỗ bị gãy nhiều khúc.

Dự án chưa biết khi nào mới hoàn thiện, trong khi thanh dầm này đã bị gãy thành nhiều khúc.

Ngày 28/8/2020, Thanh tra tỉnh Gia Lai có văn bản số 32/BC-TTr gửi Văn phòng Tỉnh ủy báo cáo về việc chậm tiến độ, đồng thời chỉ ra những khuất tất cần được làm rõ tại dự án này.

Theo số liệu báo cáo của Đoàn kiểm tra tỉnh Gia Lai, trên địa bàn TP Pleiku và xã Hà Bầu (huyện Đắk Đoa), UBND tỉnh Gia Lai chưa cấp phép mỏ khai thác đất làm vật liệu san lấp. Việc Chủ tịch UBND TP Pleiku phê duyệt dự toán xây dựng Dự án Kè chống sạt lở suối Hội Phú có hạng mục vận chuyển đất đắp từ nơi khai thác đến công trình (khoảng cách 17km, giá trị hơn 38 tỷ đồng) là không đúng theo quy định quản lý vốn đầu tư.

Hơn nữa, khi lập dự toán, gói thầu đoạn Km1+125 đến Km1+440 có hạng mục cống ngang D1000 với giá trị 73.555.000 đồng, đã được thi công trước đó ở dự án khu tái định cư nhưng chủ đầu tư vẫn liệt kê vào.

Trong khi dự án còn dang dở, nhiều hạng mục chưa thi công nhưng đã nghiệm thu thanh toán trái quy định. Cụ thể, theo báo cáo của Thanh tra tỉnh Gia Lai ngày 28/8/2020, tính đến ngày 8/1/2019, chủ đầu tư đã tiến hành nghiệm thu thanh toán một số hạng mục chưa thi công với tổng số tiền 7.860.409.000 đồng.

Trước đó, qua theo dõi của PV, đơn vị thi công đã để rác thải, xà bần, gốc rễ cây cối, đất bùn trộn lẫn đất làm nền móng. Sắt thép cũng bị han rỉ, điểm nối cống thoát nước thiếu vữa, hở, nứt và không kết dính với nhau.

Sắt thép han rỉ được dùng thi công dự án. (Ảnh chụp lúc 11h40 ngày 27/2/2020)

Theo ông Hồ Phước Thành, Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Gia Lai, dự án đã hết thời hạn thi công, tiền đầu tư từ nguồn Trung ương cấp (200 tỷ đồng - PV) đã được Sở này thanh toán hết.

Ông Thành thông tin thêm việc chủ đầu tư xin điều chỉnh dự án để thanh toán tiếp tục thanh toán vốn đầu tư.

"Theo quyết định của tỉnh thì dự án xong rồi. Bây giờ vẫn thanh toán được nhưng thuộc diện nợ đọng. Việc gia hạn thời gian thanh toán cho dự án là của Sở Tài chính", ông Thành cho hay.

Khi PV tìm hiểu điều kiện để giải ngân nguồn vốn của dự án này, ông Quang - cán bộ Kho bạc Nhà nước tỉnh Gia Lai cho biết: "Theo quy định, hồ sơ phải có dự toán dự án, hợp đồng thi công, bảng xác định khối lượng công việc giữa chủ đầu tư và đơn vị thực hiện. Căn cứ kế hoạch vốn hằng năm, đối chiếu khối lượng đúng với hợp đồng, Kho bạc sẽ tiến hành giải ngân theo đề nghị của chủ đầu tư".

Cũng theo ông Quang, việc giải ngân của Kho bạc phải căn cứ vào hợp đồng (các nội dung cam kết giữa bên A và bên B về tạm ứng, thanh toán) và đề nghị của chủ đầu tư.

Theo số liệu mà Kho bạc Nhà nước Gia Lai cung cấp, đến ngày 31/12/2019, đơn vị này đã giải ngân cho 3 gói thầu trong dự án kè chống sạt lở suối Hội Phú tổng số tiền là 27.775.294.000 đồng (gần 28 tỷ đồng).

Cùng với tiền đầu tư từ nguồn Trung ương cấp (200 tỷ đồng - PV) đã được Sở KHĐT thanh toán hết, dự án đã "ngốn" ngân sach 228 tỷ đồng nhưng hiện trạng vẫn ngổn ngang như trên.

Đến năm 2019, Kho bạc Nhà nước tỉnh Gia Lai đã giải ngân cho dự án kè Hội Phú gần 28 tỷ đồng.

Nói về trách nhiệm của đơn vị cấp vốn cho dự án, ông Nguyễn Thành Chung, Giám đốc Kho bạc Nhà nước tỉnh Gia Lai nhấn mạnh: Do không được phép tham gia vào hội đồng nghiệm thu nên Kho bạc không chịu trách nhiệm về khối lượng công việc thực tế; Kho bạc chỉ chịu trách nhiệm giải ngân theo hồ sơ đơn vị (chủ đầu tư - PV) gửi đến.