Hà Nội hiện còn 192 nhà trong tổng số 600 công trình siêu mỏng, siêu méo. Ảnh: Hoài Nam

Hà Nội còn 192 nhà siêu mỏng, siêu méo

Tại buổi kiểm tra, thị sát trật tự và văn minh đô thị ở quận Đống Đa, ông Phạm Quang Nghị, Bí thư Thành ủy Hà Nội bức xúc nói: “Rất vô lý là cả con đường mở rộng như vậy mà bị thò thụt, nhà siêu mỏng, siêu méo xuất hiện, lỗi này một phần thuộc về cơ quan quản lý nhà nước”.

Thật khó để không bức xúc khi tình trạng nhếch nhác tồn tại hai bên con đường được xây dựng to, đẹp với chi phí hàng ngàn tỷ đồng trên tuyến đường vành đai 1 - Ô Chợ Dừa vừa đưa vào sử dụng.

Việc xử lý những nhà siêu mỏng, siêu méo đã được đặt ra từ hơn chục năm trước, nhưng phải đến năm 2011, Hà Nội mới thể hiện quyết tâm cao khi lập Ban chỉ đạo để giải quyết dứt điểm vấn nạn này. Cuối năm 2012, UBND Thành phố ra chỉ đạo đến hết hết quý I/2013 phải xử lý dứt điểm nhà siêu mỏng, siêu méo. Tuy nhiên, sau nhiều lần lỗi hẹn, các mốc thời gian mới lại được lãnh đạo TP. Hà Nội lùi sang cuối quý IV/2013 và “vắt” cả sang đầu quý I/2014. Trong thông báo mới nhất, trong số hơn 600 công trình siêu mỏng, siêu méo, sau một thời gian xử lý, hiện Hà Nội còn 192 nhà.

Nguyên nhân của tình trạng trên, theo Sở Xây dựng Hà Nội, là do một số công trình xây dựng từ năm 2007 (thời điểm chưa có quy định về các diện tích đất không đủ điều kiện xây dựng), nên phải có phương án thu hồi, tái định cư cho chủ sở hữu những công trình này. Cụ thể, tuyến Ô Chợ Dừa - Hoàng Cầu, trong tổng kinh phí 1.000 tỷ đồng đầu tư, kinh phí giải phóng mặt bằng đã ngốn hết 700 tỷ đồng, 300 tỷ đồng còn lại dành cho việc thi công đường. Nếu thu hồi hết diện tích 2 bên tuyến Ô Chợ Dừa - Hoàng Cầu, ngân sách nhà nước sẽ không đủ.

Ông Trần Trọng Hanh, Phó chủ tịch Hội đồng Kiến trúc (Hội Kiến trúc sư Việt Nam) cho rằng, việc xử lý nhà siêu mỏng, siêu méo trong thời gian qua của các cấp sở, quận vẫn không mang tính thường xuyên, chỉ khi có cấp trên giục mới ra quân xử lý, nên xử lý không đủ sức răn đe.

Tạo vốn để thực hiện

Để giải quyết tận gốc những ngôi nhà siêu mỏng, siêu méo cần nguồn vốn rất lớn. Vì vậy, cần huy động nguồn lực từ Trung ương, địa phương và cả người dân. Nhưng quan trọng nhất là cần phải có sự kết hợp giữa các ngành để tạo ra một kế hoạch hành động cụ thể cho từng ngành.

Ông Phạm Sỹ Liêm, Phó chủ tịch Tổng hội Xây dựng Việt Nam cho biết, nguyên nhân hình thành những căn nhà siêu mỏng là do người dân xây dựng nhà trên phần diện tích đất ít ỏi còn lại sau khi nhận tiền đền bù giải phóng mặt bằng. Có những phần diện tích đất bề ngang rộng gần 4m, nhưng bề sâu của căn nhà chỉ hơn 1m, hoặc bề ngang lên đến 5m, nhưng bề sâu có cạnh 3m và cạnh còn lại chỉ vào khoảng hơn 1m... Chính vì vậy, những căn nhà mỏng, có hình thù tam giác, tứ giác rất quái dị đã được hình thành.

“Theo quy định pháp luật về bất động sản, những mảnh đất có diện tích nhỏ hơn 25 m2 ở đô thị sẽ không được xây dựng vì không được cấp sổ đỏ, nhưng những mảnh đất vài m2 ở đường mới mở vẫn xây là phạm luật và lỗi này là do chính quyền sở tại”, ông Liêm nói và kiến nghị, ngay khi lên kế hoạch giải tỏa một dự án cần phải tính đến chuyện này. Viện dẫn thực tế tại một số nước, khi thu hồi đất để mở đường, họ đã thu rộng hơn dự án sang hai bên từ 50 - 100 m, rồi tổ chức đấu giá để thu hồi vốn, ông Liêm cho rằng, cũng cần học những kinh nghiệm đó.

Đồng tình với ý kiến trên, chuyên gia đến từ Viện Môi trường đánh giá, chính cách làm cứng nhắc của các ban, ngành liên quan khi giải tỏa mở đường giao thông đã để lại những mảnh đất thừa thẹo, từ đó tạo thành những ngôi nhà méo mó, kỳ dị, gây mất mỹ quan thành phố. Đáng lý ra, những khu đất quá nhỏ, méo mó cần phải được tính toán ngay từ khi lập phương án mở đường. Những mảnh đất nhỏ đó phải được thu hồi và có thể tổ chức thành bồn hoa hoặc nơi sinh hoạt cộng đồng... Nếu làm được như vậy sẽ giúp thành phố tiết kiệm một khoản chi phí thu hồi đất khá lớn cho tương lai và không tiếp tục xáo trộn trong cuộc sống của người dân.